Το σερί των 8 πτωτικών συνεδριάσεων για τον Dow Jones, το μεγαλύτερο από το 1978, αλλά και η πτωτική τάση στους υπόλοιπους χρηματιστηριακούς δείκτες της Wall Street, μάλλον δείχνουν ότι το ράλι για το τέλος του έτους έχει τελειώσει και ταυτόχρονα εγείρονται ανησυχίες για την επόμενη χρονιά.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Τα μεγάλα επενδυτικά "σπίτια" στις ΗΠΑ φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να αμφιβάλλουν για το αν και κατά πόσο το "εύφλεκτο" γεωπολιτικό περιβάλλον και οι πολιτικές θέσεις του Τραμπ, μπορούν να είναι υποστηρικτικά για την αμερικανική οικονομία, χωρίς να πέφτει "λάδι στη φωτιά", λαμβάνοντας υπόψιν τις ανοικτές πληγές σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Με βάση τις εξελίξεις του τελευταίου 24ώρου, φαίνεται ότι έχουν προκύψει δύο νέα δεδομένα, τα οποία μπορεί να αποτελέσουν θρυαλλίδα για τις αγορές. Το ένα αφορά την εξόντωση του υπεύθυνου της πυρηνικής προστασίας της Ρωσίας από ενέργεια των Ουκρανών και το δεύτερο σχετίζεται με τη συγκέντρωση τουρκικών στρατευμάτων στα σύνορα με τη Συρία.
Πιο συγκεκριμένα, η επίθεση κατά του Ρώσου στρατηγού Κιρίλοφ, σύμφωνα και με τις αντιδράσεις που προκάλεσε στο Κρεμλίνο, ανεβάζει στα... ύψη το επίπεδο συναγερμού, τόσο στην Ουκρανία, όσο και στην Ευρώπη. Το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών θεωρεί ως συνενόχους τους Δυτικούς γι αυτήν την δολοφονική ενέργεια, κάτι που σημαίνει ότι μέσα στο προσεχές διάστημα αναμένεται ισοδύναμη ή και πιο ισχυρή... απάντηση από τους Ρώσους, επί του πεδίου. Επιπλέον, τέτοιες ενέργειες όπως η εξόντωση του Κιρίλοφ απομακρύνουν τόσο τους Ρώσους όσο και τους Ουκρανούς, από μια... εύκολη επίλυση της πολεμικής διένεξης, σύμφωνα με όσα διακηρύσσει ο Τραμπ.
Από την άλλη, η συγκέντρωση τουρκικών δυνάμεων στα σύνορα με τη Συρία, μπορεί να έρχεται σε συνέχεια των καλών λόγων του Τραμπ για τη συμμετοχή του Ερντογάν στην ανατροπή του Άσαντ. Είναι μια πρώτη και ίσως λογική εξήγηση, αν λάβουμε υπόψιν ότι ο Τραμπ έκανε λόγο για ένα πολύ καλό... deal των Τούρκων! Η Τουρκία θα έχει ρόλο στη Συρία με τις ευλογίες του Τραμπ, ωστόσο, αν ξεφύγει από τα όρια σε σχέση με τον πόλεμο κατά των Κούρδων, ίσως προκύψουν άλλα δεδομένα.
Η συγκέντρωση τουρκικών δυνάμεων πιο... κοντά στο Ισραήλ, είναι προφανές ότι θέτει σε συναγερμό το Τελ Αβίβ, με δεδομένη την έχθρα που τρέφει ο Ερντογάν για τον Νετανιάχου. Οι "επαναστάτες" που ανέτρεψαν τον Άσαντ δεν διαθέτουν πλέον ισχυρή επιχειρησιακή ικανότητα, αλλά θα εξαργυρώσουν το "γραμμάτιο" προς την Τουρκία, βοηθώντας μια εκστρατεία του Ερντογάν κατά των Κούρδων. Είναι τόσο εύκολο κάτι τέτοιο; Μάλλον όχι...
Οι Αμερικανοί δύσκολα θα αποδεχθούν έναν εκτεταμένο και "μη ελεγχόμενο πόλεμο" της Τουρκίας κατά των Κούρδων, οι οποίοι, έχουν εξολοθρεύσει και φυλακίσει χιλιάδες τρομοκράτες του ISIS, βάζοντας πλάτη στη Δύση τα προηγούμενα χρόνια. Οι Κούρδοι αποτελούν σύμμαχο της Δύσης στον πόλεμο κατά του ISIS και είναι εξαιρετικά δύσκολο να τους "πουλήσουν" οι Αμερικανοί. Ιδίως, αν λάβουμε υπόψιν ότι στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα υπάρχουν φανατικοί αντι-Τούρκοι και εξίσου φανατικοί φιλο-Κούρδοι! Από την άλλη, ο Ερντογάν έχει ευθυγραμμιστεί με τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους σε σχέση με την πλήρη εξουδετέρωση του ISIS, αλλά θέλει να κάνει τα... δικά του με τους Κούρδους. Το θέμα είναι μέχρι πού θα φτάσει, μέχρι που θα του επιτρέψουν οι Αμερικανοί να πάει και κυρίως, πώς θα αντιδράσει το Ισραήλ.
Οι τελευταίες γεωπολιτικές εξελίξεις δείχνουν ότι η Ευρώπη είναι σχετικά αδύναμη να παρέμβει, από τη στιγμή που η Γερμανία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και ο Μακρόν στη Γαλλία προσπαθεί να επιβιώσει πολιτικά, έχοντας χάσει σημαντικά αποθέματα ισχύος και επιρροής. Η επίσκεψη της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στην Τουρκία και η συνάντηση με τον Ερντογάν, θα φανεί στο προσεχές μέλλον εάν μπορεί να έχει αποτέλεσμα, σε σχέση με τις ευρωπαϊκές επιδιώξεις στην κρίση της Μέσης Ανατολής. Ακόμη και το ευρωπαϊκό... δώρο του 1 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στην Τουρκία, δεν είναι αρκετό για να δελεάσει τον Ερντογάν, ώστε να κάνει τα... χατίρια της Ευρώπης.
Οι επόμενες ημέρες είναι εξαιρετικά... πονηρές, καθώς το μουσουλμανικό τόξο δεν καταλαβαίνει από Χριστούγεννα ή Πρωτοχρονιά. Μέχρι να αναλάβει ο Τραμπ, μπορεί να δούμε κινήσεις που να είναι αντίθετες με τις επιδιώξεις του νέου Αμερικανού Προέδρου, αλλά κάποιες άλλες να είναι αντίθετες με τα πιστεύω της απερχόμενης αμερικανικής ηγεσίας και συγχρονισμένες με αυτές της νέας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι το τοπίο για τις αγορές είναι εξαιρετικά θολό και οι επιδόσεις των χρηματιστηριακών δεικτών στη Νέα Υόρκη τις τελευταίες ημέρες, δείχνουν ότι μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά σε μεγάλες γεωπολιτικές ανατροπές. Άλλωστε ο Τραμπ, δεν έχει κρύψει ότι... διακαής πόθος του είναι η ανατροπή του καθεστώτος στο Ιράν. Ιδίως τώρα, που δεν υπάρχουν στην εξίσωση οι Ρώσοι, ο Άσαντ και η Χεσμπολάχ. Η προοπτική μιας τέτοιας σύγκρουσης είναι λογικό να φοβίζει σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο...
Πώς η Ελλάδα ευνοείται από την ανατροπή Άσαντ και τη φυγή των Ρώσων από τη Συρία
Ο αιμοσταγής δικτάτορας Άσαντ, ο οφθαλμίατρος με το... αγγελικό πρόσωπο, ανετράπη μόνο και μόνο με το... άγγιγμα του ανέμου και αφού εξασφάλισε την προστασία από τον Πούτιν, έφυγε για τη Μόσχα, ώστε να απολαύσει τα εκατοντάδες εκατομμύρια της περιουσίας που έφτιαξε με τον τρόπο που την έφτιαξε.
Η ανατροπή του Άσαντ και η εγκατάλειψη της Συρίας από τους Ρώσους, αποτελεί ένα πολύ καλό "δώρο" για την Ελλάδα, καθώς μετατοπίζει ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον της Τουρκίας προς τα ανατολικά και νοτιοανατολικά σύνορα της. Ο Ερντογάν βλέπει ότι έχει μια χρυσή ευκαιρία για να προχωρήσει τις εκκαθαρίσεις κατά των Κούρδων, αυξάνοντας μάλιστα την επιρροή του μέσα στη Συρία. Όμως, τα πράγματα δεν είναι και τόσο εύκολα, από τη στιγμή που οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί επιθυμούν διακαώς τη δημιουργία κουρδικού κράτους, με την προοπτική να βάλει τέλος στην επιρροή του Ιράν και να κόψει οριστικά τους δεσμούς του, με ό,τι βρίσκεται δυτικά της χώρας.
Το Κουρδιστάν δεν είναι μια εύκολη υπόθεση για τον Ερντογάν, αλλά είναι ένα πολύ μεγάλο στοίχημα για τη Δύση και τους Αμερικανούς. Διαθέτει τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία σήμερα είναι εγκλωβισμένα μεταξύ Ιράν, Ιράκ, Συρίας και Τουρκίας. Το υποτιθέμενο κράτος του Κουρδιστάν, θα μπορούσε να καλύψει μια τεράστια έκταση από τη νοτιοανατολική Τουρκία (Βόρειο Κουρδιστάν), το βόρειο Ιράκ (Νότιο Κουρδιστάν), το βορειοδυτικό Ιράν (Ανατολικό Κουρδιστάν) και τη βόρεια Συρία (Δυτικό Κουρδιστάν). Επιπλέον, φτάνει μέχρι και σε περιοχές της νότιας Υπερκαυκασίας, ενώ πληθυσμοί υπάρχουν ακόμη και στην Αρμενία.
Με βάση τα παραπάνω, οι Τούρκοι θα ρίξουν όλο το βάρος σε τρεις περιοχές άμεσου ενδιαφέροντος, όπως η νοτιοανατολική Τουρκία, το βόρειο Ιράκ και η βόρεια Συρία, όπου το κουρδικό στοιχείο είναι έντονο και έχει συμβάλλει καθοριστικά στην απονεύρωση του υποτιθέμενου "Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντε". Άρα, η πτώση του Άσαντ και η φυγή των Ρώσων από τη Συρία, σε συνδυασμό με τον ενεργό ρόλο των Τούρκων στην ανατροπή του δικτάτορα, αλλάζουν και τον στρατιωτικό σχεδιασμό της Άγκυρας. Η Τουρκία εκ των πραγμάτων θα αυξήσει την ένταση των επιχειρήσεων επί του πεδίου, κάτι που σίγουρα θα προκαλέσει κόπωση και απώλειες. Επιπλέον, πρέπει να λάβει υπόψιν και τις επιδιώξεις των Αμερικανών και Ισραηλινών, οι οποίες είναι σαφείς και αδιαπραγμάτευτες.
Η... απασχόληση του Ερντογάν στα νοτιοανατολικά και ανατολικά σύνορα της χώρας του, θα δώσει πολύτιμο χρόνο στην Ελλάδα για να ενισχύσει το οπλοστάσιο της και να ενδυναμώσει τη διαπραγματευτική θέση της, με βάση τις μοναδικές εκκρεμότητες, της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Επιπλέον, στη χειρότερη περίπτωση, δεν θα τροφοδοτήσει μια ένταση στο Αιγαίο, όπου οι Τούρκοι είναι πλέον πολύ προσεκτικοί. Αν ο Ερντογάν ανοίξει μέτωπο με τους Κούρδους, τους οποίους θα εξοπλίζουν οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί, τότε αυτό θα αποτελεί μια πολύ καλή εξέλιξη για την Ελλάδα και την Ευρώπη. Και όπως συμβαίνει στη διπλωματία, όποιος ξέρει να περιμένει, να διαβάζει σωστά τις κινήσεις του αντιπάλου και να κάνει... ματ, τότε αυτός είναι ο κερδισμένος.
Άρα, το ξεκαθάρισμα του τοπίου στη Συρία, ανοίγει ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο, όπου οι επεκτατικές και επιθετικές ενέργειες του Ερντογάν, μπορεί να... σκοντάψουν στους Αμερικανούς, τους Ισραηλινούς και τους Ευρωπαίους, ευνοώντας όμως την Ελλάδα, στο επίπεδο της αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο. Μέχρι πρότινος ο Ερντογάν "εξήγαγε" τις εσωτερικές κρίσεις κυρίως προς το Αιγαίο. Τώρα, έχει ευρύτερο πεδίο στα ανατολικά και νότια σύνορα της χώρας του, όπου όμως, μπορεί να πάει για... μαλλί και να βγει κουρεμένος!