Η συνεργασία εν ειρήνη και με... φουλ φιλία της Ελλάδας με την Τουρκία θα αποτελέσει ένα ισχυρό περιφερειακό story στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, με προφανή θετικά οφέλη για τους δύο λαούς, τις χώρες της περιοχής, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Χθες, ίσως να ξεκίνησε μια νέα εποχή με τη διακήρυξη των Αθηνών περί Φιλίας και Καλής Γειτονίας, που υπέγραψαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν. Ο Τούρκος Πρόεδρος ήρθε και μέσα σε λίγες ώρες, έγιναν... πραγματάκια που δεν θα γίνονταν ούτε σε μήνες ή χρόνια! Προφανώς υπήρχε προεργασία και πολύ καλή προετοιμασία από τις δύο πλευρές για να δοθεί το μήνυμα σε ολόκληρο τον πλανήτη, ότι δύο γείτονες με προαιώνια έχθρα, μπορούν να γυρίσουν σελίδα και να εργαστούν δημιουργικά για ένα καλύτερο μέλλον των λαών τους και της ευρύτερης περιοχής της Βαλκανικής και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Άλλωστε, οι ηγέτες είναι αυτοί που γράφουν ιστορία και αυτοί οφείλουν να τη γράψουν...
Αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς...
Η Τουρκία δεν έχει συμφέρον να... γαβγίζει και η χθεσινή παρουσία Ερντογάν με τις δηλώσεις από κειμένου, αν μη τι άλλο είναι θετική και δείχνει ένα άλλο μοτίβο.
Βέβαια, ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για τίποτα, αλλά οι συμφωνίες που υπέγραψαν οι δύο χώρες, μας φέρνουν πιο κοντά. Σίγουρα κρατάμε μικρό καλάθι, αλλά ξεχωρίζουμε την... ήρεμη παρουσία του Τούρκου Προέδρου και πρέπει να αναδείξουμε την καλοπιστία της Ελλάδας δια του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος έτεινε χείρα φιλίας. Φυσικά, δεν περιμέναμε σε μια επίσκεψη εργασίας, να... λυθούν τα φλέγοντα ζητήματα των θαλασσίων ζωνών ή του Κυπριακού. Εκεί προφανώς και υπάρχουν διαφωνίες, ενώ οι λύσεις δεν είναι ούτε εύκολες ούτε απλές...
Ακόμη και όταν ο Ερντογάν, κατά τη διαδικασία των κοινών δηλώσεων στο Μέγαρο Μαξίμου, μίλησε για τουρκική μειονότητα στη Θράκη, ο Μητσοτάκης απάντησε καταλλήλως, αναδεικνύοντας τις διαρκείς προσπάθειες της χώρας μας για την ισότιμη μεταχείριση των Ελλήνων Μουσουλμάνων, όπως ακριβώς ορίζει η Συνθήκη της Λωζάννης. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας ήταν προσεκτικός και δεν ανέδειξε τα ζητήματα του Αναθεωρητισμού της Τουρκίας. Δεν τον έπαιρνε άλλωστε, έτσι όπως ήταν το κλίμα και όπως προετοιμάστηκε η συνάντηση εργασίας των δύο αντιπροσωπειών. Ίσως σε μια επίσημη επίσκεψη στο σχετικά κοντινό μέλλον, να δούμε να γίνονται ακόμη πιο σπουδαία πράγματα...
Ας μην γελιόμαστε. Ο Ερντογάν έχει πάντα ένα φιλικό και ένα εχθρικό προσωπείο, τα οποία χρησιμοποιεί κατά περίπτωση και ανάλογα με την περίσταση. Δεν είναι απρόβλεπτος, αλλά προβλέψιμος. Επιπλέον, η αναφορά του στα τεκταινόμενα στη Λωρίδα της Γάζας, ήταν απόλυτα εναρμονισμένη με το κλασικό "καλούπι" της διπλωματίας δυτικού τύπου. Η εμφάνιση του ήταν προσεγμένη και με προσεκτικές διατυπώσεις. Ακόμη και το ύφος του, όταν μιλούσε για τουρκική μειονότητα ήταν πολύ ήπιο. Όλα αυτά λένε πάρα μα πάρα πολλά και εξηγούν πολλά περισσότερα. Ωστόσο, πάντα κρατάμε μικρό καλάθι...
Η πίεση βρίσκεται στο... γήπεδο της Τουρκίας
Ο Ερντογάν έχει το άγχος των διαπιστευτηρίων στην Ευρώπη και έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί οι ισορροπίες, "καίγεται" να δείξει καλή... διαγωγή, σεβόμενος την Αθήνα και δείχνοντας ότι μέσω Αθήνας, μπορεί να βρει τον... δρόμο προς την Ευρώπη.
Ο Τούρκος Πρόεδρος έχει συνειδητοποιήσει ότι το συμφέρον της χώρας του είναι μόνο στην Ευρώπη. Χθες, τήρησε κατά γράμμα το πρωτόκολλο και είχε εγκάρδιο χαιρετισμό με τον Μητσοτάκη. Πολλές φορές από τέτοιες κινήσεις, μπορούμε να βγάλουμε περισσότερα συμπεράσματα για το αν και κάτι πάει καλά και κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Όμως, πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν από τη μία ο Ερντογάν να τα... χώνει στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη ή να απειλεί την Ελλάδα και από την άλλη, να εμφανίζεται ήρεμος και με διάθεση φιλίας και συνεργασίας. Η εξήγηση μάλλον είναι σχετικά απλή. Το 2020 με την υβριδική επίθεση προς την Ελλάδα στον Έβρο, βρήκε απέναντι του ολόκληρη την Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι τότε, συνειδητοποίησαν περισσότερο από ποτέ, ότι η Ελλάδα είναι το προκεχωρημένο φυλάκιο της Ευρώπης. Είναι ο φύλακας-άγγελος για να μη γεμίσει η Ευρώπη λαθρομετανάστες, επιφέροντας μεγάλες ανατροπές βραχυπρόθεσμα και κυρίως μεσομακροπρόθεσμα.
Επιπλέον, ο Ερντογάν, συνειδητοποίησε ότι η ισχυρή διάθεση και αποφασιστικότητα του Γάλλου Προέδρου Μακρόν για την προμήθεια 18 "Ραφάλ" προς την Ελλάδα και η αλλαγή των ισορροπιών στο Αιγαίο, προς όφελος μας, ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι τα ψέματα τελείωσαν. Στη συνέχεια η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τα "παιχνίδια" του Ερντογάν με τον Πούτιν, τον απομάκρυναν ακόμη περισσότερο από τη Δύση. Και ήρθε η τρομοκρατική ενέργεια της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, η οποία προκάλεσε την αντίδραση του Ισραήλ και στη συνέχεια τις απειλές του Ερντογάν προς τον Νετανιάχου, για "να δέσει το γλυκό"!
Μετά απ΄ όλα τα παραπάνω, ο Ερντογάν βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο. Υπέγραψε την εισδοχή της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά κάνει... κόλπα, σχετικά με την επικύρωση της από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Πιστεύει ότι μπορεί να εκβιάσει τις ΗΠΑ για να πάρει την αναβάθμιση των F-16. Ο Λευκός Οίκος έχει διαμηνύσει ότι πρώτα θα πρέπει να επικυρώσει την εισδοχή της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και μετά, ίσως αρχίσει η συζήτηση για τα F-16. Επιπλέον, πρέπει να δείξει καλή διαγωγή προς την Ελλάδα και να αφήσει κατά μέρος τις απειλές. Ο Τούρκος Πρόεδρος είναι εγκλωβισμένος στα αδιέξοδα που ο ίδιος δημιούργησε. Η Ευρώπη και οι ΗΠΑ τον έχουν στη... γωνία, αποδεικνύοντας ότι όσο σημαντική και αν είναι η Τουρκία για την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ, άλλο τόσο σημαντική είναι και η ευθυγράμμιση της με τις επιταγές και τους στόχους της Συμμαχίας.
"Ομπρέλα" προστασίας για την Ελλάδα
Η Ελλάδα βρίσκεται υπό την προστασία της Ευρώπης και των ΗΠΑ, χάρη στην αξιοπιστία και την πρόοδο της σε όλα τα επίπεδα, κάτι που ενισχύει τον ρόλο της και φέρνει ανατροπές για τον... Σουλτάνο!
Οι Αμερικανοί έχουν μετατρέψει σε κομβικό σημείο το Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης για να ελέγχουν τα μπες-βγες στα Δαρδανέλια, δεν δίνουν τα F-16 στον Ερντογάν αν δεν... μετανοήσει, οι Ευρωπαίοι του έχουν ξεκαθαρίσει ότι με τη συμπεριφορά του δεν έχει καμία προοπτική σύνδεσης με την Ένωση και η Ελλάδα έχει εξοπλιστεί με "Ραφάλ" και οσονούπω αναμένει τις φρεγάτες Belhara. Όλα αυτά συνθέτουν μια πλήρη ανατροπή του σκηνικού, την οποία ενδεχομένως ο Τούρκος Πρόεδρος δεν είχε φανταστεί.
Από την άλλη πλευρά, ο Ερντογάν, δεν μπορεί να περιμένει πολλά από τον Πούτιν, ο οποίος δοκιμάζεται από το τεράστιο κόστος του πολέμου στην Ουκρανία, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως προστάτης των τρομοκρατών της Χαμάς και επί της ουσίας περιμένει τους Εμίρηδες του Κατάρ για να τον σώσουν, σε μια οικονομία που δεν σώζεται με τίποτα. Άρα, αποτελεί μονόδρομο η επίδειξη καλής διαγωγής για να υπάρξουν κάποια οφέλη από τη Δύση και η Ελλάδα είναι το πρώτο πεδίο δοκιμασίας και αξιολόγησης της συμπεριφοράς του. Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα οι συσχετισμοί δεν έχει περιθώρια για απειλές και... γαβγίσματα. Πάνε οι εποχές που ήξερε...
"Θηρίο" ο Ταγίπ επί Τσίπρα και "αρνάκι" με τον Μητσοτάκη!
Η χθεσινή επίσκεψη του Ερντογάν, μοιραία, "ξύπνησε" τις συγκρίσεις με αυτήν του 2017, όταν στα πράγματα ήταν ο Τσίπρας με τον Καμμένο.
Τότε, ο Ερντογάν είχε σύμμαχο τον Τραμπ, ενώ οι γαμπροί τους έκαναν διάφορες "μπίζνες". Είχε μαζί του επίσης τον Πούτιν με τον οποίο έκανε κοινά σχέδια για την ενέργεια, όταν ακόμη η Ρωσία αποτελούσε το ενεργειακό στήριγμα της Γερμανίας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης. Αλλά πάνω απ΄ όλα είχε απέναντι του τον... πρόθυμο Τσίπρα, ο οποίος το 2015 φρόντισε να διώξει τον πονοκέφαλο με τα εκατομμύρια μετανάστες που είχε η Τουρκία στο έδαφος της. Του είπε ότι θα ανοίξει τα σύνορα για να αποφορτίσει την Τουρκία και να στείλει ορδές δυστυχισμένων ανθρώπων στην Ευρώπη, για να πιέσει με αυτόν τον τρόπο, στην περίπτωση που οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν να μας κάνουν... καψώνια στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου. Τελικά και τρίτο μνημόνιο υπέγραψε ο Τσίπρας (το πλέον αχρείαστο αλλά και το πλέον επώδυνο για τη χώρα) και από τη δύσκολη θέση με τους λαθρομετανάστες έβγαλε τον Ερντογάν.
Προφανώς, το... αντάλλαγμα με όλες αυτές τις κινήσεις της τότε κυβέρνησης ήταν να μην γίνει κανένα... ντου στην Ελλάδα και πέσει "η καλύτερη κυβέρνηση του αιώνα". Θυμόμαστε, όταν ο Κατρούγκαλος έτρεχε στους διαδρόμους για να εκλιπαρήσει τον Τσαβούσογλου να μην μας επιτεθεί η Τουρκία! Επίσης, θυμόμαστε και τον Κοτζιά ως υπουργό Εξωτερικών να τραγουδάει με τον Τσαβούσογλου και να κάνει τη διπλωματία της... γραβάτας για να καλοπιάσει τον "φτιαγμένο" Ερντογάν! Απίστευτες καταστάσεις! Ο Τούρκος Πρόεδρος με την πολεμική μηχανή της Ελλάδας σε κατάσταση ημι-διάλυσης έκανε ό,τι ήθελε, έχοντας και την πικρή εμπειρία της απόπειρας πραξικοπήματος εναντίον του. Με τον Τραμπ και τον Πούτιν να τον υποστηρίζουν και με τον Τσίπρα να... προσκυνάει, ενίσχυσε το προφίλ του ως "Σουλτάνου". Αλλά τώρα τα δεδομένα άλλαξαν...
Χθες ο Ερντογάν εμφανίστηκε μπροστά στον Μητσοτάκη σαν... αρνάκι. Η Δύση παρακολουθούσε λεπτό προς λεπτό τις κινήσεις και τις κουβέντες του Ερντογάν απέναντι στον Μητσοτάκη. Και ο Μητσοτάκης από την πλευρά του είχε κάθε λόγο να είναι ευχαριστημένος. Είχε απέναντι του ένα... αρνάκι και για να συμβεί κάτι τέτοιο μεσολάβησαν πολλές και πολύ σημαντικές εξελίξεις και γεγονότα. Το 2020 ο Μητσοτάκης με την αποφασιστικότητα που επέδειξε αλλά και με την κινητοποίηση των ευρωπαίων εταίρων θωράκισε τα σύνορα μας στον Έβρο. Ταυτόχρονα με την παραλαβή των 18 γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών "Ραφάλ" που έχουν ισχύ πυρός έως τον... Καύκασο, αιφνιδίασε τον Ερντογάν. Η... χρεοκοπημένη Ελλάδα είχε αλλάξει... πίστα. Παράλληλα με τους οικονομικούς στόχους αναβάθμιζε και την εθνική της άμυνα. Την ισχυροποιούσε σε τέτοιο βαθμού που αιφνιδίασε την Τουρκία.
Οι εξαιρετικές σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ ή Μητσοτάκη-Μπάιντεν, ήταν αυτό που ίσως δεν είχε υπολογίσει ο Ερντογάν, ο οποίος είχε σηκώσει ψηλά τον... αμανέ με τον Τραμπ! Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει αντιπυραυλική "ομπρέλα" και πάνω από την Ελλάδα και δεν υπάρχει περίπτωση ο Τούρκος Πρόεδρος να κάνει κανένα... αστείο. Ακόμη και αν έχει στο μυαλό του να έρθει μέσα στη... νύχτα ξαφνικά, ξέρει ότι θα τον φάει η... μαρμάγκα. Άρα, το πρόβλημα σε στρατιωτικό επίπεδο το έχει η Τουρκία. Και ας έχει δεκαπλάσιο στρατό από τον δικό μας. Τα μέσα που διαθέτουμε εμείς, κυρίως με την προσθήκη των "Ραφάλ", αλλά και την εκσυγχρονισμένη έκδοση των F-16, δεν του αφήνουν περιθώρια για... μαγκιές! Αν ο Ερντογάν πίστευε ότι διαθέτει την υπεροπλία στο Αιγαίο θα ερχόταν για να τα κάνει... λαμπόγυαλο όλα! Όμως, αυτό δεν υπάρχει πια.
Από το "Mitsotakis yiok" κα ιτις απειλές έχουμε περάσει στα "Φίλε Κυριάκο", στους χαιρετισμούς και με τα δύο χέρια και με την ανάγνωση δηλώσεων από κειμένου. Αναμφίβολα, οι εκλογές του περασμένου καλοκαιριού και στις δύο χώρες, μηδένισαν τα... χιλιόμετρα της προηγούμενης θητείας. Τώρα ξεκινάμε από την αρχή. Τα συνθήματα και οι απειλές του Ερντογάν έγιναν υπό το βάρος της πίεσης για την επανεκλογή του, έχοντας να αντιμετωπίσει το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που τάχθηκαν απέναντι του, αφήνοντας του τον σκληρό και... αιμοδιψή ηγέτη των "Γκρίζων Λύκων", Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Αυτά όμως αποτελούν παρελθόν. Ίσως να συνιστούν μάλιστα και υλικό για τον ιστορικό του μέλλοντος ή για τις σχολές άμυνας και διπλωματίας...
Όλα όσα είδαμε χθες, είναι το αποτέλεσμα της παρουσίας Μητσοτάκη στη θέση του κυβερνήτη αυτής της χώρας, αλλά και στη στάση των εταίρων μας, οι οποίοι έχουν στείλει την Τουρκία στη... γωνία. Δεν γίνεται να μην κάνει το καλό... παιδί ο Ερντογάν! Δεν λέμε να γίνει καλό παιδί. Αν κρίνουμε μάλιστα από τη ηρεμία στο Αιγαίο και την απουσία παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου μας από τουρκικά μαχητικά, βγαίνει το συμπέρασμα ότι η Τουρκία έχει αντιληφθεί ότι το παιχνίδι με τις... φλόγες, θα είναι εις βάρος της. Ιδίως, αν κοιτάξει κάποιος και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η οικονομία της, η οποία επιβαρύνθηκε από τους καταστροφικούς σεισμούς στα νοτιοανατολικά της χώρας τον περασμένο Φεβρουάριο.
Η νέα εποχή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, γραμμένη στο... χαρτί!
Η νέα εποχή στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας αποδεικνύεται από το κείμενο της Διακήρυξης Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών, καθώς παρόμοιο δεν υπάρχει τις τελευταίες πολλές δεκαετίες.
Για πρώτη φορά μετά το Ελληνοτουρκικό Σύμφωνο Φιλίας του 1930 ανάμεσα στον Ελευθέριο Βενιζέλο και τον Ισμέτ Ινονού, οι ηγέτες των δύο χωρών, Μητσοτάκης και Ερντογάν, δεσμεύονται για τη δημιουργία σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας, ώστε να υπάρχει ηρεμία στην περιοχή. Η ΑΟΖ μπορεί να πάει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, ενώ το Κυπριακό θα συνεχίσει να αποτελεί γάγγραινα στο διηνεκές. Ξεκινώντας από τα ζητήματα "χαμηλής πολιτικής", η Ελλάδα με την Τουρκία έρχονται πιο κοντά σε οικονομικό και εμπορικό επίπεδο, ενώ οι συμφωνίες που υπογράφηκαν, αφορούν πολλούς τομείς, όπως τον τουρισμό, τις εξαγωγές κ.ά.
Η Διακήρυξη των Αθηνών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία περιλαμβάνει τα εξής 13 σημεία:
- Υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.
- Καθορίζονται οι αρχές και τα ορόσημα του ελληνοτουρκικού διαλόγου και των επαφών στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στο Βίλνιους της Λιθουανίας τον περασμένο Ιούλιο. Εγκαινιάζεται ο πολιτικός διάλογος για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, στον οποίο εντάσσονται οι διερευνητικές επαφές, διαμορφώνεται θετική ατζέντα που θα εμπλουτίζεται διαρκώς και προωθούνται Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), στα οποία συμπεριλαμβάνονται και μέτρα για τη μείωση "αδικαιολόγητων πηγών έντασης καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές". Η δήλωση προθέσεων δεσμεύει και την Τουρκία στο πλαίσιο του οδικού χάρτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και βασίζεται στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών.
- Γίνεται σαφής αναφορά στη δέσμευση αποφυγής δηλώσεων και ενεργειών που υπονομεύουν το πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης ή θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
- Η Τουρκία δεσμεύεται στην επίλυση όποιας διαφωνίας προκύψει με την Ελλάδα με φιλικό τρόπο είτε με απευθείας διαβουλεύσεις με τη χώρα μας, είτε με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
- Η Διακήρυξη των Αθηνών δεν αναιρεί τις νομικές θέσεις των δύο χωρών.
- Αναγνωρίζεται η ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών.
- Υπογραμμίζονται οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών, με στόχο την αύξηση της ευημερίας και της δυναμικής στην περιοχή.
- Δίνεται έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν οι δύο χώρες να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,
- Επιδιώκεται η ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,
- Προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,
- Αμφότερα τα μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,
- Τα δύο μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών.
- Η Θετική Ατζέντα περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού.
"Κερασάκι στην τούρτα" ήταν οι πολλές συμφωνίες που υπεγράφησαν ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους υπουργούς για ζητήματα που αφορούν την οικονομία, τις εξαγωγές, τον τουρισμό, τη χορήγηση βίζας σε Τούρκους πολίτες για επίσκεψη σε 10 νησιά, την παιδεία, τον πολιτισμό, τις επιστήμες κλπ. Ο χρόνος έχει μηδενιστεί και ξεκινάμε από την αρχή, χωρίς να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι υπάρχει το θέμα της Κύπρου, η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, αλλά και το μείζον ζήτημα της συνεργασίας στο Μεταναστευτικό. Ο χρόνος και τα αποτελέσματα των συμφωνιών που υπεγράφησαν θα δείξουν πού και πώς θα βαδίσουμε τα επόμενα χρόνια.
"Μπράβο Ελλάδα, πρόσεξε Γερμανία", το μήνυμα του Eurogroup!
Η χθεσινή μέρα, εκτός από τις σημαντικές εξελίξεις στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών σχέσεων είχε και μία ακόμη θετική πτυχή, η οποία μας ήρθε μέσω του Eurogroup των Βρυξελλών, στο οποίο συμμετέχει ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης.
Η συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών έβγαλε μια ακόμη σημαντική είδηση για τις αγορές, καθώς η Ελλάδα πέρασε τις... εξετάσεις για τον προϋπολογισμό του 2024, χωρίς καμία παρατήρηση! Μαζί μ΄ εμάς, πήραν τα εύσημα και οι υπουργοί Οικονομικών της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Σλοβενίας, της Λιθουανίας και της Κύπρου.
Αντίθετα, το Eurogroup επεφύλαξε μάλλον αρνητική υποδοχή στις υπόλοιπες χώρες. Με διπλωματικό τρόπο ανέφερε ότι οι προϋπολογισμοί τους "ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με τους δημοσιονομικούς στόχους", αλλά τις καλεί να είναι έτοιμες για να λάβουν πρόσθετα μέτρα και να προσαρμόσουν τα δημοσιονομικά τους σχέδια, καθώς υπάρχουν "γκρίζες ζώνες". Το μήνυμα αυτό αφορά πρωτίστως τη Γερμανία, αλλά και τις Ιταλία, Ολλανδία, Αυστρία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Λουξεμβούργο, Λετονία και Μάλτα.
Σε ακόμη χειρότερη κατάσταση βρίσκονται η Γαλλία, το Βέλγιο, η Φινλανδία και η Κροατία, καθώς κινδυνεύουν να μην ευθυγραμμιστούν με τη δημοσιονομική σύσταση του συμβουλίου. Δηλαδή, οι προϋπολογισμοί τους κινούνται... αλλού γι αλλού! Καλούνται δε "να εξετάσουν εγκαίρως και όπου είναι απαραίτητο να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εντόπισε η Επιτροπή, ώστε να διασφαλιστεί ότι η δημοσιονομική πολιτική είναι σύμφωνη με τις συστάσεις που ενέκρινε το Συμβούλιο. Η χώρα μας... κατάντησε να είναι ένα από τα πλέον υποδειγματικά κράτη στην Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση και χώρες οι οποίες κάποτε μας... κουνούσαν το δάκτυλο, έχουν περάσει στην αντίπερα όχθη. Πώς αλλάζουν οι καιροί και τι ανατροπές φέρνει η... ρημάδα η ζωή! Πάντως, όλα αυτά δεν είναι τυχαία και έχουν ονοματεπώνυμο. Είναι αποτέλεσμα των επιτυχιών της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Τόσο απλά...
Χτυπούν... καμπάνες για την ανταγωνιστικότητα
Χθες όμως είχαμε και ειδήσεις, οι οποίες θα πρέπει να προβληματίσουν την κυβέρνηση, αν θέλει να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις και να παρουσιάσει το απόλυτο success story στις αγορές.
Το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας παρουσίασε στο Χρηματιστήριο Αθηνών την ΠΥΞΙΔΑ 4.0, δηλαδή, την ετήσια έκθεση ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, η οποία χτυπάει πολλά "καμπανάκια" για την κυβέρνηση.
Πρώτα να ξεκινήσουμε από τα καλά νέα και μετά να πάμε στα... κακά. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια η χώρα μας αποτελεί πρότυπο δημοσιονομικής διαχείρισης, δυναμικής ανάπτυξης και ουσιαστικής προόδου με κοινωνικό πρόσημο, ενώ υπογραμμίζει ότι παρά την αυξημένη αβεβαιότητα και τις προκλήσεις τόσο του διεθνούς όσο και του εγχώριου περιβάλλοντος, τα τελευταία 4 χρόνια η Ελλάδα πέτυχε τη μεγαλύτερη μείωση δημόσιου χρέους καταφέρνοντας παράλληλα να συγκεντρώσει ρεκόρ επενδύσεων που αποτελούν πολλαπλασιαστή της αξιοπιστίας και των προοπτικών της χώρας.
Η φετινή 4η έκδοση της ΠΥΞΙΔΑΣ εξετάζει τη συγκριτική επίδοση της χώρας στους πέντε βασικούς πυλώνες ανταγωνιστικότητας που παρακολουθεί συστηματικά τα τελευταία χρόνια, αναδεικνύοντας πτυχές της οικονομίας και του κοινωνικού κράτους που επιδρούν στην παραγωγικότητα, αξιοποιούν την τεχνολογική πρόοδο και παράγουν καινοτομία. Μάλιστα, για πρώτη φορά αναλύει και αξιολογεί το ρόλο των διεθνών μεγάλων τάσεων με έρευνα πεδίου και τη σύνδεσή τους με τους πυλώνες ανταγωνιστικότητας μέσα από τις απόψεις της επιχειρηματικής κοινότητας, αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις και τις προτεραιότητες που χρειάζονται, για να εδραιωθεί η Ελλάδα ως επενδυτικός προορισμός με βιωσιμότητα. Μέχρι εδώ όλα καλά και ωραία...
Και πάμε τώρα στο "ψητό". Η εξέλιξη του Δείκτη της Ανταγωνιστικότητας στην Ελλάδα όπως εμφανίζεται στους 5 κύριους Πυλώνες, την τετραετία 2019-2023, παρουσιάζει αυξομειώσεις και παραμένει σε απόσταση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έτσι:
- Στον τομέα "Καινοτομία και Τεχνολογία", η Ελλάδα παρουσιάζει καλύτερες επιδόσεις στις εξαγωγές προϊόντων υψηλής αξίας, στις κατασκευές που χρειάζονται υψηλή τεχνολογία και στην παραγωγή λογισμικού. Χειρότερες επιδόσεις παρουσιάζει στη διασύνδεση επιχειρήσεων και ακαδημαϊκής έρευνας, στα ευέλικτα μοντέλα λειτουργίας στις επιχειρήσεις, στην ανάπτυξη "συστάδων" και στα διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
- Στον τομέα "Κοινωνία και Ταλέντο" είχαμε καλύτερες επιδόσεις στις εγγραφές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, στον αριθμό αποφοίτων στις θετικές επιστήμες και στην κοινωνική ένταξη ενώ χειρότερες είναι οι επιδόσεις σε επαγγελματική κατάρτιση, τεχνολογικές δεξιότητες -χρήση τεχνολογιών πληροφορικής και ενδοεταιρική εκπαίδευση.
- Στον τομέα "Πόροι και Υποδομές" είχαμε καλύτερες επιδόσεις στην αποδοχή πρακτικών προστασίας του περιβάλλοντος, στις υπηρεσίες μεταφορών και στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και χειρότερες στην υιοθέτηση πιο αποτελεσματικών τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον, στις υποδομές υγείας και στις υποδομές πληροφορικής και επικοινωνιών.
- Στο "Επιχειρηματικό Περιβάλλον" είχαμε καλύτερες επιδόσεις είχαμε στην ευκολία έναρξης επιχείρησης, στην ευελιξία στην αγορά εργασίας και στην προσέλκυση επενδύσεων και χειρότερες στην υιοθέτηση χρήσης Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών από επιχειρήσεις, στη χρηματοδότηση της τεχνολογικής ανάπτυξης και στην εταιρική διακυβέρνηση.
- Στο κεφάλαιο "Θεσμοί και Οικονομία" είχαμε καλύτερες επιδόσεις στην κοινωνική πρόνοια, στις υπηρεσίες υγείας και στο αίσθημα ασφάλειας και χειρότερες στο νομικό πλαίσιο και τη Δικαιοσύνη, στη συνεργασία δημοσίου με ιδιωτικού τομέα και στις σχέσεις εμπιστοσύνης με τους θεσμούς.
Σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας επισημαίνει τα βήματα που πρέπει να γίνουν για τον περιορισμό της παραοικονομίας, την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, την αποτελεσματικότητα δημόσιας διοίκησης, τον περιορισμό περιφερειακών ανισοτήτων και τον εκσυγχρονισμό βασικών υποδομών. Όλα όσα αναφέρονται στην έκθεση αποτελούν διαχρονικά αιτήματα και παθογένειες, για τα οποία η κυβέρνηση πρέπει να επιδείξει αποφασιστικότητα. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στη βελτίωση των επιδόσεων σε πολλούς τομείς, ωστόσο, χρειάζεται πολλή δουλειά για την ενίσχυση της λειτουργίας των θεσμών και των κοινωνικών πολιτικών.
Το στοίχημα πρέπει να είναι ένα: η Ελλάδα το 2027 πρέπει να είναι μια χώρα εμφανώς καλύτερη από τη σημερινή και το 2030 να είναι μια από τις πλέον ανταγωνιστικές χώρες του πλανήτη. Τελεία, παράγραφος! Από δω και πέρα περιμένουμε τις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης...