Ο κόσμος που γνωρίζαμε άλλαξε. Ολοι είμαστε ζούμε μια νέα πραγματικότητα. Η κρίση έθεσε ολόκληρες χώρες σε lockdown, κατέστρεψε αμέτρητες επιχειρήσεις, σκότωσε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και άλλαξε τη ζωή δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Το ερώτημα είναι ένα: Τι θα ακολουθήσει; Πώς θα είναι η ζωή μας μετά τον κορονοϊό; Οι επιπτώσεις του COVID-19 στην καθημερινότητα, την οικονομία, την αγορά είναι ήδη σαφείς. Το POLITICO ρώτησε δεκάδες επιστήμονες, πολιτικούς και υπεύθυνους χάραξης πολιτικής τι πιστεύουν ότι θα αλλάξει εξαιτίας της πανδημίας.
Το τέλος του γραφείου
Η αγορά ακινήτων αναμένεται να πληγεί σοβαρά εξαιτίας της κρίσης. Πολλές επιχειρήσεις δεν θα ανοίξουν ξανά – αφήνοντας άδειους χώρους γραφείων. Άλλοι μπορεί να επιτρέψουν στους υπαλλήλους τους να συνεχίσουν να εργάζονται από το σπίτι όχι μόνο για την ασφάλειά τους αλλά και για να εξοικονομήσουν χρήματα. Ηδη στη Γερμανία βρίσκεται στα σκαριά νέος νόμος για την τηλεργασία. Σύμφωνα με την εταιρεία συμβούλων Global Workplace Analytics, σε δύο χρόνια από τώρα έως και το 30% των εργαζομένων θα μπορούσαν να εργάζονται από το σπίτι πολλές ημέρες την εβδομάδα.
Οι άδειοι εμπορικοί χώροι μπορεί να είναι χρήσιμοι σε πόλεις όπως η Μαδρίτη, η Ρώμη και το Άμστερνταμ, οι οποίες εδώ και χρόνια βρίσκονται αντιμέτωπες με μια στεγαστική κρίση και την αύξηση των ενοικίων κατοικιών. Ακόμη και τα γραφεία που συνεχίζουν να λειτουργούν θα πρέπει να προσαρμοστούν για να προετοιμαστούν για νέες πανδημίες.
Η καταστροφή των εστιατορίων
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Ευρώπη δεν θα επιστρέψει στα εστιατόρια και τα καφέ. Ομως ακόμη και μετά το τέλος του lockdown η εμπειρία της Κίνας δείχνει ότι ο κόσμος θα είναι επιφυλακτικός. Σύμφωνα με τον Adrian Cummins, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της HOTREC θα χρειαστεί χρόνος πριν επιστρέψουν τα εστιατόρια στην κατάσταση πριν από το κλείσιμο. Αυτό που πρέπει να κάνουμε στον τομέα μας τώρα, το οποίο είναι το πιο σημαντικό πράγμα, είναι ότι πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη», είπε. «Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι οι καταναλωτές είναι σίγουροι ότι η μετάβαση σε ένα εστιατόριο είναι σωστό». Στην Κίνα, τα εστιατόρια που έχουν ανοίξει ξανά έπρεπε να εισαγάγουν επιπλέον μέτρα ασφαλείας: μάσκες για το προσωπικό, αποστάσεις μεταξύ τραπεζιών και έλεγχο θερμοκρασίας. Παρόμοια μέτρα θα μπορούσαν σύντομα να εισαχθούν στην Ευρώπη, γεγονός που μπορεί να δυσχεράνει τη λειτουργία των εστιατορίων Ο Cummins εκτιμά ότι στην Ιρλανδία το 40-50% των εστιατορίων ενδέχεται να μην ανοίξει ξανά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, λέει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις με μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις ή δάνεια με μηδενικό επιτόκιο
Μικραίνει η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων
Μία από τις πρώτες απτές επιπτώσεις του κορονοϊού ήταν ο πανικός και τα κενά ράφια στα σούπερ μάρκετ. Οι περιορισμοί στα εθνικά σύνορα δυσχέραναν τη μεταφορά εμπορευμάτων από φορτηγά σε χώρες ενώ ο αποκλεισμός των εποχικών εργατών στα χωράφια προκάλεσε προβλήματα στις σοδειές.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η κρίση πρέπει να προκαλέσει βαθύ προβληματισμό σχετικά με τη σχέση μεταξύ των Ευρωπαίων και των τροφίμων μας, από αυτό που τρώμε τώρα μέχρι αυτό που πρέπει να τρώμε όταν τελειώσει – καθώς και από πού προέρχεται. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας Janusz Wojciechowski υποστηρίζει ότι ένα από τα κύρια μαθήματα είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να έχει τις δικές της καλλιέργειες να εξαρτάται λιγότερο από εξωτερικές πηγές και να ενισχύει την επισιτιστική ασφάλεια του μπλοκ.«Πρέπει να έχουμε το δικό μας φαγητό, να παράγουμε στα χωράφια μας, από τους δικούς μας αγρότες και πρέπει να προσέξουμε καλύτερα τις τοπικές αγορές, να συντομεύσουμε αυτές τις αλυσίδες εφοδιασμού», είπε σε συνέντευξή του στο POLITICO.
Είναι ένα από αυτά που άλλαξαν λόγω της κρίσης. Πολλοί επιλέγουν επίσης τον πλησιέστερο παντοπωλείο σε αυτούς, αντί να επιλέγουν να ψωνίσουν σε μεγάλα σούπερ μάρκετ.Σύμφωνα με έρευνα του YouGov που διεξήχθη στις αρχές Απριλίου, το 42% των Βρετανών δήλωσαν ότι εκτιμούν τα τρόφιμα περισσότερο από ό, τι πριν από την κρίση, το 38% ανέφερε ότι μαγειρεύει πιο συχνά και το 33% δήλωσε ότι πετάνε λιγότερα τρόφιμα.
Εργαζόμενοι δύο ταχυτήτων
Η κρίση έχει δημιουργήσει δύο κατηγορίες εργαζομένων: αυτούς που εργάζονται από το σπίτι και αυτούς που… υποχρεωτικά πολλές φορές ρισκάρουν να μολυνθούν από τον ιό. Η κρίση ανέδειξε και κάτι άλλο, πόσο λίγες είναι τελικά οι ελευθερίες των εργαζομένων. Το ψηφιακό προλεταριάτο – εκείνοι που εργάζονται για πλατφόρμες παράδοσης φαγητού και ηλεκτρονικού εμπορίου έχουν ελάχιστες επιλογές. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επανεξετάσουν την κοινωνική προστασία και τα εργασιακά δικαιώματα για νέα είδη εργασίας. «Θα υπάρξει αύξηση της διαδικτυακής εργασίας, αλλά δεν θα είναι όλα καλής ποιότητας και με αρκετή προστασία, ειδικά όχι σε περιόδους σοκ», δήλωσε η Άννα Τόμας, διευθύντρια του Ινστιτούτου για το Μέλλον της Εργασίας.
Ψώνια στο διαδίκτυο
Με τους καταναλωτές να φοβούνται να βγουν για να ψωνίσουν είδη πρώτης ανάγκης το λιανεμπόριο στα τρόφιμα στράφηκε υποχρεωτικά στο διαδίκτυο. Οι μεγάλοι του χώρου είχαν ήδη διαδικτυακές πλατφόρμες, ενώ άλλοι έπρεπε να γίνουν δημιουργικοί. Η Carrefour της Γαλλίας συνεργάστηκε με την UberEats για να ενισχύσει την υπηρεσία παράδοσης, ενώ ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής της Πολωνίας Biedronka άρχισε να συνεργάζεται με την ισπανική Glovo. Αυτή η τάση θα συνεχιστεί όταν τελειώσει η κρίση, δήλωσε ο Christian Verschueren, γενικός διευθυντής της EuroCommerce, ενός εμπορικού φορέα. «Αν μάθαμε ένα πράγμα μέσω αυτής της [κρίσης] είναι ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει επιταχυνθεί και θα επιταχυνθεί», είπε.
Θα κυριαρχήσουν τα ποδήλατα στην πόλη; Οι τοπικές αρχέςτο ελπίζουν.Από το Βερολίνο έως το Μιλάνο, οι πόλεις κάνουν ήδη βήματα για να διευρύνουν τις λωρίδες ποδηλάτου για να επιτρέψουν στους ανθρώπους να κάνουν ποδήλατο διατηρώντας παράλληλα μια ασφαλή κοινωνική απόσταση από άλλους. «Η μετακίνηση με ποδήλατο ή με τα πόδια είναι… η μόνη πραγματική κινητικότητα ανθεκτική σε πανδημία», έγραψε ένας συνασπισμός ακτιβιστών σε μια ανοιχτή επιστολή προς τον Γερμανό Υπουργό Μεταφορών Andreas Scheuer
Η πόλη των 15 λεπτών
Το «Think global, act local» σύνθημα εδώ και χρόνια των περιβαλλοντικών και ακτιβίστικων οργανώσεων πήρε σάρκα και οστά. Η κρίση μπορεί να βοηθήσει ώστε να αλλάξει η λειτουργία των πόλεων, η ψηφιακή και η κανονική ζωή μας. Ο Mark Carney, πρώην κυβερνήτης της Τράπεζας της Αγγλίας, υποστήριξε στον Economist ότι η τάση θα συνεχιστεί.Θα υπάρξει επανεξέταση του πολεοδομικού σχεδιασμού, για την ανάκτηση του δημόσιου χώρου και τη βελτίωση της ζωής στα αστικά κέντρα. Μήνες πριν από την εμφάνιση του κοροναϊού, η Δήμαρχος της Παρίσι, Άν Ινταλγκό, έριξε την ιδέα της «πόλης 15 λεπτών» ως πυλώνα της εκστρατείας επανεκλογής της. Πρότεινε να μετατραπεί η γαλλική πρωτεύουσα σε μια συλλογή από αυτόνομες κοινότητες με τα πάντα – παντοπωλεία, πάρκα, γυμναστήρια, κέντρα υγείας, σχολεία και χώρους εργασίας – μόλις 15 λεπτά με τα πόδια από την πόρτα κάθε κατοίκου
Οι δημόσιες συγκοινωνίες στο κόκκινο
Η παγκόσμια κρίση για την υγεία επιταχύνει τη στροφή από τις πληρωμές σε μετρητά για τις δημόσιες συγκοινωνίες. Οι οδηγοί λεωφορείων στο Βερολίνο και το Λονδίνο, για παράδειγμα, είναι πλέον «σφραγισμένοι» στις καμπίνες τους . Οι έλεγχοι φυσικών εισιτηρίων έχουν εξαφανιστεί εντελώς, ορισμένοι ταξιδιώτες απολαμβάνουν (ουσιαστικά) δωρεάν μεταφορά.
Οι αεροπορικές εταιρείες στον… αέρα
Ο επικεφαλής οικονομολόγος της IATA, Brian Pearce, παραδέχτηκε ότι το αναγκαστικό διάλειμμα από τα αεροπορικά ταξίδια θα μπορούσε να αλλάξει συνήθειες.»Εάν δούμε μια μεγαλύτερη αύξηση της τεχνολογίας τηλεδιάσκεψης ως υποκατάστατο των επαγγελματικών συναντήσεων, υπάρχει πιθανότητα οι άνθρωποι να αποφεύγουν τα ταξίδια. Μόλις υποχωρήσει η κρίση, τα ταξίδια αναψυχής μπορεί να μην είναι τα ίδια. Αλλάζει και η εμπειρία του αεροδρομίου. Από την κρίση της πανδημίας ξεκίνησε η θερμομέτρηση ταξιδιωτών ενώ δημιουργήθηκαν ειδικές εγκαταστάσεις.
Στροφή στις Big Tech
Το Facebook συνεργάστηκε με εθνικούς οργανισμούς δημόσιας υγείας για να ενημερώνει τους ανθρώπους. Η Google διαθέτει αποτελέσματα αναζήτησης με τις πιο πρόσφατες ενημερώσεις σχετικά με τον τρόπο διατήρησης της ασφάλειας. Η Amazon έχει γίνει ο βασικός παίκτης για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες πολλών χωρών, καθώς οι άνθρωποι βασίζονται στον γίγαντα του ηλεκτρονικού εμπορίου για τα πάντα, από παντοπωλεία έως χαρτί υγείας. Αυτή η τάση θα συνεχιστεί.
Αντίο στην ιδιωτικότητα
Πολλά μέτρα έκτακτης ανάγκης επιταχύνουν ιστορικές διαδικασίες , έγραψε ο Ισραηλινός φιλόσοφος Yuval Noah Harari στα τέλη Μαρτίου. Για πολλές δημοκρατίες αυτή ήταν μια επώδυνη διαδικασία. Εάν δημιουργήσουμε το σύστημα παρακολούθησης… θα παραμείνει εδώ Ακόμα κι αν αποφασίσουμε ότι θα θέλουμε να «επιστρέψουμε στον κόσμο χωρίς την ανίχνευση επαφών, χωρίς την παρακολούθηση της τοποθεσίας, τα όπλα, τα εργαλεία θα βρίσκονται ούτως ή άλλως.
Η ενίσχυση της δημόσιας υγείας
Η αρχική απάντηση της Ευρώπης στον κορονοϊό φαινόταν χαοτική και μη συντονισμένη: απαγορεύσεις πτήσεων, κλείσιμο συνόρων και μπλόκο στις εξαγωγές προστατευτικών εργαλείων από εθνικές πρωτεύουσες που δεν είχαν καμία συννενόηση. Αυτό όμως άλλαξε. Περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων πρώην πρωθυπουργών, επιτρόπων και ενός προέδρου του Κοινοβουλίου, υπέγραψαν μια αναφορά υποστηρίζοντας ότι είναι καιρός να καταστήσουμε την δημόσια υγεία κοινή αρμοδιότητα της ΕΕ και να δώσουμε στο μπλοκ τη δυνατότητα να ενεργεί ως ομοσπονδιακό κράτος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Η αντίδραση των Βρυξελλών ήταν αργή επισημαίνει το Politico.
Χρειάστηκαν εβδομάδες μετά τη συνάντηση των υπουργών υγείας πριν ξεκινήσει η ΕΕ την πρώτη προσπάθεια προμηθειών ιατροφαρμακευτικού υλικού. ο ψηφιακός μετασχηματισμός των Ευρωκοινοβούλιου.
Η ιδέα ενός εντελώς ψηφιακού Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν φαίνεται πλέον τόσο τρελή.«Αυτή η κρίση δείχνει σε όλους ότι ο ψηφιακός κόσμος είναι εδώ » λέει ο Esteban González Pons, Ισπανός βουλευτής του ΕΚ και αντιπρόεδρος του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. «Είμαστε στην αρχή του ψηφιακού Κοινοβουλίου.»
Ο Γκονζάλες Πονς είπε ότι η ανάγκη για ευρωβουλευτές να δαπανήσουν χρήματα για ταξίδια θα μπορούσε να επανεξεταστεί στο μέλλον, αν και η κατάργηση των ταξιδιών στο Στρασβούργο είναι «ένα άλλο ζήτημα», είπε, καθώς «είμαστε υποχρεωμένοι από τις συνθήκες».
H εσωστρέφεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι γεωπολιτικές φιλοδοξίες της ΕΕ είναι στα θύματα της κρίσης – τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Για να ενισχύσει τις νεοεμφανιζόμενες στρατιωτικές δυνατότητες της ΕΕ – και ως εκ τούτου τη διπλωματική επιρροή – η Επιτροπή πρότεινε αρχικά ότι ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ θα περιλαμβάνει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας ύψους 13 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την προώθηση της στρατιωτικής συνεργασίας, καθώς και έναν ξεχωριστό ευρωπαϊκό μηχανισμό εκτός προϋπολογισμού 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ για στρατιωτικές επιχειρήσεις.Αλλά με την οικονομική επιβίωση τώρα να είναι προτεραιότητα – το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναμένει ότι η ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 7,5% φέτος – θα υπάρξουν επείγουσες εκκλήσεις για τη διάθεση των χρημάτων του μπλοκ για άλλους σκοπούς λένε οι διπλωμάτες. «Βραχυπρόθεσμα … σε μια στιγμή οικονομικής ανασυγκρότησης, η τελευταία προτεραιότητα θα είναι η στρατιωτική», δήλωσε η Nathalie Tocci, διευθύντρια του Istituto Affari Internazionali, μια δεξαμενή σκέψης με έδρα τη Ρώμη, και ειδικός σύμβουλος της Ευρωπαϊκής Ύπατης Αρμοστείας Εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων Μπορέλ
Διάλυση ή ενίσχυση του ευρώ
Από τη δημιουργία του ευρώ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες ονειρεύονταν ότι το κοινό τους νόμισμα θα ανταγωνιστεί μια μέρα το πανίσχυρο δολάριο.Η προηγούμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκπόνησε ένα σχέδιο για να χρησιμοποιήσει το ευρώ ως το αντίπαλο δέος του δολαρίου. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επανέλαβε αυτή την πρόκληση ζητώντας από τον αντιπρόεδρο Ντομπρόφσκις να κάνει το ευρώ «στρατηγικό πλεονέκτημα για την Ένωσή μας». Η Ευρώπη όμως βρίσκεται στην μεγαλύτερη οικονομική κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση. Η σημασία της δημιουργίας ενός Ταμείου Ανάκαμψης είναι μεγάλη. Ακόμα και αν η ανάπτυξη επανέλθει, η λέσχη του ευρώ δεν διαθέτει ένα ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές. Οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης έχουν απορρίψει επανειλημμένα την ιδέα των κοινών ευρω ομολόγων.
Η αναγνώριση της αξίας των ειδικών
Ένα από τα κοινά χαρακτηριστικά των λαϊκιστικών κινημάτων που εμφανίστηκαν την τελευταία δεκαετία ήταν η σκόπιμη ενίσχυση της δυσπιστίας απέναντι στην επιστημονική κοινότητα. Αυτό πλέον άλλαξε. Οι επιστήμονες προειδοποιούσαν για χρόνια ότι μια τέτοια πανδημία δεν ήταν μόνο δυνατή αλλά πιθανή. Οι πολιτικοί δεν έδωσαν προσοχή. Θα το κάνουν τώρα.«Μετά την κρίση του COVID, είναι λογικό», έγραψε ο πρώην κυβερνήτης της Τράπεζας της Αγγλίας Mark Carney στον Economist, «να περιμένουμε από τους ανθρώπους να απαιτήσουν… να δοθεί περισσότερη προσοχή στις συμβουλές των επιστημόνων.