Στην επόμενη ημέρα της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ έχουν στραμμένο το βλέμμα τους οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που βρίσκονται στη Βουδαπέστη για την 5η Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας και τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ.
Οι απόψεις για τη νέα εικόνα που διαμορφώνεται μετά την επικράτηση του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου στις αμερικανικές εκλογές δεν είναι ταυτόσημες. Από τη μία, η εκλογή του είναι θετική «για τους λαϊκιστές, δεξιούς καταστροφείς» της Ευρώπης, όπως τους χαρακτηρίζει το Politico, που προσθέτει ότι είναι οι «πραγματικοί νικητές» της κάλπης. Από την άλλη, Ευρωπαίοι ηγέτες όπως ο Κυριάκος Μητσοτάκης αλλά και ο Εμανουέλ Μακρόν τάσσονται υπέρ πρωτοβουλιών που θα αλλάξουν την Ευρώπη, αναβαθμίζοντάς την σε θέματα ασφαλείας. «Ήρθε η ώρα να “ξυπνήσουμε” από τη γεωπολιτική μας αφέλεια», είπε νωρίτερα ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Ο Όρμπαν θέλει να ανοίξει μπουκάλια σαμπάνιας
Πρόσφατα, σε ταξίδι του στο Στρασβούργο, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν υποσχέθηκε ότι αν ο φίλος του Ντόναλντ Τραμπ κερδίσει τις εκλογές, θα ανοίξει πολλά μπουκάλια σαμπάνιας. Άγνωστο παραμένει αν θα το κάνει μπροστά στα μάτια των ηγετών που βρίσκονται στην ουγγρική πρωτεύουσα για τις διήμερες συναντήσεις.
Ο πάλαι ποτέ γαλλογερμανικός άξονας και οι συντηρητικοί φίλοι του Όρμπαν
Η κατάσταση στην Ευρώπη ενδεχομένως ευνοεί τέτοιες δυνάμεις. Στη Γαλλία η ήδη ευάλωτη κυβέρνηση παραπαίει, λόγω και του προϋπολογισμού, ενώ στη Γερμανία μόλις χθες κατέρρευσε ο κυβερνητικός συνασπισμός. Κι ενώ ο γαλλογερμανικός άξονας παραπαίει, το πεδίο είναι ελεύθερο για να δώσουν τον τόνο οι συντηρητικοί φίλοι του Όρμπαν στην Κεντρική Ευρώπη και την Ιταλία.
«Είναι προφανές ότι αυτή τη στιγμή είναι η μεγάλη στιγμή για τις Μελόνι και τους Όρμπαν αυτού του κόσμου. Εμείς δεν έχουμε κανέναν έλεγχο στα μεγάλα διεθνή ζητήματα της ημέρας», δήλωσε ανώτερος σύμμαχος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Η συγκυρία των Συνόδων Κορυφής, που γίνονται στη Βουδαπέστη επειδή η Ουγγαρία βρίσκεται στο τιμόνι της περιτροπής προεδρίας της ΕΕ δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερη για τους ηγέτες που είναι επιφυλακτικοί για την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ.
Η παρουσία τους στη Βουδαπέστη τους καθιστά αιχμαλώτους της ατζέντας του Όρμπαν, που θα μπορούσε ακόμη και να θέσει τον Τραμπ εντός εργασιών, μέσω βιντεοκλήσης. Για να αποφύγουν τέτοιες εκπλήξεις, οι Βρυξέλλες ζήτησαν να περιοριστεί η συνάντηση μόνο στους επίσημους προσκεκλημένους.
Πλην του Όρμπαν, ιδεολογικά κοντά στον Ντόναλντ Τραμπ βρίσκονται η Τζόρτζια Μελόνι, που πάντως δεν συμμερίζεται τη φιλορωσική στάση του Ούγγρου ομολόγου της και ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ. Στην Ολλανδία, ο κυβερνητικός συνασπισμός στηρίζεται ιδεολογικά από τον Γκερτ Βίλντερς, έναν λαϊκιστή πολιτικό κατά του Ισλάμ και των μεταναστών.
Εγκλωβισμένος στη διαμάχη για το κράτος δικαίου με τις Βρυξέλλες, όπως και ο Όρμπαν και συμμερίζεται τις φιλορωσικές τάσεις του Ούγγρου. «Σε αυτό το στελεχιακό δυναμικό δυνητικών καταστροφέων είναι πιθανό να προστεθεί το επόμενο έτος ο Αντρέι Μπάμπις, ο οποίος αναμένεται να επιστρέψει στην εξουσία στην Τσεχική Δημοκρατία στις εκλογές του επόμενου έτους», προσθέτει.
Για τον Αντρέα Ντι Τζουζέπε, μέλος του ιταλικού κοινοβουλίου από το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Μελόνι που εκπροσωπεί τους Ιταλούς στη Βόρεια Αμερική, η νίκη του Τραμπ ενισχύει προσωπικά την πρωθυπουργό της Ιταλίας, επειδή «θα έχει πρωταρχικό ρόλο», καθώς είναι η μόνη συντηρητική που είναι αρχηγός μεταξύ των ιδρυτικών μελών της ΕΕ και των μεγάλων ευρωπαϊκών οικονομιών, ενώ η προσέγγισή της μοιάζει με αυτή του νεοεκλεγέντος προέδρου.
Μετά τον θρίαμβο του Τραμπ στις ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας θέλησε να προβάλλει τα σημεία ταύτισης στην ιδεολογία τους. Πέραν της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, που θέλει να ενισχύσει, για τον
Η εκλογή του Τραμπ, για τον Όρμπαν αποτελεί ευκαιρία για τον επαναπροσδιορισμό της «Δύσης» – από έναν συνασπισμό υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που βασίζεται σε φιλελεύθερες αξίες σε μια πιο χαλαρή οργάνωση στην οποία κυριαρχούν οι συντηρητικές αξίες.
Αυτονομία της Ευρώπης ζητούν Ελλάδα, Γαλλία, Πολωνία
Διαφορετικές είναι οι θέσεις άλλων χωρών, όπως της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Πολωνίας, που πιστεύουν ότι η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα πρέπει να ωθήσει την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά της.
«Πιστεύω ότι ήρθε η ώρα να “ξυπνήσουμε” από τη γεωπολιτική μας αφέλεια και να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να εξασφαλίσουμε πρόσθετους πόρους για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις, είτε πρόκειται για ζητήματα ανταγωνιστικότητας είτε για ζητήματα ευρωπαϊκής άμυνας», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος στη σημερινή σύνοδο.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε τους Ευρωπαίους να μην υιοθετήσουν τη στάση «καθένας για τον εαυτό του» μετά τη νίκη του Τραμπ και τάχθηκε υπέρ μιας «συντονισμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής».
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ εκτιμά ότι εποχή της «γεωπολιτικής ανάθεσης σε εξωτερικούς συνεργάτες» έφτασε στο τέλος της.
Οι «συγκεντρωμένοι» και οι «επιφυλακτικοί»
Διπλωμάτης της ΕΕ δήλωσε στο Politico ότι οι ηγέτες ήταν «περισσότερο συγκεντρωμένοι παρά πανικόβλητοι» στην ιδέα της επιστροφής του Τραμπ στην εξουσία. Ενδεικτική ήταν η συνομιλία του Εμανουέλ Μακρόν με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς αμέσως μετά το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, ως απόδειξης ότι υπάρχει ενιαία δράση.
Ωστόσο, άλλοι εμπειρογνώμονες και διπλωμάτες εκφράζουν επιφυλάξεις, καθώς όπως υποστηρίζουν, η εκλογή του Τραμπ, αντί να φέρει τις χώρες της ΕΕ πιο κοντά, θα τις ωθήσει να προσπαθήσουν να κερδίσουν την εύνοια της Ουάσινγκτον σε διμερές επίπεδο, κάτι που θα αυξήσει τις εσωτερικές διαιρέσεις.