Η Ευρώπη έγινε μάρτυρας μιας εκλογικής αναμέτρησης για γερά νεύρα, όπου μετά από μια φαινομενική ισοψηφία, ο πρόεδρος Μακρόν κατάφερε να διατηρήσει την πρώτη θέση, έναντι της ηγέτιδος της ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν, στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να εφησυχάζει, αφού ο δεύτερος γύρος ανήμερα του Πάσχα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, του επιφυλάσσει μια σκληρότερη σύγκρουση με τη Λεπέν σε σχέση με τις προεδρικές μια πενταετία πριν.
Αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο Μακρόν θα επανεκλεγεί σε δύο εβδομάδες, τα χθεσινά αποτελέσματα δείχνουν ότι δεν μπορεί να επαναπαυθεί στις δάφνες του.
Η Λεπέν θα μπορέσει να υπολογίζει στους ψηφοφόρους του ακροδεξιού τηλεοπτικού πανελίστα που έγινε πολιτικός, Ερίκ Ζεμούρ, ο οποίος κάλεσε τους ψηφοφόρους του να την υποστηρίξουν στις 24 Απριλίου.
Ακολουθούν πέντε συμπεράσματα από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών:
Η επανάληψη του δεύτερου γύρου των εκλογών του 2017 επιβεβαιώνει την πολιτική ανάλυση του Μακρόν και της Λεπέν: Ότι ο διαχωρισμός μεταξύ αριστεράς και δεξιάς δεν περιορίζεται στα σύνορα και τα πολιτικά τεκταινόμενα στη Γαλλία και έχει αντικατασταθεί από μια αντιπαράθεση μεταξύ ενός κυρίαρχου μπλοκ που είναι φιλοευρωπαϊκό και ανοιχτό στον έξω κόσμο από τη μια πλευρά και των εθνικιστών από την άλλη.
Και οι δύο υποψήφιοι απέσπασαν υψηλότερα ποσοστά σε σχέση με 5 χρόνια πριν, αφήνοντας την παραδοσιακή δεξιά και την αριστερά σε μια ακόμα πιο χαοτική κατάσταση από πριν. Ο Μακρόν στον α’ γύρο είχε φτάσει στο 24% το 2017, ενώ χθες ξεπέρασε το 27% και η Λεπέν από το 21,3% το 2017 πάνω από το 23% χθες.
Η μεταξύ τους διαφορά είναι μεγαλύτερη από τις προηγούμενες εκλογές, δείχνοντας ότι ο Μακρόν κατάφερε να συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους. Ωστόσο, το ακροδεξιό μπλοκ – Μαρίν Λεπέν, Ερίκ Ζεμούρ και Νικολ΄Ντυπόντ Ενιάν – συγκέντρωσαν αθροιστικά πάνω από το 30%.
Ο 63χρονος πολιτικός, τον περασμένο Οκτώβριο αναμενόταν ότι θα έρθει δεύτερος μετά τον Μακρόν. Ωστόσο τα ποσοστά του έκαναν μια θεαματική βουτιά στις δημοσκοπήσεις, αφού έχασε την αξιοπιστία του μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Κι αυτό γιατί συνήθιζε να μιλά επαινετικά για τον Πούτιν και αυτά τα σχόλια ήρθαν εκ των υστέρων ξανά στην επικαιρότητα. Κατάφερε να συγκεντρώσει ποσοστό 7%. Τελικά, παρά τις σκληρές και αδυσώπητες μάχες τους σε όλη τη διάρκεια της εκστρατείας, υποστήριξε πολύ σύντομα τη Μαρίν Λεπέν. Όπως είπε: «Εχω μεν διαφωνίες με τη Λεπέν, ωστόσο μάχεται απέναντι σε έναν άνθρωπο π[ου άφησε να μπουν στη χώρα 2 εκατομμύρια πρόσφυγες και που θα έκανε χειρότερα αν ξανάβγαινε – γι’ αυτόν τον λόγο θα καλέσω τους ψηφοφόρους μου να υποστηρίξουν τη Λεπέν».
Το αν θα υπάρξει μετά από αυτό ένας ευρύτερος ακροδεξιός συνασπισμός, αναφέρει το Politico, παραμένει άγνωστο, καθώς ουδείς εκ των δύο που άφησαν το κόμμα της Λεπέν για να συνταχθούν με τον Ζεμούρ (Νικολά Μπε και Ζιλμπέρ Κολλάρ) δεν έχουν δεσμευτεί για συμμαχία με τη Λεπέν σε περίπτωση που κερδίσει στον β’ γύρο.
3. Μελανσόν: Ο τελευταίος των… αριστερών και η «έκπληξη» των εκλογών
Ο Ζαν Λυκ Μελανσόν που κατάφερε να εξασφαλίσει πάνω από 22% χθες, κατάφερε να αποσπάσει τις περισσότερες αριστερές ψήφους. Ηταν η μεγαλύτερη έκπληξη του α’ γύρου, αν και τα γκάλοπ είχαν δει τις τελευταίες εβδομάδες τη δυναμική του. Πάντως δεν αναμενόταν να βρεθεί τόσο κοντά στο ποσοστό της Λεπέν.
Αυτό που ανέβασε τα ποσοστά του ήταν πως στάθηκε ο μοναδικός βιώσιμος υποψήφιος της αριστεράς. Αλλοι, όπως ο κομμουνιστής Γαμπιέν Ρουσέλ και ο Γιανίκ Ζαντό των Πρασίνων πήραν πολύ χαμηλότερα ποσοστά από τις προσδοκίες.
Οι ψηφοφόροι του Μελανσόν αναμένεται να παίξουν ρόλο ρυθμιστή στον β’ γύρο. Ο ίδιος επαναλάμβανε στις χθεσινές δηλώσεις του, «μην δώσετε καμία ψήφο στη Λεπέν. Χωρίς ταυτόχρονα να τους καλεί να ψηφίσουν τον Μακρόν. Ετσι άφησε τους ψηφοφόρους; του να αποφασίσουν μεταξύ της αποχής και της ψήφισης του Γάλλου προέδρου.
Σχεδόν οι μισοί από τους ψηφοφόρους του Μελανσόν μπορεί να απέχουν από τον β’ γύρο, όπως έδειξε δημοσκόπηση της Ifop που έγινε χθες Κυριακή, ενώ οι υπόλοιποι αναμένεται να μοιραστούν μεταξύ Μακρόν και Λεπέν.
4. Τα πρώην κυβερνώντα κόμματα είναι νεκρά
Οι εκλογές αυτές ολοκλήρωσαν αυτό που ο Μακρόν ξεκίνησε το 2017: τα πρώην κυβερνώντα κόμματα – Σοσιαλιστές και Ρεπουμπλικάνοι – έχουν υποστεί πια ανήκεστο βλάβη και δεν είναι σίγουρο αν θα μπορέσουν να ανακάμψουν.
Η Βαλερί Πεκρές των Ρεπουμπλικάνων, τερμάτισε με ποσοστό κάτω του 5%. Δεν είναι μόνο το χαμηλότερο ποσοστό στα χρονικά του κόμματος, αλλά σημαίνει επίσης ότι οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θα λάβουν χρηματοδότηση για τα προεκλογικά τους έξοδα – αφού απαιτείται να σπάσουν το φράγμα του 5% για να πάρουν τα λεφτά τους πίσω.
Η Πεκρές έχει δηλώσει ότι θα ψηφίσει Μακρόν, αλλά ο εσωκομματικός της αντίπαλος της δεξιάς πτέρυγας, Ερίκ Κιοττί, είπε ότι δεν πρόκειται να τον υποστηρίξει.
Για τη σοσιαλίστρια, δήμαρχο του Παρισιού, Αν Χινταλγκό, δεν έφτασε καν το 2%. Τρεις φορές κάτω δηλαδή από το αποτέλεσμα του 2017.
5. Η αποχή χαμηλότερη του αναμενόμενου
Τα ποσοστά αποχής ήταν βέβαια υψηλά, χαμηλότερα όμως των προβλέψεων. Η Ipsos το υπολόγισε στο 26%. Το 2017 ψήφισε το 77% των ατόμων με εκλογικό δικαίωμα, ενώ το 23% έμεινε σπίτι.
Ωστόσο, το ποσοστό αποχής είναι χαμηλότερο από το 2002. Πριν από δύο δεκαετίες, σχεδόν το 28,5% των Γάλλων αποφάσισαν να μείνουν στο σπίτι, κάτι που βοήθησε τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, τον πατέρα της Μαρίν, να περάσει για πρώτη φορά στον δεύτερο γύρο.
Το αποτέλεσμα έρχεται σε αντίθεση ορισμένους δημοσκόπους, οι οποίοι είχαν προβλέψει ότι το 30% του εκλογικού σώματος δεν θα έκανε τον κόπο να πάει να ψηφίσει.