Να επαναφέρει τις αμφιλεγόμενες φορολογικές ελαφρύνσεις που προσέλκυσαν ένα κύμα αλλοδαπών στη χώρα, σχεδιάζει η νέα κεντροδεξιά κυβέρνηση της Πορτογαλίας, αλλά θα διασφαλίσει ότι οι πλούσιοι ομογενείς συνταξιούχοι δεν μπορούν να επωφεληθούν από το προνόμιο.
Οι φορολογικές ελαφρύνσεις εισήχθησαν το 2009 για να βοηθήσουν την ανάκαμψη της Πορτογαλίας από την οικονομική κρίση, αλλά καταργήθηκε πέρυσι από την προηγούμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση. Είχαν χαρακτηριστεί ως «δημοσιονομική αδικία», ενώ κατηγορήθηκαν ότι ανέβασαν τις τιμές των κατοικιών σε μία από τις οικονομίες με το χαμηλότερο εισόδημα της Ευρωζώνης.
Ο Miranda Sarmento, ο οποίος υπηρετεί σε μια εύθραυστη κυβέρνηση που στερείται κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, είπε ότι το επαναφερόμενο καθεστώς θα περιλαμβάνει τον ίδιο ενιαίο συντελεστή φόρου εισοδήματος 20%, αλλά θα καλύπτει μόνο «μισθούς και επαγγελματικό εισόδημα».
«Θα αποκλείσει τα μερίσματα, τα κέρδη κεφαλαίου και τις συντάξεις, κάτι που ήταν πρόβλημα μεταξύ της Πορτογαλίας και χωρών όπως η Φινλανδία ή η Σουηδία», είπε.
Τα σκανδιναβικά έθνη προέβησαν σε καταγγελίες ότι η φορολογική ελάφρυνση προσέλκυε συνταξιούχους που σταμάτησαν να πληρώνουν φόρους στις χώρες καταγωγής τους. Η Πορτογαλία αρχικά εξαιρούσε τις συντάξεις από φόρους, αλλά αργότερα εισήγαγε ένα κατ’ αποκοπή συντελεστή 10% ως απάντηση στην κριτική των μελών της ΕΕ.
Στόχος οι ξένοι εργαζόμενοι
Η κυβέρνηση μειοψηφίας του πρωθυπουργού Luis Montenegro θα χρειαστεί να κερδίσει την έγκριση από βουλευτές της αντιπολίτευσης για να προωθήσει το ειδικό φορολογικό καθεστώς. Θα χρειαζόταν την υποστήριξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος ή του ακροδεξιού κόμματος Chega, που και οι δύο είναι κατά των φορολογικών ελαφρύνσεων.
Ο Miranda Sarmento είπε ότι η πρωτοβουλία είναι ζωτικής σημασίας για την προσέλκυση ξένων εργαζομένων υψηλής ειδίκευσης που θα βοηθήσουν στην τόνωση της ανάπτυξης, προσθέτοντας ότι είναι πεπεισμένος ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα υποστηρίξουν την κίνηση ή θα την αφήσουν να περάσει με αποχή.
Οι μεγάλες πορτογαλικές εταιρείες είναι πιθανό να καλωσορίσουν την επιστροφή του συντελεστή 20%. Λένε ότι αγωνίζονται να προσελκύσουν ξένους μηχανικούς, ερευνητές και managers που είναι πρόθυμοι να πληρώσουν τον ανώτατο οριακό φορολογικό συντελεστή 48% της Πορτογαλίας, ο οποίος επιβάλλεται στο μέρος των εισοδημάτων πάνω από το όριο των 81.199 ευρώ.
Επίσης, ο Miranda Sarmento ανέφερε ότι η κυβέρνηση δεν θα ανατρέψει την απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης να τερματίσει τις «χρυσές βίζες» που συνδέονται με αγορές ακινήτων άνω των 500.000 ευρώ.
Οι ειδικές φορολογικές ελαφρύνσεις θα είναι επίσης διαθέσιμες σε Πορτογάλους πολίτες που έχουν ζήσει στο εξωτερικό. Για να πληρούν τις προϋποθέσεις σύμφωνα με την προηγούμενη έκδοση του νόμου, οι δικαιούχοι έπρεπε να γίνουν φορολογικοί κάτοικοι στην Πορτογαλία —είτε περνώντας περισσότερες από 183 ημέρες το χρόνο είτε έχοντας μόνιμη κατοικία στη χώρα.
Ανησυχίες από την Κεντρική Τράπεζα
Η κεντρική τράπεζα της χώρας ανησυχεί ότι τα σχέδια της κυβέρνησης θα οδηγήσουν τη χώρα από δημοσιονομικό πλεόνασμα και πάλι σε δημοσιονομικό έλλειμμα, θέτοντάς την ενδεχομένως σε παραβίαση των νέων κανόνων για το χρέος της ΕΕ. Εκτίμησε ότι οι κρατικές δαπάνες οδεύουν στο να ξεπεράσουν κατά 2 δισ. ευρώ το μέγιστο επιτρεπόμενο βάσει των κανόνων.
Η Banco de Portugal προειδοποίησε στο οικονομικό της δελτίο τον περασμένο μήνα ότι «δεν πρέπει να υπάρχει χώρος» σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ για τυχόν επιπλέον δαπάνες ή φορολογικές περικοπές που δεν αντισταθμίζονται από άλλα μέτρα.