Έσπασαν το φράγμα των 100.000 οι προσφυγές που έχουν υποβληθεί στη Διεύθυνση Φορολογικών Διαφορών της ΑΑΔΕ, από το 2013 μέχρι και τα τέλη του 2023. Και επ’ αυτών εκδικάστηκαν και εκδόθηκαν 83.855 αποφάσεις (κατά μέσον όρο 7.500 προσφυγές ετησίως), εκ των οποίων η 1 στις 4 δικαιώνει τελικά τους φορολογουμένους, στις ενστάσεις και απαιτήσεις τους έναντι της Εφορίας.
Η εικόνα αυτή μάλιστα έχει βελτιωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Κατά το 2023 -και κόντρα στη γενική πεποίθηση πως «κανείς δε βγάζει άκρη με το δημόσιο»- μέσα σε λιγότερες από 120 ημέρες αφότου κατέθεσαν προσφυγή, ο 1 στους 3 φορολογούμενους πέτυχε να θεραπεύσει τις εις βάρος του αποφάσεις φορολογικών ή τελωνειακών υπηρεσιών που του επέβαλαν κυρώσεις ή πρόστιμα.
Σώζει κόσμο η ΔΕΔ
Τα παραπάνω προκύπτουν από τα επίσημα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τις προσφυγές φορολογουμένων στη ΔΕΔ, για τα «μπλεξίματα» που είχαν στις υποθέσεις τους με την εφορία.
Συγκεκριμένα, μέχρι και Νοέμβριο του 2023:
- εξετάστηκαν από την ΔΕΔ 5.963 υποθέσεις συνολικά
- επ’ αυτών, εκδόθηκαν 1.801 αποφάσεις (ποσοστό 30,2%) οι οποίες δικαιώνουν εν μέρει ή εν όλω τους φορολογουμένους, στις ενστάσεις και στα επιχειρήματα των φορολογουμένων κατά των αποφάσεων που είχαν εκδώσει άλλες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ.
- σε 3.856 περιπτώσεις η προσφυγή κρίθηκε αβάσιμη και απορρίφθηκ
- 33 φορολογούμενοι παραιτήθηκαν πριν εξεταστούν οι προσφυγές τους.
- Σωρευτικά από το 2013 που πρωτοξεκίνησε (με μύρια προβλήματα αρχικά) ο θεσμός της εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών με την εφορία, μέχρι και σήμερα έχουν εξεταστεί και κριθεί συνολικά 83.855 ενδικοφανείς προσφυγές φορολογουμένων. Εξ αυτών έχουν δικαιωθεί 20.408 φορολογούμενοι. Αρνητική απόφαση στα αιτήματά τους έλαβαν οι 44.755, ενώ 643 παραιτήθηκαν από τη διαδικασία και οι προσφυγές τους μπήκαν στο αρχείο χωρίς να εκδοθεί απόφαση.
Ποιοι κερδίζουν
Ο Θεσμός της προσφυγής στη ΔΕΔ έχει μεγάλη οικονομική και κοινωνική σημασία, αφού δίνει «ανάσα» πρωτίστως στους οικονομικά αδύναμους που, χωρίς αυτήν την «δωρεάν» διαδικασία, δεν θα είχαν τρόπο να εγείρουν δικαστικούς αγώνες απέναντι στο δημόσιο, για τις αποφάσεις και τις κυρώσεις που τους επιβάλλει. Μια τέτοια διαμάχη μάλιστα θα έφτανε ίσως μέχρι και το Συμβούλιο της Επικρατείας αφού το δημόσιο δεν παραιτείται αν χάσει πρωτόδικα.
Επιπλέον, για όσους δικαιώνονται, οι αποφάσεις της ΔΕΔ αναρτώνται δημόσια στο διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα της ΑΑΔΕ και στην κατηγορία «Ενδικοφανείς Προσφυγές»), γίνονται αυτομάτως δεκτές από χωρίς δυνατότητα προσβολής από τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ και «σώζουν» έτσι αντίστοιχα από άδικη ταλαιπωρία και χιλιάδες άλλους φορολογουμένους, για ανάλογες υποθέσεις που ανακύπτουν καθημερινά, συμβάλλοντας στην …αυτοσυμμόρφωση των ελεγκτικών μηχανισμών και ενισχύοντας την “χρηστή διοίκηση” στη χώρα μας.
Ποιοι χάνουν
Είναι προφανές πάντως ότι, από όσους δοκιμάζουν την «δωρεάν» διοικητική οδό, δεν έχουν πάντα όλοι δίκαιο όταν ζητούν να μην τους επιβληθούν κυρώσεις για παραβάσεις ή παραλείψεις στις οποίες διαπιστώθηκε πως έχουν υποπέσει.
Κατά συνέπεια, τα ποσοστά απόρριψης (2 στους 3) δεν μπορούν με ευκολία να θεωρηθούν «υψηλά» χωρίς γνώση των πραγματικών περιστατικών, τα οποία όμως δημοσιεύονται όλες ολόκληρες στο διαδίκτυο και συνοδεύουν πάντοτε τις σχετικές αποφάσεις που αναρτώνται, μαζί με τις αντιρρήσεις τις οποίες εκθέτουν οι ελεγχόμενοι.
Εξ αυτού του λόγου, οι απορρίψεις δεν μπορούν να ερμηνεύονται ως … «συντεχνιακή αλληλεγγύη» μεταξύ εφοριακών που επέβαλαν τις ποινές και εφοριακών που καλούνται να τις επανεξετάσουν ή και να τις απορρίψουν.
Αντιθέτως, για οικονομικά ισχυρούς που υπέστησαν κυρώσεις για βαριά ατοπήματα που τυχόν διέπραξαν (φοροδιαφυγή, νοθείες, λαθρεμπορία κλπ) αλλά έχουν σκοπό και χρήματα «να το φτάσουν μέχρι τέλους» στα δικαστήρια αποβλέποντας να χρονοτριβήσουν, να «σβήσουν» εκεί τα πρόστιμα εκεί ή να πέσουν «στα μαλακά» και να μετριάσουν τις ποινές, «δια νόμου» τους απαγορεύεται να ξεκινήσουν την δικαστική οδό (ακόμα και αν διαθέτουν ολόκληρο «στρατό» από λογιστές, δικηγόρους κλπ) εάν πρώτα δεν καταθέσουν και οι ίδιοι ένσταση στην ΔΕΔ.
Στην περίπτωση απόρριψης μάλιστα, βλέποντας το σκεπτικό 1 στους 2 καταλαβαίνουν ότι είναι μάταιη η προσφυγή και παραιτούνται από δικαστικές διεκδικήσεις. Για τον λόγο αυτό, μόλις 33.875 ή το 41% συνέχισαν δικαστικώς, ενώ το 59% συμβιβάστηκε και έκανε αποδεκτό τις αποφάσεις της φορολογικής διοικήσεως.
Σιωπηρή απόρριψη
Ωστόσο, η ΔΕΔ «βομβαρδίζεται» πλέον από ενδικοφανείς προσφυγές καθώς η διαδικασία είναι αρκετά απλή και γίνεται μέσω διαδικτύου συμπληρώνοντας μια φόρμα αίτησης και έκθεσης των αντιρρήσεων του πολίτη. έχει ως αποτέλεσμα ότι πολλές υποθέσεις «φρακάρουν» και σε πολλές περιπτώσεις οι υπάλληλοι αιτήσεις δεν προλαβαίνουν να τις εξετάσουν εντός των 120 ημερών που προβλέπει ο νόμος.
Αυτό συνέβη σε 273 περιπτώσεις στο 2023 (ή ποσοστό μικρότερο από 5%). Ωστόσο το πρόβλημα ήταν πολύ οξύτερο στο παρελθόν, αφού στα πρώτα χρόνια πριν θεσμοθετηθεί η ηλεκτρονική υποβολή, χιλιάδες αιτήσεις στοιβάζονταν σε καρότσια σούπερ-μάρκετ στους διαδρόμους ώστε να μεταφέρονται από γραφείο σε γραφείο. Αυτό είχε σαν συνέπεια, μέχρι το 2016 να μην εξετάζονται 2.000-5.000 αιτήσεις κάθε χρόνο, φτάνοντας έτσι συνολικά τις 15.000 από το 2013 μέχρι σήμερα.