Η αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας από τον αμερικανικό οίκο Fitch το βράδυ της Παρασκευής ήταν αναμενόμενη, αλλά από τη στιγμή που ανακοινώθηκε... επίσημα, συνιστά κομβικό σημείο για την πορεία της οικονομίας.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Η Ελλάδα με τη σφραγίδα της Fitch, ανακτά μετά από 14 χρόνια το πλεονέκτημα σε σχέση με την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, τα οποία επενδύουν μόνο στις "ώριμες" και αξιόχρεες οικονομίες. Τρεις από τους τέσσερις διεθνείς οίκους, που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, μας έχουν αναβαθμίσει. Αυτό ισοδυναμεί με συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στους διεθνείς δείκτες από την 01/01/2024. Οι αμερικανικοί οίκοι Fitch και Standard & Poor's καθώς και ο καναδικός DBRS κατά χρονική σειρά, έχουν αναβαθμίσει το αξιόχρεο της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, επιτρέποντας πλέον στα μεγάλα "πορτοφόλια" να αναλάβουν... δράση, καθώς μέχρι πριν απαγορευόταν να επενδύσουν στα ελληνικά "σκουπιδόχαρτα".
Nέος πολιτικο-οικονομικός και κοινωνικός κύκλος
Με την αναβάθμιση της οικονομίας μας από τον οίκο Fitch κλείνει ο κύκλος της απαξίωσης και εισερχόμαστε στον "διάδρομο" της... απογείωσης:
Η Ελλάδα μπαίνει και τυπικά στο ραντάρ των "ώριμων" κεφαλαίων, τα οποία έχουν τοποθετήσει πάνω από 28 τρισεκατομμύρια δολάρια σε αξιόχρεες οικονομίες. Η αναβάθμιση τους πρώτους μήνες του 2024, από τον τελευταίο οίκο που έχει απομείνει, τη Moody's, αποκτά κυρίως τυπικό χαρακτήρα, καθώς θα συμπληρώσει το "καρέ" των τεσσάρων αναγνωρισμένων οίκων αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ωστόσο, η επενδυτική βαθμίδα από τη Moody's είναι απαραίτητη, καθώς αποτελεί τον πιο αυστηρό οίκο και αν μη τι άλλο θα αποτελέσει το "κερασάκι στην τούρτα".
Ο οίκος, στην έκθεση αξιολόγησης για την ελληνική οικονομία, αναδεικνύει τη θετική δημοσιονομική εικόνα και την ορθή εκτέλεση του προϋπολογισμού, ενώ υπογραμμίζει τους σταθερά ανοδικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που θα επιτρέψουν την ταχύτερη μείωση του δημοσίου χρέους, ως ποσοστό του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος. Σύμφωνα με τη Fitch, το δημόσιο χρέος θα υποχωρήσει φέτος στο 160,8% επί του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος από 171,4% το 2022. Το 2027, στη βάση συντηρητικών εκτιμήσεων, το χρέος θα υποχωρήσει στο 141,2% του ΑΕΠ, κλείνοντας έναν επταετή πτωτικό κύκλο, όπου θα καταγραφεί -υπό κανονικές συνθήκες- μια πτώση της τάξης των 65 μονάδων. Σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο, πρόκειται για την καλύτερη επίδοση χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο, από αυτές που αξιολογεί.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας "αποτελεί μια μεγάλη εθνική επιτυχία", καθώς επισημοποιεί την ανάδειξη της Ελλάδας στην επενδυτική κατηγορία από την πλευρά της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Δεν είναι υπερβολή σε καμία περίπτωση. Εμείς μάλιστα, προσθέτουμε ότι πρόκειται περί άθλου αν αναλογιστούμε ότι περάσαμε από διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, στη συνέχεια ήρθε το σοκ του κορωνοϊού και ακολούθως η ενεργειακή κρίση, ως αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Σε πρώτη φάση, η επενδυτική βαθμίδα, μπορεί να οδηγήσει στην εισροή κεφαλαίων τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ και στη συνέχεια, θα έρθουν τα καλύτερα. Αξίζει να σκεφτούμε ότι το ελληνικό success story αποτελεί αυτή τη στιγμή, ένα case study για τους χρηματοοικονομικούς κολοσσούς τους πλανήτη, καθώς συνδυάζεται με τα ισχυρά δυτικά συμφέροντα που υπάρχουν στην Ελλάδα, κυρίως στον τομέα της ενέργειας. "Βλέπουμε" στη Μεσόγειο και είμαστε σταυροδρόμι μεταξύ τριών ηπείρων. Συνεπώς, η Ελλάδα δεν έχει μόνο την οικονομική σημασία που ξέρουμε, αλλά πρωτίστως αποτελεί ένα ισχυρό brand στο γεωπολιτικό παίγνιο. Αρκεί και μόνο να έρθει το 0,5% των κεφαλαίων που επενδύουν στις "ώριμες" αγορές και θα γίνουμε... Ντουμπάι! Ένα τέτοιο ποσοστό είναι εφικτό σε βάθος μερικών ετών και ισοδυναμεί με κεφάλαια 140 δισ. δολ., που θα μπορούσαν να μας ωθήσουν ακόμη ψηλότερα...
Η ισχύ "πυρός" του Μητσοτάκη και τα... άσφαιρα της κεντρο-αριστεράς
Η επιστροφή της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα μετά από 14 ολόκληρα χρόνια, αποτελεί την αναγνώριση της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας για τις μεγάλες προσπάθειες που έχει καταβάλει η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια, επιτυγχάνοντας συγκεκριμένους, μετρήσιμους και ποιοτικούς στόχους.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πλέον μια νέα βάση εκκίνησης για την Ελλάδα. Η αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως ομολόγων επιπέδου... Champions League, έρχεται σε μια περίοδο, η οποία συμπίπτει με μια "προίκα", η οποία είναι... αφάγωτη! Η Ελλάδα τουλάχιστον έως το τέλος του 2026, εκτός από 21,6 δισ. ευρώ που μας περιμένουν ως υπόλοιπο από τα 36 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχει και τους πόρους του ΕΣΠΑ της περιόδου 2021-2027, ύψους 26,2 δισ. ευρώ. Μαζί με τη μόχλευση των ιδιωτικών κεφαλαίων που θα επενδυθούν έως το τέλος της δεκαετίας, μιλάμε για μια ισχύ "πυρός", η οποία συνολικά θα ανέλθει στα 100 δισ. ευρώ! Αυτό σημαίνει ότι θα μιλάμε για μια άλλη Ελλάδα στο τέλος της δεκαετίας, με ιστορικά υψηλό ΑΕΠ, δημόσιο χρέος ίσως και κάτω από το 120% του ΑΕΠ και δείκτη ανεργίας ανάλογα με τα επίπεδα των χωρών του αναπτυγμένου δυτικού κόσμου.
Μόλις προ ολίγων ημερών, η Ελληνική Στατιστική Αρχή ανακοίνωσε τη μείωση του δείκτη της ανεργίας στο 9,6% τον Οκτώβριο. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στο 2024, μπορεί να σταθεροποιηθεί σε επίπεδα κάτω του 10% και να υποχωρήσει κάτω από το 7% στα μέσα του 2027, όταν η χώρα, θα πάει σε εκλογές, με βάση τον συμβατικό χρόνο της τετραετίας. Ο Μητσοτάκης θα είναι ο πρωθυπουργός, του οποίου η κυβέρνηση θα έχει το προνόμιο του σχεδιασμού και της υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης μέσω του σχεδίου "Ελλάδα 2.0". Το ίδιο ισχύει και για το ΕΣΠΑ, το οποίο θα αποτελέσει το απαραίτητο συμπλήρωμα για τη δημιουργία μια άλλης Ελλάδας. Και στην περίπτωση του ΕΣΠΑ, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ανήκουν στη σημερινή κυβέρνηση. Μάλιστα, εφόσον επανεκλεγεί ο Μητσοτάκης το 2027, τότε η ολοκλήρωση του τελευταίου έργου το 2029, θα έχει τη σφραγίδα της Νέας Δημοκρατίας.
Η πτώση της ανεργίας σε επίπεδα ακόμη και κάτω του 7% στο τέλος της τετραετίας, θα είναι μια εξέλιξη μάλλον... φυσιολογική, η οποία θα προσδώσει πολιτικούς πόντους στον Μητσοτάκη, ώστε να εμφανιστεί ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί στις εκλογές του 2027. Άρα, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ μαζί με τα συνοδευτικά ιδιωτικά κεφάλαια, συν την επίτευξη ενός χαμηλού ποσοστού ανεργίας, θα αποτελέσουν δεδομένα που δύσκολα θα... αγνοήσει το εκλογικό σώμα. Αν μάλιστα έχει φανεί η αύξηση των μισθών στις τσέπες των πολιτών και έχει περιοριστεί η πίεση της ακρίβειας, τότε θα μιλάμε και πάλι για ένα πολιτικό σκηνικό, όπως το σημερινό. Δηλαδή, κυριαρχία της Νέας Δημοκρατίας και από κει και πέρα η απόλυτη μιζέρια.
Μέσα σε ένα τέτοιο οικονομικο-κοινωνικό σκηνικό, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να βρεθεί αντίπαλος που να μπορεί να κοντράρει τον Μητσοτάκη. Ακόμη και αν η Νέα Δημοκρατία δεν πιάσει το απαιτούμενο ποσοστό αυτοδυναμίας, το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα μπορεί να αμφισβητηθεί η παράταση της θητείας του Μητσοτάκη ως πρωθυπουργού από κάποιον αντίπαλο. Ιδίως, αν λάβουμε υπόψιν μας ότι η εικόνα και η κατάσταση στην κεντρο-αριστερά είναι κωμικοτραγική. Το ΠΑΣΟΚ σίγουρα θα βρεθεί σε υψηλότερο ποσοστό, αλλά δύσκολα θα απειλήσει τη Νέα Δημοκρατία και ακόμη δυσκολότερα, θα μπορέσει να αντέξει ο Νίκος Ανδρουλάκης στη σύγκριση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Από την άλλη πλευρά, σε ότι αφορά τον Στέφανο Κασσελάκη, κάνοντας την υπόθεση εργασίας ότι θα παραμείνει αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και με... 5%, μάλλον θα αργήσει πολλά χρόνια για να δει... κατάματα την εξουσία. Μπορεί από μικρός να είχε έξω από την πόρτα του δωματίου του την επιγραφή "χτυπάτε την πόρτα του πρωθυπουργού", ωστόσο, πρέπει να φάει πολλά... καρβέλια, για να αναλάβει τις τύχες της χώρας. Προς το παρόν το κόμμα του αποτελεί πηγή... ψυχαγωγίας για τη συντριπτική πλειονότητα του εκλογικού σώματος!