Οι εγκληματικές οργανώσεις, όπως και οι νόμιμες επιχειρήσεις, αντιμετώπισαν τεράστια προβλήματα κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης που προκάλεσε η πανδημία της Covid-19. Ωστόσο η ιταλική Μαφία έχει ήδη θέσει τα θεμέλια για την μεγάλη οικονομική ανάκαμψη που αναμένεται να επέλθει μέσω των ευρωπαϊκών κονδυλίων.
Πέρυσι, όταν οι χώρες άρχισαν να εφαρμόζουν αυστηρά περιοριστικά μέτρα, η ιταλική Μαφία άρχισε να προσεγγίζει εταιρείες που είχαν άμεση και μεγάλη ανάγκη από ρευστό, σε μια προσπάθεια να εισπράξει μελλοντικά κεφάλαια από το ταμείο ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ που, εν μέρει, θα αρχίσουν να ρέουν προς τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Αυτό υποστηρίζει ο κ. Μαουρίτσιο Βαλόνε, κορυφαίος ερευνητής στην Ιταλία για το οργανωμένο έγκλημα, μιλώντας στο δίκτυο Bloomberg.
Εγκληματικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της περιβόητης Ντραγκέτα (Ndrangheta) στην περιοχή της νότιας Καλαβρίας και της Cosa Nostra στη Σικελία, προσπάθησαν να κερδίσουν ερείσματα σε νόμιμες επιχειρήσεις που θα είναι πρώτες στη σειρά για να λάβουν βοήθεια από την ΕΕ, όπως αυτές που δραστηριοποιούνται στον τομέα της πράσινης οικονομίας και του περιβάλλοντος και σε αυτές του ψηφιακού τομέα. Και η Ιταλία είναι πρωταρχικός στόχος για εγκληματίες, καθώς είναι η χώρα που θα λάβει τα περισσότερα χρήματα από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης.
«Η Μαφία έχει επιλέξει τις εταιρείες που βρίσκονται στην καλύτερη θέση για να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς για την είσπραξη ευρωπαϊκών κεφαλαίων, ειδικά αυτές που επιχειρούν στους τομείς της υγείας και των υποδομών όπου θα δαπανηθούν πολλά χρήματα», δήλωσε ο κ. Βαλόνε στο Bloomberg, υπογραμμίζοντας ότι οι ιταλικές εγκληματικές οργανώσεις θα «προσπαθήσουν να πάρουν τα πάντα ενώ ο σκοπός των ιταλικών αρχών είναι να διασφαλίσουν ότι αυτές οι οργανώσεις δεν λάβουν ούτε ένα ευρώ».
Η νέα κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μάριο Ντράγκι εκπονεί ένα σχέδιο ώστε να καταφέρει να λάβει τα 209 δισ. ευρώ που αναλογούν στη χώρα από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ, καθώς η Ιταλία παλεύει να ξεπεράσει τη χειρότερη ύφεση μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ιταλικές εταιρείες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς ένα σύστημα τραπεζικού δανεισμού με κρατικές εγγυήσεις, ήταν ιδιαίτερα περίπλοκο και αρκετά περιορισμένο για να είναι αποτελεσματικό.
Ως αποτέλεσμα, εταιρείες που έχουν αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες, έχουν ωφεληθεί ελάχιστα από την κρατική βοήθεια, είπε ο κ. Βαλόνε.
Οι συμμορίες της Μαφίας εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία, με τα περιφερειακά και εθνικά περιοριστικά μέτρα που επεβλήθησαν για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας και προσέγγισαν μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που ήταν απελπισμένες για ρευστό σε μια οικονομία που συρρικνώθηκε κατά 8,9% πέρυσι.
Οι μαφιόζοι, συνήθως επιδιώκουν να συμμετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο μιας εταιρείας, να δανείζουν με τοκογλυφικά επιτόκια ή να τις ελέγχουν μέσω ενός κρυφού χρηματοδότη. Ο αριθμός των ύποπτων χρηματοοικονομικών πράξεων που ανέφερε η Τράπεζα της Ιταλίας αυξήθηκε κατά 7% πέρυσι. «Αυτό μας κάνει να υποπτευόμαστε έντονα ότι υπάρχει ενδιαφέρον του οργανωμένου εγκλήματος», είπε ο κ. Βαλόνε.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης, (OLAF), θα εξετάσει τα σχέδια που θα υποβάλουν τα κράτη μέλη της ΕΕ στην Κομισιόν για να διασφαλίσει ότι πληρούν τις απαιτήσεις ελέγχου και καταπολέμησης της απάτης και στο μέλλον θα διεξάγει δικές της έρευνες, σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές και άλλα ευρωπαϊκά όργανα όπως την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Europol).
Σύμφωνα με τον κ. Βαλόνε απαιτούνται αυστηρότεροι έλεγχοι στις συμβάσεις δημοσίων έργων, καθώς θα πρέπει οι ιταλικές αρχές να παρακολουθούν στενά και αυτόματα όλες τις μεταφορές χρημάτων, καθώς και τους υπεργολάβους και τους προμηθευτές κατά τη διάρκεια εκτέλεσης ενός δημοσίου έργου. Οι αυστηρότεροι έλεγχοι είναι απαραίτητοι και λόγω της πίεσης των Βρυξελλών, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από τα κράτη μέλη να κινηθούν ταχύτατα ώστε να εκταμιευθούν τα απαραίτητα κονδύλια και να ξεκινήσει η ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ωστόσο, καθώς ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες, περισσότεροι και αυστηρότεροι έλεγχοι ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά το ποσοστό απορρόφησης των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Η Ιταλία, που πλήττεται από τη γραφειοκρατία, αποτυγχάνει ήδη να απορροφήσει μεγάλο μέρος των κεφαλαίων που λαμβάνει από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία, καθώς η χώρα είχε χρησιμοποιήσει μόνο το 30,7% των διατιθέμενων κονδυλίων στο τέλος του 2019, σύμφωνα με μια έκθεση της ΕΕ, σε σύγκριση με το 66,2% της Φινλανδίας και έναν μέσο όρο 39,6% για ολόκληρη την ΕΕ.
Στην πρωτεύουσα της Σικελίας, το Παλέρμο, πολλοί είναι αυτοί που βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα, δήλωσε στο Bloomberg η κυρία Πατρίτσια Ντι Ντίο, επικεφαλής του τοπικού επιχειρηματικού συνδέσμου. «Όταν ένας επιχειρηματίας δεν μπορεί πλέον να υποστηρίξει ούτε ακόμη και την οικογένειά του, θα βρει το οργανωμένο έγκλημα έτοιμο για αυτόν με τις πόρτες του ανοιχτές», είπε η κυρία Ντι Ντίο.
«Εάν το κράτος θέλει να προστατεύσει τη νόμιμη οικονομία, θα πρέπει να κάνει τα δάνεια πιο προσιτά και θα πρέπει να αναστείλει την καταβολή των φόρων . Είναι τρελό και υποκριτικό να μην σας βοηθάμε και να σας απειλούμε ταυτόχρονα με φόρους».