Eνα σοβαρό πρόβλημα (κενό νόμου) που «μπλόκαρε» την έξοδο προς τη συνταξιοδότηση με ευνοϊκούς όρους μηχανικών, γιατρών και δικηγόρων παράλληλα ασφαλισμένων λύνει η διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΕΦΚΑ.
Με τη διάταξη δίνεται η δυνατότητα σε μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους οποίοι υπάγονταν σε δύο φορείς κύριας ασφάλισης λόγω ιδιότητας ( πχ Δημόσιο και ΤΣΜΕΔΕ) μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2016 και κατέβαλλαν διπλές εισφορές παρότι είχαν μία απασχόληση να επιλέξουν το βασικό φορέα με τις διατάξεις του οποίου επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν
Σημειώνουμε ότι από 1η Ιανουαρίου 2017 οι δικηγόροι και οι μηχανικοί υπάγονται στην ασφάλιση του e-Ε.Φ.Κ.Α. ως μη μισθωτοί εφόσον προβούν σε έναρξη άσκησης του επαγγέλματος στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και ως έμμισθοι ή μισθωτοί, αντίστοιχα, εφόσον απασχοληθούν σε συγκεκριμένο εντολέα ή εργοδότη, αντίστοιχα. Στη δεύτερη περίπτωση, ανέκυψε ζήτημα για τον αρμόδιο φορέα ασφάλισης από 1.1.2017, ιδίως για πρόσωπα με «κλειστά» βιβλία.
Στο νόμο Κατρούγκαλου δεν υπήρξε πρόνοια για την επιλογή του πρώην φορέα, στον οποίο θα θεωρείται ότι διανύεται ο χρόνος ασφάλισης από 01.01.2017 και έπειτα, εφόσον ο ασφαλισμένος δεν επέλεγε τη συνέχιση της διπλής ασφάλισης, με συνέπεια να ανακύψει ζήτημα στη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού του δικαιώματος.
Όπως εξηγεί ο δικηγόρος ειδικός σε θέματα ασφάλισης Διονύσης Ρίζος οι εν λόγω ασφαλισμένοι που εκτιμάται ότι ανέρχονται σε περίπου 10.000 έχαναν το δικαίωμα να βγουν στη σύνταξη νωρίτερα ,με το ευνοϊκότερο καθεστώς του δημοσίου καθώς εξαιτίας του κενού στο νόμο , εφόσον δεν επέλεγαν τη συνέχιση της διπλής ασφάλισης, βασικός τους φορέας θεωρήθηκε το πρώην ΤΣΜΕΔΕ η το πρώην ΤΣΑΥ. Δηλαδή μηχανικός που απασχολείται ως μισθωτός στο δημόσιο και ως αυτοαπασχολούμενος θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης στο δημόσιο ως πατέρας ανηλίκου το 2011 και μπορεί να βγει στη σύνταξη στα 52. Ωστόσο χάνει αυτό το δικαίωμα και υποχρεωτικά θα συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του ΤΣΜΕΔΕ που προβλέπουν σύνταξη στα 62 με 40 έτη ασφάλισης. Σημαντικό είναι ότι ευκαιρία να επιλέξουν φορέα δίνεται και στους υποψήφιους συνταξιούχους που η έκδοση της σύνταξής τους βρίσκεται σε εκκρεμότητα.
Επίσης, αίτηση θα πρέπει να υποβάλουν και οι ασφαλισμένοι που έχουν επιλέξει ή επιλέγουν και την προαιρετική καταβολή δεύτερης εισφοράς, δεδομένου ότι και για τους τελευταίους πρέπει να καθοριστεί ο φορέας με βάση τις διατάξεις του οποίου καταβάλλει τις αναλογούσες εισφορές ο εργοδότης.
Αναλυτικά, με την προωθούμενη διάταξη, τροποποιούνται και συμπληρώνονται διατάξεις του ν. 4387/2016, του γνωστού νόμου Κατρούγκαλου, αναφορικά με την ασφάλιση προσώπων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε δύο ή περισσότερους πρώην φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς ασφάλισης που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ για την ίδια απασχόληση. Συγκεκριμένα, αίρεται η διάταξη της μη εφαρμογής της υποχρέωσης καταβολής της προβλεπόμενης ελάχιστης μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς, για τη δεύτερη αναληφθείσα επαγγελματική δραστηριότητα.
Παλαιοί ασφαλισμένοι, για τους οποίους υπολογίζονταν και καταβάλλονταν εισφορές σε δύο ή περισσότερους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ πρώην φορείς, τομείς, κλάδους ή λογαριασμούς έως 31.12.2016, μπορούν να:
-υποβάλλουν μέχρι 31.12.2022 δήλωση επιλογής φορέα και καταβολής εισφορών στον e-ΕΦΚΑ, με την οποία επιλέγουν τον πρώην φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό, στην ασφάλιση του οποίου θα προσμετράται ο χρόνος ασφάλισής τους υποχρεωτικά από 01.01.2017 και εφεξής.
-επιλέγουν εάν θα συνεχίσουν προαιρετικά να καταβάλλουν εισφορές και στον δεύτερο πρώην φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό, στον οποίο υπάγονται, καταβάλλοντας οι ίδιοι επί των αποδοχών τους το συνολικό ποσοστό εισφοράς εργοδότη και ασφαλισμένου.
Όπως επισημαίνεται και στην εισηγητική έκθεση που συνοδεύει το νομοσχέδιο, με την προτεινόμενη ρύθμιση δίνεται δικαίωμα στους ασφαλισμένους αυτούς, με αίτησή τους προς τον e-ΕΦΚΑ, να επιλέξουν οι ίδιοι τον φορέα ασφάλισής τους. Η αίτηση για λόγους ασφάλειας δικαίου θα πρέπει να υποβληθεί σε αποκλειστική προθεσμία μέχρι τις 31.12.2022 και θα ανατρέχει στην 1η.1.2017.
Στην πράξη, μη μισθωτοί με διπλή ιδιότητα καλούνται να επιλέξουν τον πρώην φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό, με τις διατάξεις του οποίου θα συνεχίζουν την ασφάλισή τους εντός του e-ΕΦΚΑ. Η πρόβλεψη καταλαμβάνει και ασφαλισμένους που έχουν ήδη υποβάλει αίτηση συνταξιοδότησης, προκειμένου να καθοριστεί η αρμόδια εντός του e-ΕΦΚΑ υπηρεσία για την επεξεργασία της αίτησης συνταξιοδότησής τους, καθώς και ασφαλισμένους που έχουν επιλέξει ή επιλέγουν και την προαιρετική καταβολή δεύτερης εισφοράς, δεδομένου ότι και για τους τελευταίους πρέπει να καθοριστεί ο φορέας με βάση τις διατάξεις του οποίου καταβάλλει τις αναλογούσες εισφορές ο εργοδότης.
Με την εν λόγω ρύθμιση ορίζεται, επίσης, ότι η επιλογή πρώην φορέα, τομέα, κλάδου ή λογαριασμού δεν θα οδηγήσει σε επιστροφή επιπλέον εισφορών που είχαν καταβληθεί ή σε αναζήτηση επιπλέον εισφορών που δεν είχαν καταλογισθεί για το διάστημα από 1ης.1.2017 έως τον μήνα της υποβολής της δήλωσης.
Μάλιστα, όπως επισημαίνεται στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, από τη διάταξη αυτή προκαλείται πιθανά αύξηση εσόδων για τον e-ΕΦΚΑ, από την καταβολή μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς από τους ασφαλισμένους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση δύο ή περισσοτέρων φορέων ή τομέων ασφάλισης και για τη δεύτερη αναληφθείσα επαγγελματική δραστηριότητα.
Παράλληλα βέβαια, προκαλείται και μελλοντική δαπάνη από την απόδοση στους εν λόγω ασφαλισμένους μεγαλύτερου ύψους σύνταξης.