"Ανάσα" στους παλιούς οφειλέτες του e-ΕΦΚΑ αναμένεται να δώσει η επικείμενη παραγραφή ασφαλιστικών οφειλών στη 10ετία και όχι στην 20ετία όπως ισχύει έως τώρα.
Τη ρύθμιση αυτή αναμένεται να φέρει στη Βουλή το υπουργείο Εργασίας, στα πλαίσια νομοσχεδίου με σειρά διαφόρων άλλων διατάξεων (π.χ. πάγια ρύθμιση 24 δόσεων) το αμέσως επόμενο διάστημα, αναφέρει το capital.gr.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα τεθεί όριο στα 10 χρόνια, μετά το οποίο θα παραγράφονται οι αξιώσεις του ΕΦΚΑ προς επιχειρήσεις, αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, με ασφαλιστικές οφειλές.
Η διάταξη αυτή βασίζεται σε πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), σύμφωνα με την οποία ο κανόνας της 20ετούς παραγραφής αξιώσεων του e-ΕΦΚΑ κατά ασφαλισμένων και εργοδοτών για τη μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, την οποία έθετε ο νόμος Κατρούγκαλου, είναι αντισυνταγματικός καθώς είναι αντίθετος στην αρχή της ασφάλειας δικαίου και της αρχής της αναλογικότητας.
Μάλιστα, πηγές του Capital από το υπ. Εργασίας αναφέρουν ότι εξετάζεται η μείωση του σχετικού χρόνου στα 5 έτη ή ακόμη χαμηλότερα.
Πρακτικά, σε σχέση με την επικείμενη παραγραφή στην 10ετία, σημαίνει ότι αν περάσουν 10 χρόνια μεταξύ "γέννησης" ενός χρέους και της βεβαίωσής τους από τον e-ΕΦΚΑ, τότε ο επιπλέον χρόνος παραγραφής παραγράφεται.
Από το υπ. Εργασίας ξεκαθαρίζουν πως δεν θα χαθεί ασφαλιστικός χρόνος, εφόσον πληρωθούν οι οφειλές.
Σημειώνεται πως για τους ελεύθερους επαγγελματίες ο χρόνος για τον οποίο δεν έχουν καταβληθεί οφειλές δεν προσμετράται στα έτη ασφάλισης, προκειμένου κάποιος να συμπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να λάβει σύνταξη. Με το επερχόμενο "καθεστώς" η παραγραφή δεν σημαίνει και διαγραφή της αξίωσης, και έτσι δεν οδηγεί σε διαγραφή του ασφαλιστικού χρόνου.
Όσον αφορά τον ασφαλισμένο, θα μπορεί να πληρώσει τις εισφορές που οφείλει για το διάστημα αυτό - ακόμη κι αν βάσει της 10ετίας έχει παραγραφεί - και ο συγκεκριμένος χρόνος να ληφθεί υπόψη για τη σύνταξή του.
Επίσης, θα προβλέπεται για τους ασφαλισμένους, οι οποίοι τηρούν ενεργές ρυθμίσεις, το ποσό το οποίο θα παραγραφεί να αφαιρεθεί από τη ρύθμιση.
Ποιους αφορά
Αρμόδια στελέχη των Ταμείων εκτιμούν ότι η όλη διαδικασία αφορά οφειλές ύψους ακόμη και 250 εκατ. ευρώ, ένα σημαντικό μέρος των οποίων θα παραγραφεί.
Επισημαίνουν, επίσης, ότι δεν πρόκειται για οφειλές που δημιουργήθηκαν πρόσφατα, καθώς πλέον ο καταλογισμός των οφειλών στα περισσότερα πρώην Ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ γίνεται μέσα σε λίγους μήνες από τη δημιουργία τους και σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνούν τη 10ετία. Και ξεκαθαρίζουν ότι ακόμη και για τους μη μισθωτούς δεν θα χαθεί ασφαλιστικός χρόνος, εφόσον πληρωθούν οι οφειλές.
Η εν λόγω ρύθμιση θα ξεπαγώσει στην πράξη τον δρόμο της συνταξιοδότησης σε χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και απασχολουμένους, οι οποίοι λόγω των υψηλών οφειλών προς τα Ταμεία δεν μπορούν να βγουν στη σύνταξη. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι έχουν την ευκαιρία συνταξιοδότησης χάρη στην ελάφρυνση των οφειλών τους προς τον ΕΦΚΑ, υπό προϋποθέσεις.
Εκτός από το ζήτημα της συμπλήρωσης του αναγκαίου χρόνου ασφάλισης και των ηλικιακών κριτηρίων, η σημαντικότερη προϋπόθεση θα έχει ως εξής: Το συνολικό χρέος της δεκαετίας δεν περιλαμβάνει βεβαιωμένες οφειλές και απαρτίζεται από ένα μείγμα πρόσθετων τελών, επιβαρύνσεων, οφειλών από αναγνώριση πλασματικών ετών κ.λπ., να μην ξεπερνά τις 20.000 ευρώ για τους επιχειρηματίες και τις 6.000 για τους αγρότες. Η περίοδος της δεκαετίας από το 2027 και μετά θα μειωθεί στα 5 έτη.
Λεπτά σημεία
Σημειώνεται πως έχουν παρέλθει οκτώ μήνες από την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματική τη νομοθετική ρύθμιση εικοσαετούς παραγραφής αξιώσεων για την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.
Όπως εκτιμούν αναλυτές, για τις εισφορές των μισθωτών το θέμα βασικά αφορά τους εργοδότες και όχι τόσο τους ασφαλισμένους. Προπαντός, μάλιστα, στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες δεν έχει δηλωθεί η ασφάλισή τους στον ασφαλιστικό φορέα από τον εργοδότη τους.
Όσον αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες (μη μισθωτούς) το ζήτημα αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού, σε αρκετές περιπτώσεις, η αξιοποίηση της 10ετούς παραγραφής, θα περιορίσει την οφειλή τους, όμως θα μειώσει και τον χρόνο ασφάλισής τους που, σε αρκετές περιπτώσεις, είναι αναγκαίος για τη συνταξιοδότησή τους.
Οι ίδιοι αναλυτές ισχυρίζονται πως όσοι στοχεύουν να συνταξιοδοτηθούν στα 40 έτη ασφάλισης, θα είναι δύσκολο να χρησιμοποιήσουν τη δεκαετή παραγραφή. Και αυτό γιατί πολύ δύσκολα θα μπορέσουν να συγκεντρώσουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης.
Όσοι, από την άλλη μεριά, έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, όπου ο αναγκαίος μίνιμουμ χρόνος ασφάλισης για να βγει κανείς στη σύνταξη είναι τα 15 έτη, θα μπορούν εν πολλοίς να αξιοποιήσουν μία τέτοια δυνατότητα.
Οφειλές που υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ
Σε όσους μη μισθωτούς εκκρεμούν συνταξιοδοτικά αιτήματα και έχουν οφειλές οι οποίες υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ, αποστέλλονται έγγραφα, με τα οποία τους τάσσεται αποκλειστική προθεσμία δύο μηνών να εξοφλήσουν το ποσό που υπερβαίνει τις 20.000 € προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία της συνταξιοδότησής τους.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα πέραν των 20.000 ευρώ ζητούμενα ποσά εισφορών έχουν υποπέσει σε παραγραφή (σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ), όμως ο συνταξιούχος δεν μπορεί να το διεκδικήσει ακριβώς γιατί οι υπηρεσίες, χωρίς νέα ρύθμιση και εγκύκλιο, ούτε το αναγνωρίζουν ούτε το εφαρμόζουν. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, μετά τη νομοθέτηση, που είναι απαραίτητο να ολοκληρωθεί άμεσα, θα πρέπει να τεθεί νέα δίμηνη προθεσμία, προκειμένου κανείς να μην αδικηθεί από την καθυστέρηση της νομοθέτησης.
Τέλος, όσον αφορά τις εισφορές εργοδοτών, θα πρέπει οι υπηρεσίες να οργανωθούν καλύτερα, προκειμένου να ολοκληρώνουν τους ελέγχους τους εντός δεκαετίας, ώστε να μην υπάρχουν απώλειες εσόδων από εισφορές, οι οποίες είναι απαραίτητες για την ισορροπημένη λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος.