Έχει απλωθεί μπόλικος... τραχανάς στις αγορές, καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις επιδρούν άμεσα στην επενδυτική ψυχολογία και τακτική, ενώ διαμορφώνουν δυσμενές περιβάλλον για τον πληθωρισμό και τα επιτόκια.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Χθες, στην εξίσωση της αβεβαιότητας εισήλθε και η Γαλλία, καθώς ο προϋπολογισμός του 2025, που έφερε ο πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ, δύσκολα θα περάσει από τη στιγμή που περιλαμβάνει περικοπές 60 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι η Γαλλία έχει μείνει... μετεξεταστέα στο θέμα του ελλείμματος και της έχουν ζητηθεί πρόσθετα μέτρα για να αποκατασταθούν οι ισορροπίες. Η πίεση στο Χρηματιστήριο του Παρισιού και στα κρατικά ομόλογα επηρέασε και τις υπόλοιπες αγορές, ενώ το Χρηματιστήριο Αθηνών, έκλεισε με μικρές απώλειες, κυρίως λόγω των πιέσεων στις τράπεζες. Με δεδομένη την έλλειψη συνοχής της κυβέρνησης, αλλά και με τη Γερμανία να περνάει δύσκολη φάση, έχουν αρχίσει και μαζεύονται πολλά.
Ο Πούτιν απειλεί την Ευρώπη, ο Νετανιάχου ετοιμάζεται για χτύπημα στο Ιράν, η Γερμανία πάει σε εκλογές με την οικονομία να... βογκάει, η Γαλλία ουσιαστικά δεν έχει κυβέρνηση για να πάρει δύσκολες αποφάσεις και οι προθέσεις του Τραμπ για τις διεθνείς σχέσεις των ΗΠΑ δεν φαίνεται να είναι οι καλύτερες. Σε αυτά πρέπει να προσθέσουμε τις αυξημένες ανάγκες της Ευρώπης για να αντιμετωπίσει το κρύο, με αποτέλεσμα η τιμή του φυσικού αερίου να έχει "πετάξει" στα 50 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Αυτό σημαίνει ότι έπεται και ανάλογη ανοδική κίνηση στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ το πετρέλαιο συσσωρεύει δυνάμεις στα 72-75 δολάρια το βαρέλι και οι επενδυτές περιμένουν να γίνει το... μπαμ με το Ιράν για να εκτοξευτεί σαν... βαλλιστικός πύραυλος προς τα 100 δολάρια και ένας θεός ξέρει πόσο παραπάνω...
Το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κρατάει γερά τις δυνάμεις του και δεν έχει χάσει την επαφή με το ιστορικό υψηλό, ενώ οι απειλές του Πούτιν προς τη Δύση δεν φαίνεται να επηρεάζει τους επενδυτές που έχουν ρίξει κεφάλαια στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Ωστόσο, οι αγορές δεν μπορούν να παραβλέψουν την αντίσταση που προβάλλει ο πληθωρισμός και ως εκ τούτου, γίνονται και δεύτερες σκέψεις σχετικά με την πορεία των επιτοκίων.
Σε λίγες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να ανακοινώσει και νέα αύξηση επιτοκίων, την τέταρτη από τον περασμένο Ιούνιο, κατά 0,25%. Ωστόσο, με τις τιμές της ενέργειας να δείχνουν τα... δόντια τους και με τη διάρκεια του χειμώνα να είναι αβέβαιη, είναι λογικό να επικρατεί προβληματισμός για την πορεία του τιμάριθμου τους προσεχείς μήνες. Εφόσον επιβεβαιωθεί ένα αρνητικό σενάριο για την πορεία του, τότε δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένες τις προγραμματισμένες τέσσερις μειώσεις των επιτοκίων μέσα στο 2025.
Ο αναβρασμός που επικρατεί σε περιοχές-βαρόμετρο όπως είναι η Μέση Ανατολή, οι απειλές της Ρωσίας προς την Ευρώπη σε σχέση με τη βοήθεια που παρέχει στην Ουκρανία, αλλά και το ενδεχόμενο... αψυχολόγητων κινήσεων από τον Τραμπ, δεν φαίνεται να αποτελούν καλούς οιωνούς. Η επενδυτική τακτική αυτήν την περίοδο αποτελεί μια δύσκολη εξίσωση για όλους και αναμφίβολα, ο "βασιλιάς" θα είναι το ρευστό. Εξυπακούεται βέβαια ότι ο χρυσός έχει τις προϋποθέσεις να κινηθεί υψηλότερα, καθώς αν εκτονωθεί η γεωπολιτική αβεβαιότητα, τότε θα ωφεληθεί από τη μείωση των επιτοκίων. Ακόμη και αν ανακοπεί η πορεία μείωσης των επιτοκίων λόγω γεωπολιτικών εντάσεων και... εξάρσεων, το πολύτιμο μέταλλο πάλι θα ενσωματώσει υψηλές προσδοκίες.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχουν σταθερές στον κόσμο των επενδύσεων, πλην ενδεχομένως στις ΗΠΑ, όπου έχουν καλλιεργηθεί μεγάλες προσδοκίες από την πολιτική του Τραμπ για τις εταιρείες που αναμένεται να ευνοηθούν. Στην Ευρώπη τα πράγματα μπορεί να γίνουν πολύ... μαύρα, καθώς από τη μία πρέπει να θωρακιστεί και να λάβει τα μέτρα της έναντι των απειλών του Πούτιν και από την άλλη πρέπει να αντιμετωπίσει το υψηλότερο κόστος της ενέργειας, αλλά και πιθανές πολιτικές κρίσεις σε Γαλλία και Γερμανία. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι γεωπολιτικές και οικονομικές κρίσεις δεν ευνοούν πρώτα απ΄ όλα την Ευρώπη, η οποία, θέτει ως υπ΄ αριθμόν ένα στόχο τη διατήρηση της δημοσιονομικής ισορροπίας και την αποφυγή μιας κρίσης χρέους. Μάγισσες και χαρτορίχτρες μπορεί να είναι πιο... χρήσιμες για να μας πουν τι μέλλει γενέσθαι, έτσι όπως έχει γίνει ο κόσμος!
Το ηχηρό μήνυμα των δημοσκοπήσεων, τα κέρδη Μητσοτάκη με φόντο τη διαγραφή Σαμαρά και η νέα εποχή σε ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και Κασσελάκη που δεν οδηγεί πουθενά!
Οι σημαντικές ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό της χώρας μετά τις εσωκομματικές εξελίξεις σε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και με φόντο τη διαγραφή Σαμαρά από τον Μητσοτάκη, εκπέμπουν πολλά μηνύματα με πολλούς αποδέκτες.
Η κυβέρνηση με σημείο αναφοράς τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών έχει καταγράψει μια μεγάλη φθορά, αλλά με τάσεις επανασυσπείρωσης, οι οποίες ενισχύονται, παρά το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ κερδίζει έδαφος, μετά την επανεκλογή Ανδρουλάκη στην ηγεσία του. Η κυβέρνηση παίζει γερά το "χαρτί" της πολιτικής σταθερότητας, με φόντο όσους βουλευτές είναι... πικραμένοι από τον Μητσοτάκη και θα θελήσουν να αλλάξουν... στρατόπεδο, παίρνοντας... θάρρος από τη διαγραφή του Σαμαρά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αν γίνουν εκλογές αύριο το πρωί, η Νέα Δημοκρατία θα είναι πρώτο κόμμα, δεν θα μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση και τότε στην εξίσωση της κυβερνησιμότητας θα μπει το ΠΑΣΟΚ.
Από την άλλη, η... αντικατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ από το ΠΑΣΟΚ στη θέση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν σηκώνει λαϊκισμούς από τον Νίκο Ανδρουλάκη, καθώς, δεν θα αργήσει η στιγμή, όπου θα φανεί η κόπωση μετά την τελευταία δημοσκοπική άνοδο. Πάντως, αυτή τη στιγμή, όσοι τοποθετούνται στη Νέα Δημοκρατία, αλλά και όσοι την είχαν ψηφίσει και έχουν μετακινηθεί στην "γκρίζα ζώνη", μάλλον συνειδητοποιούν ότι μετά τα τελευταία 5 χρόνια διακυβέρνησης από τον Μητσοτάκη, δεν μπορεί να πάει... στράφι η προσπάθεια για την ανόρθωση της οικονομίας και της εικόνας της χώρας.
Από τα... καραγκιοζιλίκια του Τσίπρα προ δεκαετίας, έχουμε περάσει σε μια άλλη φάση, όπου ο διεθνής παράγοντας πιστεύει στο success story της Ελλάδας και μάλιστα σε μια εξαιρετικά ταραγμένη περίοδο, λόγω των πολέμων σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Η διεθνής αβεβαιότητα αποτελεί έναν ουσιώδη παράγοντα για να διατηρεί ο Μητσοτάκης σε υψηλά επίπεδο το προφίλ του, παρά το... χαστούκι των Ευρωεκλογών. Η Νέα Δημοκρατία αποτελεί αυτή τη στιγμή δύναμη ευθύνης και επί της ουσίας θέλει να φέρει στο... γήπεδο της και το ΠΑΣΟΚ, καθώς μόνο αυτά τα δύο κόμματα θα μπορούσαν να συνεννοηθούν για να αντιμετωπίσουν κρίσεις και έκτακτες καταστάσεις.
Η κοινή γνώμη, μέσω των δημοσκοπήσεων στέλνει το μήνυμα, ότι ναι μεν υπάρχει μια δυσαρέσκεια απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά κανείς άλλος από τους υπόλοιπους "παίκτες" του πολιτικού σκηνικού, δεν έχει την επάρκεια, την κατάρτιση, το κύρος και την επιρροή που διαθέτει ο Μητσοτάκης. Ο κόσμος έχει αντιληφθεί σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με το παρελθόν, ότι δεν μπορούμε να επανέλθουμε σε νοοτροπίες του παρελθόντος του στυλ "Λεφτά υπάρχουν" ή "κατάργηση μνημονίων με ένα νόμο και ένα άρθρο".
Η Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια έχει επιτύχει τους δημοσιονομικούς στόχους, προσελκύει διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, έχει μονοψήφια ανεργία, έχει επανέλθει στην επενδυτική βαθμίδα, διαδραματίζει ρόλο στις διεθνείς και κυρίως τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Ταυτόχρονα, μειώνονται φόροι, έστω και αν δημοσκοπικά η φθορά της ΝΔ συνδέεται και με την τεκμαρτή φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών, ενώ σε επίπεδο εθνικής άμυνας και ασφάλειας, γίνονται οι πιο μεγάλες και ποιοτικές αγορές οπλικών συστημάτων, τουλάχιστον στη Μεταπολίτευση. Αυτό το πλαίσιο... συγκινεί συγκριτικά τον περισσότερο κόσμο, ο οποίος εξακολουθεί να κρατάει τη Νέα Δημοκρατία στην πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων. Χθες από την εκπομπή "Αυτοψία" του Alpha και τον Αντώνη Σρόιτερ, δήλωσε ότι η επόμενη τριετία θα είναι αφιερωμένη στη στήριξη της μεσαίας τάξης, ενώ ξεκαθάρισε ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2027, με την Τουρκία συμφωνούμε ότι διαφωνούμε και για τον Σαμαρά, ότι δεν του άφησε περιθώρια για να μην τον διαγράψει.
Από την άλλη, η χθεσινή δημοσκόπηση της εταιρείας Pulse για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ, δείχνει τάσεις ανόδου για τη Νέα Δημοκρατία, άνοδο με... κόπωση για το ΠΑΣΟΚ κατάρρευση για τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και υψηλά αθροιστικά ποσοστά για Ελληνική Λύση και Φωνή Λογικής, ενώ δεν περνάει απαρατήρητο το ποσοστό που δείχνει να πιάνει το νεοσύστατο Κίνημα Δημοκρατίας του Κασσελάκη.
Στην εκτίμηση ψήφου, η Νέα Δημοκρατία κινείται στο 29,5%, δηλαδή πάνω από τις Ευρωεκλογές, κάτι που κάνει τη διαγραφή Σαμαρά να φαντάζει ως... δώρο για τον Μητσοτάκη. Από την άλλη πλευρά, πολύ σημαντική είναι η ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ στο 17%, αλλά με ενδείξεις "ξεφουσκώματος". Ο Ανδρουλάκης δεν πείθει και αυτό κάποια στιγμή θα γίνει αντικείμενο εσωκομματικής... ανακατωσούρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκεντρώνει ποσοστό 8% και η Νέα Αριστερά 2,5%. Αθροιστικά οι τρεις πυλώνες της δυνητικής κεντροαριστερής συμμαχίας αθροίζουν 27,5%. Δεν προσθέτουμε το 5% του Κασσελάκη, γιατί δεν... κολλάει στο 8% του ΣΥΡΙΖΑ και το 2,5% της Νέας Αριστεράς, η οποία ούτως ή άλλως με τέτοια επίδοση στην κάλπη, θα είναι δύσκολο να εισέλθει στη Βουλή.
Ο κατακερματισμός της Κεντροαριστεράς είναι και το πλεονέκτημα του Μητσοτάκη. Ο Ανδρουλάκης μπορεί να συνεννοηθεί με τον Φάμελλο και τον Χαρίτση, αν ο τελευταίος εισέλθει στη Βουλή, αλλά στους δύο τελευταίους δεν... κολλάει ο Κασσελάκης. Όσο για την Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, το μόνο που έχουμε να πούμε είναι ότι αποτελεί μια αυτόνομη κίνηση, η οποία δεν μπορεί να παίξει ρόλο σε επίπεδο συμμαχιών, αλλά μόνο σε... ντεσιμπέλ μέσα στη Βουλή!
Με βάση τα ποσοστά της Pulse, αν είχαμε εθνικές εκλογές την προσεχή Κυριακή η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ θα άθροιζαν 46,5% και ακόμη στο ενδεχόμενο εισόδου στη Βουλή 9-10 κομμάτων, θα μπορούσαν να συγκροτήσουν κυβέρνηση συνεργασίας με 160-170 βουλευτές. Γιατί επ΄ αυτού μπορούμε να μιλάμε αυτή τη στιγμή με τέτοια ποσοστά και με την... πεισματική θέση (ή... εμμονή) του Μητσοτάκη να μην συζητάει αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Από την άλλη πλευρά, σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι μετακινήσεις ψηφοφόρων, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι αναποφάσιστοι μαζί με την "γκρίζα ζώνη" (λευκό-άκυρο-αποχή) αθροίζουν ποσοστό 18%. Ο... άγραφος νόμος των εκλογών, λέει ότι τουλάχιστον το 40% από αυτούς πηγαίνουν με το πρώτο κόμμα. Δηλαδή, η Νέα Δημοκρατία, εκτός από το 29,5%, μπορεί να λαμβάνει υπόψιν της στους σχεδιασμούς και ένα επιπλέον ποσοστό 7%, το οποίο είναι λογικό από τη στιγμή που σε περιβάλλον εκλογών, κυριαρχούν η πόλωση, τα διλήμματα και η συμπίεση των μικρότερων κομμάτων.
Από τα ευρήματα της δημοσκόπησης της Pulse προκύπτει ότι η ΝΔ χάνει ποσοστό 8% προς την "γκρίζα ζώνη" και μόλις 4% προς το ΠΑΣΟΚ, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι κερδίζει 3% από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ! Το ΠΑΣΟΚ με συσπείρωση 74% έχει διαρροές 7% προς την "γκρίζα ζώνη", 6% προς τη Νέα Δημοκρατία, 3% προς τον ΣΥΡΙΖΑ (θα είναι του Δούκα αυτοί...), 3% προς τον ΣΥΡΙΖΑ, 3% προς ΚΚΕ και 3% προς Νέα Αριστερά. Αυτά και μόνο τα ποσοτικά στοιχεία είναι αρκετά για να επιβεβαιωθεί η κυριαρχία του Μητσοτάκη και φυσικά η αδυναμία του Ανδρουλάκη, να "στήσει" αφήγημα κυβερνησιμότητας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι δεν θα τη βγάλει και τόσο... καθαρή, ακόμη και μετά την εκλογή του Φάμελλου, καθώς υπάρχει το... μισό κόμμα που "ανήκει" στον Πολάκη. Ίσως, κάποια στιγμή ο Φάμελλος να αντιληφθεί ότι θα ήταν πιο συμφέρον για τον ίδιο για να πάει σε δεύτερο γύρο, ζητώντας καθαρή εντολή. Τώρα, θα... λουστεί τον Πολάκη, με πιθανότερο ενδεχόμενο να μην τον... αντέξει και να τον διαγράψει. Ο ΣΥΡΙΖΑ φυλλοροεί και η δημοσκόπηση δείχνει ότι σε σχέση με όσους τον ψήφισαν στις Ευρωεκλογές, το 20% μετακινείται προς το κόμμα Κασσελάκη, το 14% προς την "γκρίζα ζώνη", 9% προς το ΠΑΣΟΚ, 4% προς το ΚΚΕ, επίσης 4% προς τη Νέα Αριστερά και 3% προς τη Νέα Δημοκρατία! Ακόμη πιο ενδιαφέρον εύρημα αποτελεί το γεγονός ότι το 49% των ψηφοφόρων, θεωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ... τελειωμένο, ενώ μόλις 26% θεωρεί ότι έχει μια τελευταία ευκαιρία να σταθεί όρθιος. Στους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, το 32% πιστεύει ότι οι ευκαιρίες για το κόμμα έχουν τελειώσει, ενώ το 39% θεωρεί ότι οι εσωκομματικές εκλογές αποτελούν την τελευταία ευκαιρία του. Το πιο... πικάντικο είναι ότι το 62% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ συμφωνεί με την κίνηση του Κασσελάκη να ιδρύσει κόμμα!!!
Συμπερασματικά, ο Μητσοτάκης παραμένει ο κυρίαρχος του παιχνιδιού, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει δυναμική για να διαμορφώσει πλατφόρμα εξουσίας, ο ΣΥΡΙΖΑ, μάλλον δεν έχει ζήσει τις... διασπάσεις σε όλο τους το μεγαλείο, ο Κασσελάκης, μπορεί να του πάρει κόσμο, το ΚΚΕ παραμένει στα... γράδα της γνωστής πελατείας του, η Ελληνική Λύση κρατιέται στο ύψος της αλλά με κίνδυνο να μην μπορέσει να πάρει άλλο κόσμο από τη Νέα Δημοκρατία, σε αντίθεση με τη Φωνή Λογικής που ίσως θα μπορούσε να συμπιέσει τόσο την ίδια, όσο και τον Μητσοτάκη.
Το μόνο σίγουρο με βάση τα παραπάνω ευρήματα είναι ότι το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε στρατηγικό αδιέξοδο, με εξάντληση της δυναμικής του, αλλά και με την πλήρη απουσία ισχυρών συμμάχων από την Αριστερά για τη συγκρότηση Κεντροαριστερού και Αντι-Μητσοτακικού μετώπου. Ο Ανδρουλάκης σύντομα θα αντιληφθεί, ότι η διολίσθηση του σε λαϊκίστικες θέσεις δεν τον ευνοεί ακόμη και αν συστρατευτεί με τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Συνεπώς, ο μόνος δρόμος που πρέπει να κινηθεί είναι αυτός της τεκμηριωμένης και... κοστολογημένης αντιπολίτευσης, ο οποίος όμως σκοντάφτει στον... Μητσοτάκη. Τελικώς, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ καλείται να επιλέξει μόνο έναν δρόμο και αυτός είναι της... ακραία σοβαρής αντιπολίτευσης, καθώς μόνο έτσι μπορεί να κερδίσει περισσότερους πόντους και να φέρει το 2027 το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία με πρωθυπουργό τον... Μητσοτάκη!