Δάνεια κάθε είδους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που για διάφορους λόγους βρίσκονται… αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα θα μπορούν να δίνουν οι εταιρείες πιστώσεων για σκοπούς κυρίως αναδιάρθρωσης, δυνατότητα που επεκτείνεται και για τους servicers, οι οποίοι πλέον θα μπορούν να αναχρηματοδοτούν οφειλές δανείων που διαχειρίζονται όχι μόνο οι ίδιοι, αλλά και τρίτοι.
Μέσω του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών που τέθηκε χθες, Πέμπτη και έως τις 22 Νοεμβρίου σε δημόσια διαβούλευση δίνεται το «πράσινο φως» ώστε οι συγκεκριμένες εταιρείες να χορηγούν κάθε είδους πιστώσεων (στεγαστικών και επιχειρηματικών), συμπεριλαμβανομένης και της αναδιάρθρωσης υφιστάμενου δανείου που χορηγείται από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα. Πρόκειται για μία δυνατότητα που δινόταν στους μεν, servicers αποκλειστικά για τα δάνεια που διαχειρίζονταν και, όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), ουδέποτε αξιοποίησαν και στις δε, εταιρείες πιστώσεων μόνο για τα καταναλωτικά δάνεια. Πλέον οι πιστώσεις θα παρέχονται με αποκλειστικό σκοπό την αναχρηματοδότηση ή την αναδιάρθρωση δανεισμού ενός δανειολήπτη δυνάμει σχεδίου αναδιάρθρωσης που συμφωνείται μεταξύ των μερών και του πιστωτή ή διαχειριστή της υπό αναδιάρθρωση πίστωσης. Πιο αναλυτικά:
α) ως προς την παροχή δανείων σε νομικά πρόσωπα η παροχή πίστωσης αφορά είτε στην αναχρηματοδότηση υφιστάμενου δανείου, χορηγηθέντος από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα είτε στην παροχή πίστωσης σε πιστούχο που έχει δάνεια που βρίσκονται σε καθεστώς ρύθμισης ή με σκοπό την αναδιάρθρωση της δανειολήπτριας επιχείρησης,
β) ως προς την παροχή δανείων σε φυσικά πρόσωπα η παροχή πίστωσης αφορά στην αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου του δανειολήπτη, χορηγηθέντος από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα.
Όπως είχε αποκαλύψει ο υπουργός Οικονομικών, κ. Κωστής Χατζηδάκης, το ενδιαφέρον από πλευράς εταιρειών πιστώσεων για είσοδο στη στεγαστική και επιχειρηματική πίστη είναι θερμό, ενώ πληροφορίες θέλουν τους servicers να έχουν ήδη δρομολογήσει τις πρώτες συμφωνίες, σε συνεργασία με εξειδικευμένους «παίκτες» της αγοράς, με τις σχετικές ανακοινώσεις να αναμένονται μέχρι τα Χριστούγεννα.
Οι προϋποθέσεις
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η ΤτΕ, με απόφασή της, μπορεί να εξειδικεύει περαιτέρω τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας στις εταιρείες πιστώσεων και να καθορίζει το ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο που απαιτείται να καταβληθεί για τη σύσταση και τη λειτουργία τους, καθώς, επίσης, το ύψος των ιδίων κεφαλαίων. Το συγκεκριμένο ελάχιστο μετοχικό κεφάλαιο πρέπει να είναι ολόκληρο καταβεβλημένο σε μετρητά.
Επίσης, η κεντρική τράπεζα ασκεί εποπτεία και έλεγχο στις επίμαχες επιχειρήσεις, ενώ αξιολογεί τους εταίρους, τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και τους επικεφαλής των κρίσιμων λειτουργιών, κατ’ αναλογία προς τα ισχύοντα για τα πιστωτικά ιδρύματα και περαιτέρω μπορεί να ζητεί οποιαδήποτε σχετικά στοιχεία. Παράλληλα, με απόφασή της, θέτει γενικούς ή ειδικούς κανόνες για την έννοια και το περιεχόμενο της εποπτείας, περιλαμβανομένων θεμάτων εταιρικής διακυβέρνησης και συστημάτων εσωτερικού ελέγχου, πιστοληπτικής πολιτικής, διαχείρισης κινδύνων και παροχής στοιχείων για τη λειτουργία τους.
Όσον αφορά στους servicers, προβλέπεται ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο, ύψους 100.000 ευρώ, σε μετρητά, το οποίο θα πρέπει να έχουν καταβάλει σε πιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν στην Ελλάδα, προκειμένου να υποβάλουν αίτηση και να λάβουν άδεια λειτουργίας. Το αρχικό ελάχιστο καταβεβλημένο κεφάλαιο που έχουν το δικαίωμα, κατόπιν άδειας της ΤτΕ, να χορηγούν πιστώσεις, ανέρχεται στο ποσό των 4,5 εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση που τα ίδια κεφάλαια μειωθούν κάτω από το ποσό του ελάχιστου κεφαλαίου, η ΤτΕ δίνει εύλογη προθεσμία για την αποκατάστασή τους στο ελάχιστο απαιτούμενο ποσό, διαφορετικά προχωρεί στην ανάκληση της άδειάς τους.
Οι χαμηλές «πτήσεις» στα στεγαστικά – Η εικόνα στα επιχειρηματικά δάνεια
Χαμηλές εξακολουθούν να είναι οι «πτήσεις» στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο, με τις χορηγήσεις δανείων να υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με αυτές προ της οικονομικής κρίσης.
Όπως προκύπτει από την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της ΤτΕ, το α’ εξάμηνο του 22023 οι εκταμιεύσεις δανείων με εξασφάλιση οικιστικά ακίνητα διαμορφώθηκαν σε 507,8 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,8% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Παραμένουν, ωστόσο, χαμηλές, τόσο ως απόλυτο μέγεθος, όσο και σε σύγκριση με τo επίπεδο προ της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Αξίζει να επισημανθεί πως για την περίοδο 2005-2007 η ετήσια ροή στεγαστικών δανείων ανερχόταν ετησίως σε 12 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο!
Όσον αφορά στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, τα στοιχεία που εμφάνισαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες για το 9μηνο του 2023 καταγράφουν μία κάμψη στις χορηγήσεις, η οποία, όμως, εκτιμάται πως θα αντιστραφεί το τελευταίο τρίμηνο του έτους – αρχές του 2024. Ειδικότερα, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησης των μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων παρέμεινε θετικός (4,7%) το επίμαχο διάστημα αν και μειωμένος σε σχέση με το τέλος του 2022 (11,8%), με τις επιχειρήσεις να απορροφούν σχεδόν το 85% του συνόλου της νέας χρηματοδότησης.