Από τότε που επέστρεψε στα καθήκοντά του τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δρομολογήσει πολυάριθμους δασμούς και έχει διατυπώσει ακόμη πιο συχνές απειλές για την επιβολή εισφορών σε εισαγόμενα αγαθά.
Κυμαίνονται από ευρείς -ένας καθολικός δασμός στα εισαγόμενα από το εξωτερικό αγαθά- έως εκείνους που στοχεύουν σε συγκεκριμένους τομείς, περιοχές ή χώρες, σε μια προσπάθεια να κάνει τις κυβερνήσεις ξένων χωρών να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις του.
Οι απειλές του Τραμπ έχουν αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, από ήπιες επιβαρύνσεις έως αυτές που ξεπερνούν το 200%, αφήνοντας έθνη και επιχειρήσεις να διερωτούνται για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.
Ακολουθεί μια σύνοψη των μέτρων και των απειλών του Τραμπ που σχετίζονται με το εμπόριο, σύμφωνα με το Reuters.
Καθολικοί δασμοί
Ένας ακρογωνιαίος λίθος του οράματος του Τραμπ περιλαμβάνει τη σταδιακή εφαρμογή καθολικών δασμών σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ. Σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ πιέζει για ένα μέτριο δασμολογικό συντελεστή 2,5% που θα αυξάνεται κάθε μήνα.
Ωστόσο, ο Τραμπ έχει προτείνει ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να είναι ακόμη υψηλότεροι. Ενώ κάποτε οι δασμοί αποτελούσαν τον κύριο πυλώνα των φορολογικών εσόδων των ΗΠΑ, τις τελευταίες δεκαετίες έχουν συρρικνωθεί σε ένα κλάσμα των φορολογικών εσόδων των ΗΠΑ. Οι οικονομολόγοι λένε ότι οι πολιτικές του Τραμπ θα έχουν πληθωριστικό χαρακτήρα, καθώς οι επιχειρήσεις που βασίζονται στις εισαγωγές, οι οποίες πληρώνουν δασμούς, πιθανότατα θα μετακυλήσουν το πρόσθετο κόστος στους καταναλωτές.
Την Παρασκευή 7 Φεβρουαρίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα επιβάλει «αμοιβαίους» δασμούς, στοχεύοντας προφανώς σε χώρες που επιβάλλουν εισφορές στα αμερικανικά προϊόντα. Ωστόσο, δε διευκρίνισε σε ποιους δασμούς αναφερόταν.
Μεξικό και Καναδάς
Οι προτάσεις του Τραμπ για τους δασμούς στοχοποιούν αρκετούς βασικούς εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Λίγο πριν επιβληθούν αυτοί οι δασμοί, ωστόσο, ο Τραμπ ανακάλεσε τις εισφορές, αναβάλλοντάς τες για την 1η Μαρτίου εν αναμονή διαπραγματεύσεων με τα δύο αυτά έθνη. Την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι καμία από τις δύο χώρες δεν είχε κάνει αρκετά για να σταματήσει τη ροή των μεταναστών ή των ναρκωτικών. Ο Καναδάς εξάγει κυρίως αργό πετρέλαιο και άλλα ενεργειακά αγαθά μαζί με αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Το Μεξικό εξάγει διάφορα αγαθά στις ΗΠΑ στους τομείς της βιομηχανίας και των αυτοκινήτων.
Κίνα
Ο Τραμπ επέβαλε δασμό 10% κατά της Κίνας, τηρώντας την προεκλογική υπόσχεσή του να επιβάλει εισφορές στις εισαγωγές της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου. Η Κίνα ανακοίνωσε ότι θα προβεί σε αντίποινα με εισφορές σε ορισμένα αμερικανικά προϊόντα από τη Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου. Σημειωτέον πως, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, οι δύο χώρες επιδόθηκαν σε έναν μακρόχρονο εμπορικό πόλεμο που έβλαψε και τις δύο οικονομίες.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η ΕΕ και άλλες χώρες έχουν ανησυχητικά εμπορικά πλεονάσματα με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είπε ότι τα προϊόντα των χωρών αυτών είτε θα υπόκεινται σε δασμούς είτε θα απαιτήσει να αγοράζουν περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ, παρόλο που η αμερικανική εξαγωγική ικανότητα φυσικού αερίου βρίσκεται κοντά στα όριά της.
Ο Τραμπ απείλησε να πλήξει τη Ρωσία «και άλλες συμμετέχουσες χώρες» με φόρους, δασμούς και κυρώσεις εάν δεν επιτευχθεί σύντομα συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Τραμπ αποκάλεσε την Ινδία «πολύ μεγάλο καταχραστή» στο εμπόριο και υποσχέθηκε να χρησιμοποιήσει δασμούς για να διορθώσει τις εμπορικές ανισορροπίες. Απείλησε επίσης την ευρύτερη ομάδα των εθνών BRICS με δασμούς εάν δε δεσμευτούν να μη δημιουργήσουν νέο κοινό νόμισμα.
Κολομβία
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα επιβάλει δασμούς 25% στα κολομβιανά προϊόντα, αφού η χώρα αρνήθηκε να δεχθεί πτήσεις που μετέφεραν μετανάστες προς απέλαση από τις ΗΠΑ. Οι δύο πλευρές κατέληξαν, τελικά, σε γρήγορη συμφωνία.
Μεταλλεύματα
Ο Τραμπ δήλωσε την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου ότι πρόκειται να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές όλων των ειδών χάλυβα και αλουμινίου, που χρησιμοποιούνται από τις αυτοκινητοβιομηχανίες, τις εταιρείες αεροδιαστημικής και στις κατασκευές και τις υποδομές.
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αλουμινίου στον κόσμο, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Παράλληλα, καταγράφουν εμπορικό έλλειμμα στο χάλυβα εδώ και μια δεκαετία. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εισαγωγέας χάλυβα παγκοσμίως, με περισσότερες από τις μισές από αυτές τις ποσότητες να προέρχονται από τον Καναδά, το Μεξικό και τη Βραζιλία.
Μικροτσίπ
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θέλει να επιβάλει δασμούς στα εισαγόμενα τσιπ υπολογιστών, υποδεικνύοντας έμμεσα την Ταϊβάν, όπου η Taiwan Semiconductor Manufacturing Co ο μεγαλύτερος κατασκευαστής τσιπ στον κόσμο, κατασκευάζει ημιαγωγούς για την Nvidia, την Apple και άλλους αμερικανικούς κολοσσούς. Το 70% των εσόδων της TSMC το 2024 προερχόταν από πελάτες που εδρεύουν στη Βόρεια Αμερική.
Φαρμακευτικά προϊόντα
Ο Τραμπ πρότεινε δασμούς στις φαρμακευτικές προμήθειες, συμπεριλαμβανομένων των φαρμάκων, κάτι που θα αποτελούσε αλλαγή πλεύσης. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα φαρμακευτικά προϊόντα έχουν γενικά εξαιρεθεί από τους δασμούς.
Αυτοκίνητα
Ο Τραμπ έχει διατυπώσει την ιδέα 100% ή υψηλότερων δασμών στα ξένα οχήματα, συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως των ηλεκτρικών οχημάτων. Σημειωτέον πως η αυτοκινητοβιομηχανία κατέγραψε εισαγωγές άνω των 202 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τον Καναδά και το Μεξικό το 2024.