Την χαίνουσα πληγή των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου, επιχειρεί να κλείσει το υπουργείο Οικονομικών, με νομοσχέδιο το οποίο τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση έως τις 2 Φεβρουαρίου.
Στόχος του νομοσχεδίου είναι η απονομή- υπό προϋποθέσεις- τίτλων ιδιοκτησίας στους ιδιώτες που τα διεκδικούν τουλάχιστον επί 30 χρόνια, με την καταβολή τιμήματος το οποίο μπορεί να περιορίζεται ακόμα και στο 20% της αντικειμενικής αξίας.
Πότε υποβάλλονται οι αιτήσεις πως εξοφλείται το τίμημα
Η διαδικασία απόκτησης οριστικών τίτλων κυριότητας αναμένεται να «τρέξει» το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους με την υποβολή αιτήσεων.
Όπως περιγράφεται στο νομοσχέδιο, δικαίωμα εξαγοράς έχουν οι ιδιώτες που κατέχουν τα ακίνητα πάνω από 30 χρόνια. Το ύψος του τιμήματος καθορίζεται με βάση την αντικειμενική τιμή και μειώνεται κλιμακωτά έως και 80% -μετά τις εκπτώσεις- ανάλογα με τον χρόνο κατοχής, την «κοινωνική ταυτότητα», το ύψος του εισοδήματος και το είδος του ακινήτου. Η μέγιστη έκπτωση, ως άθροισμα πολλών εκπτώσεων, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80% της αντικειμενικής αξίας .
Η εξόφληση μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με πρόσθετη έκπτωση 10% είτε σε 60 δόσεις με την ελάχιστη μηνιαία να μην είναι κάτω από 100 ευρώ. Ωστόσο τίθενται περιορισμοί ως προς την έκταση των κτημάτων που μπορούν εξαγορασθούν. Οι αιτήσεις θα γίνουν ηλεκτρονικά στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα «Αιτήσεις Εξαγοράς Δημοσίων Ακινήτων» που θα ανοίξει προς το τέλος του έτους.
Αναλυτικότερα:
Με βάση τα κριτήρια που θεσπίζονται μπορούν να εξαγοραστούν:
*Όσα δημόσια ακίνητα κατέχονται επί μια 30ετία χωρίς διακοπή και αποδεικνύεται η χρησικτησία. Στην περίπτωση που υφίσταται κτίσμα αυτό πρέπει να είναι κατασκευασμένο μέχρι τις 31/12/1991.
*Όσα ακίνητα κατέχονται επί μία 40ετία και ασκούνται επιχειρηματικές δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό, τη βιοτεχνία και τη βιομηχανία με τη χρήση κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων συνοδών έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές. Ωστόσο, τα κτίσματα θα πρέπει να έχουν κατασκευαστεί μέχρι τις 31/12/1981.
-Θεσπίζεται ανώτατη εξαγοράσιμη έκταση όπου για τις εντός σχεδίου περιοχές είναι ένα άρτιο οικόπεδο και για τις εκτός σχεδίου τα 10 στρέμματα που μπορούν να φθάσουν τα 20 στρέμματα όταν υπάρχουν περισσότερα του ενός δημόσια ακίνητα από τον ίδιο αιτούντα ή τα 30 στρέμματα εφόσον η έκταση καλύπτεται από κτίσματα ή από αναγκαία έργα υποδομής. Επισημαίνεται ότι εάν το εναπομείναν τμήμα μετά την εξαγορά του δημοσίου ακινήτου καθίσταται μη άρτιο και μη οικοδομήσιμο, η εξαγορά καθίσταται υποχρεωτική.
-Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου με προσαύξηση 25% εάν υπάρχει κτίσμα και σε περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος ο υπολογισμός γίνεται βάσει συγκριτικών στοιχείων. Αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο καταβάλλεται το διπλάσιο ποσό του τιμήματος.
Εκπτώσεις
Προβλέπεται έκπτωση σε ποσοστό 1% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο 30 και 40 ετών με ανώτατο όριο 50% στο ποσό του τιμήματος εξαγοράς. Για παράδειγμα ακίνητο που είναι 35 έτη σε κατοχή η μείωση επί του τιμήματος εξαγοράς θα υπολογίζεται κατά ποσοστό 1% για κάθε έτος κατοχής που υπερβαίνει την 30ετία, ήτοι η έκπτωση θα είναι 5%. Ωστόσο, υπάρχει και μία δεύτερη κατηγορία έκπτωσης που αφορά σε κοινωνικά κριτήρια με μειωμένο τίμημα για την προστασία ευάλωτων προσώπων. Αναλόγως με την περίπτωση η έκπτωση κυμαίνεται από 15% έως 30% επί του τιμήματος εξαγοράς.
Συγκεκριμένα:
– Κατά 30% εάν ο αιτών είναι άτομο με αναπηρία με ποσοστό πάνω από 80% ή φιλοξενεί πρόσωπα περισσότερο από ένα έτος και έχει ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 60.000 ευρώ.
– Κατά 20%, εάν είναι άτομο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.00 ευρώ ή 24.000 ευρώ οικογενειακό εισόδημα.
– Κατά 20% εάν είναι παλιννοστών ομογενής, ο οποίος έχει εγγραφεί στα μητρώα ή τα δημοτολόγια δήμου ή είναι μόνιμος κάτοικος παραμεθόριων περιοχών (ν. 1892/1990).
– Κατά 20% εάν είναι πολύτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή 80.000 οικογενειακό.
– Κατά 15% εάν είναι τρίτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα 25.000 ευρώ ή 40.000 οικογενειακό. Το ποσοστό αυτό εφαρμόζεται και για τις μονογονεϊκές οικογένειες.
– Κατά 15% εάν είναι μακροχρόνια άνεργος.
– Κατά 20% εάν είναι δικαιούχος του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
– Κατά 15% εάν εντός του ακινήτου υπάρχει κτίσμα που αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία για τον αιτούντα.
Επίσης:
*Προβλέπεται η καταβολή μειωμένου τιμήματος εξαγοράς που αντιστοιχεί στο 50% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, σε περίπτωση που ο αιτών έχει αναγραφεί κύριος του δημοσίου ακινήτου στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει ακόμη παρέλθει η προθεσμία για την άσκηση.
*Ο τρόπος εξόφλησης του τιμήματος μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με πρόσθετη έκπτωση 10% ή τμηματικά σε 60 μηνιαίες δόσεις που δεν μπορεί να είναι κατώτερες των 100 ευρώ.
*Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής του ποσού της δόσης δεν εκδίδεται απόφαση εξαγοράς και η υπόθεση τίθεται στο αρχείο.
*Η εξαγορά θεωρείται «δυνητική» και το Δημόσιο θα μπορεί να εγείρει ζήτημα και να την μπλοκάρει μέσω της ειδικής επιτροπής που συστήνεται.
*Δεν θα εξαγοραστούν ακίνητα που αντίκεινται στην πολεοδομική νομοθεσία ή αποτελούν αρχαιολογικοί χώροι, περιοχές natura, καθώς και δασικές εκτάσεις.
*Η αίτηση για την εξαγορά των ακινήτων και των συνοδευτικών δικαιολογητικών θα υποβάλλονται στην ειδική ψηφιακή πλατφόρμα (ειδικό πληροφοριακό σύστημα «Αιτήσεων Εξαγοράς Δημοσίων Ακινήτων»). Με την υποβολή της αίτησης εξαγοράς, καταβάλλεται παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς.
Οι καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου υπολογίζονται σε περίπου 70.000, ενώ με τις προωθούμενες ρυθμίσεις εκτιμάται ότι το υπουργείο Οικονομικών θα μπορούσε να έχει έσοδα έως και 600 εκατ. ευρώ σε βάθος 5ετίας.