Η Αυστραλία προστέθηκε πρόσφατα στη λίστα των χωρών που δίνουν στους εργαζομένους το δικαίωμα να… αδιαφορούν πλήρως για εργασιακά ζητήματα μετά το πέρας του ωραρίου τους. Πρόκειται για ένα μέτρο, που έχει, ήδη, υιοθετηθεί από αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και στοχεύει στην προώθηση μιας υγιούς ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Νέα νομοθεσία στην Αυστραλία
Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία στην Αυστραλία, η οποία τέθηκε σε ισχύ τη Δευτέρα, οι εργοδότες δεν μπορούν να επιβάλλουν ποινές στους εργαζομένους, επειδή δεν απαντούν σε τηλεφωνικές κλήσεις ή μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός ωραρίου. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ οι εργοδότες και οι πελάτες μπορούν να επικοινωνούν με το προσωπικό τους αφού σχολάσουν, οι εργαζόμενοι έχουν πλέον το δικαίωμα να αρνούνται να απαντήσουν – εκτός κι αν η απάντηση θεωρείται «εύλογη».
Η φύση της απάντησης σε τέτοιες περιπτώσεις θα αξιολογείται από την επιτροπή δίκαιης εργασίας της Αυστραλίας, η οποία θα εξετάζει παράγοντες, όπως ο ρόλος του εργαζομένου, το επίπεδο ευθύνης του, καθώς και ο τρόπος και η χρονική στιγμή της επικοινωνίας.
Αρκετές άλλες χώρες έχουν, ήδη, υιοθετήσει παρόμοιες πολιτικές. Σύμφωνα με το CNCB, στη Γαλλία, από το 2017, το «δικαίωμα στην αποσύνδεση» προστατεύει τους εργαζόμενους από την ανάγκη να απαντούν σε ηλεκτρονικά μηνύματα εκτός των ωρών εργασίας. Οι εταιρείες με 50 ή περισσότερους εργαζόμενους υποχρεούνται να διαπραγματεύονται με τους εκπροσώπους των εργαζομένων για να καθορίσουν τους όρους της ψηφιακής επικοινωνίας εκτός ωραρίου. Μη συμμόρφωση με τους κανόνες μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμα έως και 1% της συνολικής αποζημίωσης του εργαζομένου.
Στο Βέλγιο, από το 2022, οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να αγνοούν τα μηνύματα που σχετίζονται με την εργασία τους μετά το πέρας του ωραρίου. Η νομοθεσία αυτή, που αρχικά ίσχυε μόνο για δημόσιους υπαλλήλους, έχει πλέον επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα για εταιρείες με 20 ή περισσότερους εργαζόμενους. Επίσης, οι εργαζόμενοι στο Βέλγιο έχουν το δικαίωμα να εργάζονται τέσσερις ημέρες την εβδομάδα.
Στην Ισπανία, το δικαίωμα αποσύνδεσης από την εργασία ισχύει για τις ψηφιακές επικοινωνίες εκτός του καθιερωμένου ωραρίου, ενισχύοντας την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Το εθνικό ινστιτούτο για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία της χώρας έχει ξεκινήσει εκστρατεία ευαισθητοποίησης για την πρωτοβουλία αυτή.
Η Ιρλανδία έχει επίσης υιοθετήσει έναν κώδικα πρακτικής για το δικαίωμα στην αποσύνδεση από το γραφείο εκτός ωραρίου εργασίας. Ο κώδικας αυτός καλύπτει όλους τους τρόπους απασχόλησης, από την εξ αποστάσεως εργασία μέχρι και τις σταθερές θέσεις εργασίας, και υποχρεώνει τους εργοδότες να σέβονται το δικαίωμα των εργαζομένων να αποσυνδέονται.
Στο μεταξύ και το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει επίσης, την υιοθέτηση παρόμοιων πρωτοβουλιών. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ένωση επαγγελματιών Prospect, σχεδόν το 60% των εργαζομένων υποστηρίζει το δικαίωμα στην αποσύνδεση. Παρόλο που το συγκεκριμένο δικαίωμα δεν κατοχυρώνεται επισήμως, η νομοθεσία του Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπει ότι η εβδομαδιαία εργασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 48 ώρες κατά μέσο όρο σε διάστημα 17 εβδομάδων.