Τουλάχιστον για ακόμη έξι μήνες ο πληθωρισμός των τροφίμων θα σφυροκοπά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς ακόμη κι αν επιβεβαιωθεί στην πράξη η εκτίμηση ότι οι αυξήσεις των τιμών έπιασαν «ταβάνι». Κι αυτό γιατί οι τιμές που βλέπουμε σήμερα στα ράφια των σούπερ μάρκετ αντικατοπτρίζουν τις τιμές των συντελεστών παραγωγής που ίσχυαν αρκετούς πριν, όταν είχαν παραχθεί τα συγκεκριμένα τρόφιμα.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ομάδα «τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά» για τον Απρίλιο καταγράφει αύξηση 11,4%, έναντι αύξησης 14,3% τον Μάρτιο, 14,8% το Φεβρουάριο, 15,3% τον Ιανουάριο και 15,5% τον Δεκέμβριο του 2022. Ωστόσο, η διαφαινόμενη αντιστροφή στην τάση δεν αφορά όλα τα τρόφιμα, αλλά κυρίως τα προϊόντα που είχαν και τις μεγαλύτερες αυξήσεις τους προηγούμενους μήνες.
Ήπια αποκλιμάκωση τιμών
Έτσι μπορεί οι τιμές σε ορισμένα προϊόντα, όπως τα γαλακτοκομικά και τυροκομικά είδη, κυρίως από αγελαδινό γάλα και τα σπορέλαια, να εμφανίζουν μια ήπια αποκλιμάκωση τις τελευταίες 4-6 εβδομάδες, ωστόσο σε άλλα, π.χ. το κρέας, τα παγωτά, οι σάλτσες, τα βούτυρα, το ψωμί, τα σνακ, οι κονσέρβες, τα αλλαντικά και ο καφές, οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται αν και όχι με την ένταση που είχε καταγραφεί το φθινόπωρο του 2022.
Υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου της οργανωμένης λιανικής και της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός στα είδη διατροφής από το τέλος του έτους ενδεχομένως να περιοριστεί στο 3%-4% έναντι 11-12% τον περασμένο μήνα.
Όπως πάντως λένε οι ίδιοι, άμεσα τα νοικοκυριά δεν πρόκειται να δουν σημαντικά καλύτερες τιμές, καθώς εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης, λόγω τουρισμού, η όποια αποκλιμάκωση να μετατεθεί για Σεπτέμβριο – Οκτώβριο.
Γιατί θα μειωθούν οι τιμές – 3+1 λόγοι
Σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές, υπάρχουν πέντε λόγοι για τους οποίους ο πληθωρισμός των τροφίμων μπορεί να έχει κορυφωθεί.
Μειώσεις στις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων, των δημητριακών και των φυτικών ελαίων
Αν και ο Δείκτης Τιμών Τροφίμων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ αυξήθηκε για πρώτη φορά μετά το τελευταίο δωδεκάμηνο λόγω της ανόδου των τιμών της ζάχαρης και τους κρέατος, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα δημητριακά και τα φυτικά έλαια συνεχίζουν να κινούνται προς τα κάτω, υποδηλώνοντας ότι η συνολική πορεία των τιμών των τροφίμων μπορεί να σταθεροποιείται.
Σημειώνεται ότι σε ετήσια βάση ο δείκτη τιμών τροφίμων είναι μειωμένος κατά 19,7%, ωστόσο παραμένει κατά 5,2% υψηλότερα από τα επίπεδα του 2021.
Σταθεροποίηση του αγροτικού πληθωρισμού
Ο αγροτικός πληθωρισμός, ο οποίος χρησιμεύει ως πρόδρομος δείκτης του πληθωρισμού των τιμών των τροφίμων, φαίνεται πως έχει αποκτήσει οροφή, αλλά παραμένει σημαντικά υψηλότερος σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Παρά ταύτα, με βάση τις προβλέψεις, οι χαμηλότερες τιμές των λιπασμάτων και της ενέργειας αναμένεται να μειώσουν το κόστος τους επόμενους μήνες.
Ένας παράγοντας που θα μπορούσε να προκαλέσει διαταραχές, είναι η επιστροφή του καιρικού φαινομένιου Ελ Νίνιο, με αποτέλεσμα την σημαντική άνοδο του θερμομέτρου. Η μεταβολή του μοντέλου των βροχοπτώσεων ενδεχομένως να επηρεάσει αγροτικά εμπορεύματα, όπως το καλαμπόκι, το σιτάρι και τη σόγια.
Αύξηση των προσφορών από την εγχώρια βιομηχανία
Η μεγάλη κάμψη της ζήτησης που καταγράφεται από την έναρξη της εκδήλωσης των έντονων πληθωριστικών πιέσεων και η θεαματική αύξηση των μεριδίων των προϊόντων της ιδιωτικής ετικέτας, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν τρόπους να τα βγάλουν πέρα σε ένα περιβάλλον έντονης ακρίβειας, εκτιμάται ότι θα εντείνει την πολιτική των προσφορών και των προωθητικών ενεργειών από την πλευρά της βιομηχανίας των επώνυμων προϊόντων, προκειμένου να προστατεύσουν τα κεκτημένα τους.
Μάλιστα, η διαφορετική τιμολογιακή πολιτική φαίνεται να είναι μονόδρομος για την πλειονότητα των εγχώριων παραγωγών τροφίμων έναντι των πολυεθνικών, προκειμένου να μην χάνουν πελάτες.
Ανταγωνισμός μεταξύ των αλυσίδων σούπερ μάρκετ
Καλύτερες τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ ενδεχομένως να δούμε το επόμενο διάστημα και λόγω του ισχυρού ανταγωνισμού μεταξύ των δικτύων πωλήσεων του κλάδου.
Με δεδομένο ότι οι καταναλωτές συνεχίσουν να μισογεμίζουν τα καλάθια τους, οι αλυσίδες εκτιμάται ότι θα επιδιώξουν να αναθερμάνουν το αγοραστικό κλίμα χαμηλότερες τιμές σε προϊόντα υψηλής ζήτησης, δηλαδή σε κωδικούς που είναι «κράχτες» της πελατείας.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Circana (πρώην IRI), ο όγκος πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ κατά το α΄ τρίμηνο του 2023 εμφάνισε υποχώρηση 1,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.