Τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η κυβέρνηση προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες των φυσικών καταστροφών, παρουσίασε σήμερα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. «τα τελευταία χρόνια, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν γίνει -διεθνώς- πιο έντονες, γεγονός που αποτυπώνεται στη μεγαλύτερη συχνότητα και δριμύτητα των φυσικών καταστροφών».
Αναφερόμενος στην Ελλάδα σημείωσε ότι «το φαινόμενο έγινε αισθητό και στη χώρα μας, ιδίως με τις πλημμύρες που προκάλεσε ο μεσογειακός κυκλώνας "Ιανός", τον Σεπτέμβριο του 2020, καθώς και με τις μεγάλες πυρκαγιές του 2021 και του 2022. Επιπλέον, σημαντικά υπήρξαν τα πλήγματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις από σεισμούς που σημειώθηκαν σε περιοχές της χώρας».
Σε ό,τι αφορά τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η κυβέρνηση, ο υπουργός Οικονομικών τόνισε ότι «συνεκτικά και συλλογικά, αντιλαμβανόμενη τις νέες συνθήκες, οι οποίες απαιτούσαν συνεχείς και άμεσες παρεμβάσεις στήριξης των πληγέντων από φυσικές καταστροφές, προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα, με ταχύτητα, μεθοδικότητα, υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα, όπως αποδεικνύουν τα στοιχεία».
Πιο συγκεκριμένα αναφέρθηκε στο σύνολο της μεταρρύθμισης που προχώρησε με την θέσπιση του νέου πλαισίου της Κρατικής Αρωγής, με το Νόμο 4797/2021, μετά από πολύμηνη διαβούλευση με το σύνολο σχεδόν των Υπουργείων, μέσα από συνεργασία με φορείς και επαγγελματικές ομάδες.
Πρόκειται για μια σημαντική μεταρρύθμιση, με την οποία:
* Δημιουργήθηκε ένα νέο, ενιαίο θεσμικό πλαίσιο.
* Αντιμετωπίστηκε ο προϋπάρχων κατακερματισμός αρμοδιοτήτων.
* Ενοποιήθηκαν οι διαδικασίες, υπό το Υπουργείο Οικονομικών, στο οποίο συστάθηκε η Διεύθυνση Κρατικής Αρωγής.
* Θεσπίστηκαν σαφείς διαδικασίες και επιταχύνθηκε η χορήγηση Κρατικής Αρωγής.
* Προωθήθηκε ο συντονισμός μέτρων στήριξης σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.
* Επετεύχθη η άμεση στήριξη των πληγέντων και η επιτάχυνση των διαδικασιών.
* Στηρίχθηκε η ιδιωτική πρωτοβουλία, καθώς, μεταξύ άλλων, κινητροδοτήθηκε η ιδιωτική ασφάλιση, μέσω της παροχής κινήτρου και οφέλους για πληγείσες επιχειρήσεις που έχουν ιδιωτική ασφάλιση.
Όλα τα παραπάνω, σε εναρμόνιση -πάντα- με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σημείωσε ο υπουργός.
Οι κυριότερες καινοτομίες που εισήγαγε το νέο πλαίσιο Κρατικής Αρωγής είναι, μεταξύ άλλων:
* Η θέσπιση της δυνατότητας χορήγησης προκαταβολής της επιχορήγησης, ανάλογα με την πορεία εκτίμησης των ζημιών.
* Η θεσμοθέτηση -για πρώτη φορά- της δυνατότητας χορήγησης πρώτης αρωγής έναντι επιχορήγησης για την άμεση στήριξη των πληγέντων.
* Η καθιέρωση της δυνατότητας επιχορήγησης αγροτών, καθώς και μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών.
* Η θέσπιση ειδικής διαδικασίας επιχορήγησης αγροτών για ζημιές σε πολυετείς καλλιέργειες.
* Η πρόβλεψη ότι οι ενισχύσεις της Κρατικής Αρωγής είναι αφορολόγητες και ακατάσχετες, δεν δεσμεύονται και δεν συμψηφίζονται με βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο.
* Η σύσταση λογαριασμού Κρατικής Αρωγής, ο οποίος ενεργοποιήθηκε μετά τις πυρκαγιές του 2021 και υποδέχεται δωρεές, με στόχο τη στήριξη πληγέντων από φυσικές καταστροφές, την αποκατάσταση μετά από τέτοια φαινόμενα και την πρόληψή τους.
Όπως επίσης σημείωσε ο υπουργός Οικονομικών «συνολικά, στον λογαριασμό αυτόν, συγκεντρώθηκαν περίπου 5,6 εκατ. ευρώ, τα οποία, κατόπιν εισήγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής, διατέθηκαν στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για τη μίσθωση αεροσκαφών με δυνατότητα χρήσης επιβραδυντικού υγρού (3.800.000 ευρώ) και σε δήμους που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού του 2021 (1.771.782 ευρώ)».
«Κομβικής σημασίας παρέμβαση ήταν, επίσης, η θέσπιση -μετά τις πυρκαγιές του 2021 και τον σεισμό στην Κρήτη τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους- ειδικών διατάξεων για τη χορήγηση πρώτης αρωγής, προσέθεσε. Με τις διατάξεις αυτές, χιλιάδες πληγέντες από πυρκαγιές, σεισμούς, πλημμύρες και άλλες φυσικές καταστροφές, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, έλαβαν έναντι της επιχορήγησης για την αντιμετώπιση ζημιών με τη μορφή έκτακτης εφάπαξ ενίσχυσης, ενώ, επίσης, χορηγήθηκε έναντι της στεγαστικής συνδρομής για κτιριακές εγκαταστάσεις και κατοικίες φυσικών ή νομικών προσώπων, καθώς και αποζημίωση οικοσκευής σε φυσικά πρόσωπα» σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας και συνέχισε:
«Επιπροσθέτως, αναγνωρίζοντας τις έμμεσες συνέπειες που προκαλούν οι φυσικές καταστροφές στις τοπικές οικονομίες, θεσπίσαμε ειδικό πλαίσιο για τη χορήγηση ενισχύσεων προς επιχειρήσεις με έμμεσες οικονομικές απώλειες σε περιοχές που επλήγησαν από τέτοια φαινόμενα.
Στο πλαίσιο αυτό, υλοποιήθηκαν ειδικά σχήματα ενίσχυσης, όπως για τη Βόρεια Εύβοια και την Κρήτη, χορηγώντας περίπου 16,4 εκατ. ευρώ σε επιχειρήσεις που αποδεδειγμένα εμφάνισαν οικονομικές απώλειες εξαιτίας φυσικών καταστροφών.
Χάρη στις παραπάνω παρεμβάσεις, διαμορφώθηκε και λειτουργεί ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο, συνεκτικό και -ταυτοχρόνως- ευέλικτο, διαφανές και φιλικό προς τον πολίτη θεσμικό πλαίσιο Κρατικής Αρωγής».
Αναλυτικά ο Χρ. Σταϊκούρας αναφέρθηκε στο γεγονός που όπως τόνισε ότι «το πλαίσιο αποδείχθηκε ιδιαιτέρως αποτελεσματικό». Συγκεκριμένα:
1ον. Οι σημαντικοί πόροι στήριξης που έχουν καταβληθεί στους δικαιούχους.
Συνολικά, μέσα σε 1,5 χρόνο από τη θέσπιση του νέου πλαισίου Κρατικής Αρωγής, χορηγήθηκαν περισσότερα από 191 εκατ. ευρώ για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων που δοκιμάστηκαν από φυσικές καταστροφές ανά την επικράτεια.
Ειδικότερα, από τον Απρίλιο του 2021 έως το τέλος του 2022, διατέθηκαν:
* 120,3 εκατ. ευρώ στις τρεις κατηγορίες δικαιούχων πρώτης αρωγής, έναντι επιχορήγησης σε επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση ζημιών, έναντι της στεγαστικής συνδρομής, και αποζημίωση οικοσκευής.
* 30,8 εκατ. ευρώ για επιχορηγήσεις.
* 6,4 εκατ. ευρώ για προκαταβολές.
* 33,7 εκατ. ευρώ, μέσω του ΕΛΓΑ, για αγρότες και μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες για ζημιές σε πολυετείς καλλιέργειες.
2ον. Η ταχύτητα με την οποία χορηγήθηκαν οι ενισχύσεις στους πληγέντες.
Ενώ με το προηγούμενο καθεστώς, η επιχορήγηση επιχειρήσεων μετά από φυσικές καταστροφές έφθανε στους δικαιούχους μετά από 3 ή ακόμα και μετά από 5 έτη, πλέον η προκαταβολή της ζημιάς καταβάλλεται μέσα σε λίγες εβδομάδες.
3ον. Ο μεγάλος αριθμός των δικαιούχων που έχουν λάβει στήριξη.
Από τον Απρίλιο του 2021 έως το τέλος του 2022, έχουν αποζημιωθεί, συνολικά, περισσότεροι από 5.800 δικαιούχοι, και έχουν λάβει προκαταβολή πάνω από 3.500 δικαιούχοι.
Μόνο το 2022, καταβλήθηκαν αποζημιώσεις σε περισσότερους από 5.200 δικαιούχους, όταν ο μέγιστος αριθμός δικαιούχων που είχε λάβει αποζημιώσεις με βάση το προηγούμενο πλαίσιο ήταν μόλις 438, το 2020.
Τέλος ανέφερε ότι «πρόκειται και για ένα πλαίσιο διαφανές και δίκαιο, με ισχυρές δικλείδες ασφαλείας, που οδηγούν στον άμεσο εντοπισμό κρουσμάτων απάτης» και προσέθεσε:
«Ήδη, το Υπουργείο Οικονομικών έχει υποβάλει στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών αναλυτικά στοιχεία σχετικά με 38 περιπτώσεις αιτήσεων για χορήγηση αρωγής έναντι στεγαστικής συνδρομής από τον σεισμό της 3ης Μαρτίου 2021 σε περιοχές της Περιφέρειας Θεσσαλίας, στις οποίες τα δελτία ταχείας αυτοψίας ή/και δελτία επανελέγχου που αναρτήθηκαν από τους αιτούντες στην ψηφιακή πλατφόρμα arogi.gov.gr εμφάνισαν σημαντικές αποκλίσεις από τον συνήθη μορφότυπο, αποσκοπώντας στην παράνομη οικονομική ενίσχυση των αιτούντων.
Το ποσό που θα είχαν λάβει οι αιτούντες, εάν δεν είχε εντοπιστεί ότι τα δελτία που υπέβαλαν δεν είναι γνήσια, ανέρχεται στα 465.500 ευρώ».
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Οικονομικών Απόστολο Βεσυρόπουλος τόνισε ότι «το θεσμικό πλαίσιο για την Κρατική Αρωγή συνιστά μια μεγάλη καινοτομία της κυβέρνησης. Πλέον, όταν προκύπτουν φυσικές καταστροφές, η Κρατική Αρωγή προς τους πληττόμενους πολίτες και τις πληττόμενες επιχειρήσεις εκδηλώνεται άμεσα, έμπρακτα, πιο αποτελεσματικά, και με υπέρβαση όλων των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων που είχαν καταγραφεί στο παρελθόν».
Στην τοποθέτησή του ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, αρμόδιος για θέματα Κρατικής Αρωγής και Αποκατάστασης από Φυσικές Καταστροφές, Χρήστος Τριαντόπουλος τόνισε μεταξύ των άλλων ότι «στο πλαίσιο της νέας φιλοσοφίας της κυβέρνησης για την αποτελεσματική, άμεση και δίκαιη στήριξη όσων πλήττονται από φυσικές καταστροφές, η ενίσχυση της Κρατικής Αρωγής προς επιχειρήσεις και πολίτες με γενικά και ειδικά μέτρα στήριξης, αποτυπώνεται και στο έργο της Κυβερνητικής Επιτροπής Κρατικής Αρωγής και τη στενή συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών».
Ο γενικός γραμματέας Οικονομικής Πολιτικής Νίκος Κουλοχέρης, σημείωσε μεταξύ των άλλων ότι «με τη δημιουργία της πλατφόρμας Κρατικής Αρωγής και την ψηφιοποίηση των διαδικασιών αναμένεται να αυτοματοποιηθούν και να απλοποιηθούν περαιτέρω οι διαδικασίες, να επιταχυνθεί η καταβολή των επιχορηγήσεων, να αρθούν οι όποιες δυσχέρειες επιβαρύνουν τους πολίτες, να μειωθεί το διοικητικό βάρος των υπηρεσιών, αλλά και -πολύ σημαντικό- να υπάρχει ενιαία και αποτελεσματική πληροφόρηση για τα μέτρα στήριξης και τη δημοσιονομική επίπτωσή τους».
Τέλος ο επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής σημείωσε ότι «μέσα σε πολύ λίγο χρόνο, μέσα στον Αύγουστο του 2021 και υπό πολύ δύσκολες συνθήκες, το ψηφιακό επιτελείο της ΑΑΔΕ, σε συνεργασία με τα στελέχη των συναρμοδίων Υπουργείων ανέπτυξε την ψηφιακή πλατφόρμα arogi.gov.gr, μέσα από την οποία στηρίχθηκαν άμεσα συμπολίτες μας και επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πρωτοφανή αυτή καταστροφή».