Σε αρνητικό πρόσημο γύρισε ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των νέων συμβάσεων στη στεγαστική πίστη το α΄ εξάμηνο του 2023, σε συνέχεια της υποχώρησης των αιτημάτων δανειοδότησης από τα τέλη της περασμένης χρονιάς.
Είναι η πρώτη φορά από το 2016, όταν ξεκίνησε η ανοδική πορεία των χορηγήσεων της κατηγορίας, που οι σχετικές πωλήσεις καταγράφουν πτώση σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στο πρώτο μισό του 2023 υπογράφηκαν συμβάσεις αξίας 540 εκατ. ευρώ, ποσό μειωμένο κατά 34 εκατ. ευρώ ή 5,94% σε ετήσια βάση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 4 από τους 6 πρώτους μήνες της χρονιάς αποδείχθηκαν πτωτικοί.
Τραπεζικές πηγές σημειώνουν πως πρόκειται για μία εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με την αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, η οποία έχει επιδράσει αρνητικά στην ψυχολογία των νοικοκυριών, ενώ έχει οδηγήσει και σε αυξήσεις των επιτοκίων στην ελληνική αγορά σε σύγκριση με την περίοδο 2019 – 2021.
Οι εκτιμήσεις
Την εκτίμηση ότι δεν θα ανακάμψουν οι εργασίες στη λιανική τραπεζική μέσα στον επόμενο χρόνο διατύπωσαν και οι διοικήσεις των συστημικών ομίλων κατά τις παρουσιάσεις τους στους αναλυτές την περασμένη εβδομάδα, στο πλαίσιο της δημοσιοποίησης των οικονομικών τους καταστάσεων.
Από τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν προκύπτει ότι οι νέες εκταμιεύσεις συνεχίζουν να υπολείπονται σημαντικά των αποπληρωμών, οι οποίες τους τελευταίους μήνες αυξήθηκαν περαιτέρω από πελάτες που έσπευσαν να εξοφλήσουν πρόωρα τα χρέη τους, μετά την αύξηση των επιτοκίων.
Σύμφωνα μάλιστα με τραπεζικές πηγές, ακόμη και μετά το πάγωμά τους στο σύνολο των εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων, δεν ήταν λίγοι οι πελάτες που έκαναν χρήση των καταθέσεών τους για να μειώσουν το χρέος τους.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις παρουσιάσεις των τραπεζών η αγορά κινήθηκε στο α΄ εξάμηνο του 2023 ως εξής:
- Στην Τράπεζα Πειραιώς τα νέα στεγαστικά δάνεια διαμορφώθηκαν στην περιοχή των 200 εκατ. ευρώ. Τα εξυπηρετούμενα υπόλοιπα της κατηγορίας υποχώρησαν ωστόσο το ίδιο διάστημα από τα 6,5 στα 6,3 δισ. ευρώ
- Στην Εθνική Τράπεζα τα εξυπηρετούμενα ανοίγματα υποχώρησαν από τα 7,2 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2022 στα 6,9 δισ. ευρώ στο τέλος του περασμένου Ιουνίου. Κατά το β΄ τρίμηνο της εφετινής χρήσης οι νέες εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 200 εκατ. ευρώ.
- Στην Eurobank τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων από τις αρχές του έτους μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου υποχώρησαν από τα 7,7 στα 7,4 δισ. ευρώ.
Χαμηλά τα επιτόκια
Οι χαμηλές πτήσεις στη στεγαστική πίστη διατηρούνται παρ΄ ότι οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε μικρές αυξήσεις στα σταθερά τους επιτόκια, ενώ στα κυμαινόμενα έχουν μειώσει αισθητά τα περιθώρια κέρδους, ώστε να αντισταθμίσουν την άνοδο των δεικτών euribor.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μέσο επιτόκιο στο σύνολο των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε τον Ιούνιο στο 4,07% έναντι 3,01% τον Ιούλιο του 2022.
Αυξήθηκε δηλαδή κατά λιγότερο από 100 μονάδες βάσης, ενώ την ίδια περίοδο το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ ενισχύθηκε σωρευτικά κατά 400 μονάδες.
Αντίστοιχα, τον Ιούνιο το μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο στα νέα στεγαστικά δάνεια έφτασε το 4,03% από 2,84% ένα χρόνο νωρίτερα και το σταθερό διάρκειας 10 ετών σε 4,19% από 3,02%.
Σε αυτή τη φάση πάντως περίπου το 80% των νοικοκυριών που χρηματοδοτούνται για την αγορά ακινήτου επιλέγουν σταθερές δόσεις για διάρκειες από 3 έως 10 έτη.
Τα προγράμματα αυτά συμφέρουν στην τρέχουσα συγκυρία, καθώς διασφαλίζουν τους δανειολήπτες από ενδεχόμενες αυξήσεις στα ευρωπαϊκά επιτόκια για μία εύλογη περίοδο, μετά το πέρας της οποίας εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα έχει ελεγχθεί και η νομισματική πολιτική θα χαλαρώσει αισθητά.