Τη χρηματοδοτική «ευκαιρία» των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ), και ιδίως των εταιρειών του εμπορικού κλάδου, εξήρε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος έδωσε το «παρών» στο συνέδριο της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) «Future of Retail 2022».
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε, τη διετία 2020 – 2021 οι εταιρείες του εμπορίου έλαβαν άνω του 1/5 της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις του μη χρηματοπιστωτικού κλάδου, δηλαδή το 21,4%, ένα ποσοστό το οποίο είναι το δεύτερο υψηλότερο μετά το αντίστοιχο της βιομηχανίας.
Παράλληλα, οι μικρομεσαίας επιχειρήσεις (ΜμΕ) του εμπορίου απορρόφησαν το 40% των νέων δανείων προς ΜμΕ το 2020, το 23% το 2021, αλλά και το 25% το α’ τρίμηνο του 2022, το οποίο ήταν το υψηλότερο ανάμεσα στους επιμέρους κλάδους.
«Μπορεί μεγάλο μέρος του χρέους αυτού να έχει μεταφερθεί πλέον εκτός τραπεζικού συστήματος, εντούτοις η δανειακή επιβάρυνση παραμένει, για εταιρείες πολλές εκ των οποίων είναι ακόμα σε λειτουργία. Η διαχείριση των δανείων αυτών από τους NPLs servicers με την παροχή αποτελεσματικών λύσεων ρύθμισης στις “βιώσιμες” επιχειρήσεις είναι εξαιρετικά σημαντική και θα μπορούσε να τις οδηγήσει –υπό όρους και κριτήρια- ξανά εντός του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων» έσπευσε να προσθέσει.
Και συνέχισε: «Από εκεί και πέρα -και με την ελπίδα ότι η τρέχουσα αναταραχή λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της αύξησης του πληθωρισμού θα αποκλιμακωθεί- η βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος και των προσδοκιών θα βελτιώσει αναμφισβήτητα την πρόσβαση των ΜμΕ στον κλάδο του εμπορίου όπως και σε άλλους κλάδους στην τραπεζική χρηματοδότηση».
Τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης
Όσον αφορά τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης (RRF), ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας ήταν ξεκάθαρος, τονίζοντας ότι αυτά θα δοθούν βάσει αξιολόγησης. «Η αξιολόγηση είναι απαραίτητη διότι δεν είναι ποτέ δυνατό να επιτευχθούν οι στόχοι του Σχεδίου Ανάκαμψης στηρίζοντας επιχειρήσεις και επενδυτικά σχέδια που απορρίπτονται με βάση τραπεζικά κριτήρια. Εάν τα κεφάλαια χρησιμοποιηθούν για να δοθεί παράταση ζωής σε επιχειρήσεις που δεν έχουν προοπτικές, τότε δεν θα βελτιωθεί η ευημερία του κοινωνικού συνόλου και οι τράπεζες θα ζημιώσουν».
Και προειδοποίησε: «Μάλιστα αν παρουσιαστούν πολλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνδεόμενα με κεφάλαια του RRF, υπάρχει κίνδυνος να δυσχερανθεί η εκταμίευση των επόμενων δόσεων του RRF. Θα έχουμε επίσης νέα χειροτέρευση της ποιότητας των ισολογισμών των τραπεζών αν ξαναδημιουργηθούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια, με αποτέλεσμα να περιοριστούν ξανά οι δυνατότητες των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν την πραγματική οικονομία».
Ποιοι θα έχουν πρόσβαση στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης
Στη συνέχεια, ο κ. Στουρνάρας διαβεβαίωσε ότι στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης θα έχουν πρόσβαση τόσο μεγάλες επιχειρήσεις όσο και ΜμΕ. «Τα δάνεια αναμένεται να χρηματοδοτήσουν σημαντικά έργα υποδομής, τα οποία αναπόφευκτα εκτελούνται από μεγάλους ομίλους. Παράλληλα όμως υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία (όπως αυτό της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας) στο οποίο έχουν πρόσβαση και επιχειρήσεις μικρότερου μεγέθους».
- Το Εθνικό σχέδιο περιλαμβάνει ως προτεραιότητα επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις μεταξύ άλλων για την προώθηση της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών από τις ΜΜΕ (π.χ. εγκατάσταση τεχνολογιών κυβερνοασφάλειας, συμμετοχή σε πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου κ.λπ.)
- Η Ελλάδα θα διοχετεύσει 500 εκατ. ευρώ από το σύνολο των πόρων του RRF μέσω του προγράμματος InvestEU. Με τους πόρους αυτούς θα καλυφθούν εγγυήσεις προκειμένου να υλοποιηθούν ιδιωτικές επενδύσεις και θα χρηματοδοτηθούν μετοχικά κεφάλαια των ΜΜΕ ειδικότερα.
- Η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις των ΜμΕ, με 500 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του RRF. Τα κεφάλαια αυτά θα διατεθούν μέσω νεοσύστατου ταμείου, του «Καινοτόμου Υπερταμείου Συνεπενδύσεων», με συμμετοχή του σε εταιρίες διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων (Mezzanine Fund of Funds) –με συμμετοχή του Ταμείου κατά 70% της αξίας των επενδύσεων και ιδιωτική συμμετοχή κατά 30%.
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε, συνέχισε ο κ. Στουρνάρας, ότι τα επενδυτικά σχέδια του RRF, τα οποία δεν θα πραγματωθούν από ΜμΕ, δεν σημαίνει ότι δεν θα περιλαμβάνουν οφέλη και για τις ΜμΕ. «Σε όλες τις οικονομίες οι ΜμΕ χρηματοδοτούνται σε σημαντική έκταση από μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες ενεργούν συνήθως ως προμηθευτές τους. Η διαθεσιμότητα και οι όροι αυτών των εμπορικών πιστώσεων θα βελτιωθούν στο μέτρο που η πρόσβαση των μεγάλων επιχειρήσεων στην τραπεζική χρηματοδότηση θα διευρύνεται με τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».