Να μην εφησυχάζουν οι τράπεζες και να είναι σε κατάσταση alert -ως προς την αύξηση των κόκκινων δανείων– είναι, εμμέσως πλην σαφώς, το μήνυμα πίσω από τις γραμμές της έκθεσης για την χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Μάλιστα οι συνθήκες δεν μπορούν να επιτρέψουν εκτιμήσεις για το ύψος των νέων κόκκινων δανείων.
Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση
Διεθνώς, όπως αναφέρει η ΤτΕ, οι αδυναμίες μεμονωμένων τραπεζών, υπό συνθήκες κλονισμού της εμπιστοσύνης των επενδυτών και καταθετών, μεγεθύνονται και διαχέονται με μεγάλη ταχύτητα τόσο σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα εντός της χώρας όπου εδρεύουν οι τράπεζες αυτές όσο και διεθνώς, λόγω της διασύνδεσης των χρηματοπιστωτικών αγορών παγκοσμίως. Συνεπώς, η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας απαιτεί την περαιτέρω θωράκιση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Για το εγγύς μέλλον οι προοπτικές προδιαγράφονται θετικές, ωστόσο παραμένουν προκλήσεις, όπως η βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού, η επίτευξη διατηρήσιμης κερδοφορίας, η βελτίωση της ποιότητας των ιδίων κεφαλαίων και η περαιτέρω ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών.
Επιτόκια και πληθωρισμός
Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι αυξήσεις στα επιτόκια θα εξαρτηθούν από την πορεία του πληθωρισμού. Προειδοποιεί ότι αυτό το περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις προοπτικές για επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2023, ενδεχομένως να επηρεάσει εκ νέου την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Το ύψος, επομένως, των νέων κόκκινων δανείων, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί εξαιτίας της αβεβαιότητας σχετικά με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και του ενδεχομένου αναθέρμανσης της ενεργειακής κρίσης κατά τη διάρκεια του 2023. Στο πλαίσιο αυτό και με στόχο την αποφυγή της δημιουργίας νέων, οι τράπεζες διαμόρφωσαν ειδικές ρυθμίσεις οι οποίες τέθηκαν σε ισχύ για τους συνεπείς και ευάλωτους δανειολήπτες. Το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στο σύνολο των δανείων (Δεκέμβριος 2022: 8,7%) μειώθηκε, αλλά παραμένει σημαντικά υψηλότερο του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Δάνεια σε καθυστέρηση
Τα δάνεια σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες αυξήθηκαν κατά 22,6% σε ετήσια βάση, διαμορφούμενα σε 4,9 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από τα επιχειρηματικά δάνεια.
Επίσης ο λόγος των δανείων σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες προς το σύνολο των εξυπηρετούμενων δανείων ενισχύθηκε το 2022 και διαμορφώθηκε σε 3,6%, έναντι 3,2% στο τέλος του 2021.
Τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών υποχώρησαν σε 4,4 δισ. ευρώ (33,2% των ΜΕΔ), καταγράφοντας ετήσια μείωση 23,1%. Το 77% των κόκκινων δανείων με αυτά τα χαρακτηριστικά είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους, επίπεδα αυξημένα σε σχέση με το τέλος του 2021 (69,8%). Το αντίστοιχο ποσοστό καθυστέρησης για τα επιχειρηματικά δάνεια ανέρχεται σε 84,4%, για τα στεγαστικά σε 58,7% και για τα καταναλωτικά σε 68,2%.