Τρία βασικά σενάρια έχουν πέσει στο τραπέζι του Υπουργείου Εργασίας και του e-ΕΦΚΑ σε σχέση με την κυβερνητική στάση απέναντι στα αναδρομικά των συνταξιούχων, μετά τη δημοσίευση των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) προχθές.
Υπενθυμίζεται ότι το ΣτΕ επιδίκασε την επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα για το 11μηνο Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016 (με βάση τη μνημονιακή νομοθεσία του 2011-12), αλλά μόνο για όσους έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020, εφόσον έχουν τελεσιδικήσει ή τελεσιδικήσουν μελλοντικά οι υποθέσεις τους στα δικαστήρια.
Έτσι, όσοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, αλλά και εκείνοι που δεν θα δικαιωθούν στα δικαστήρια, βάσει της απόφασης του ΣτΕ δεν δικαιούνται επιστροφής αναδρομικών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, κοντά στις 300.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι υπέστησαν τις εν λόγω περικοπές, είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020.
Αντίθετα, κοντά στους 1.300.000 συνταξιούχους, αν και υπέστησαν περικοπές, δεν προσέφυγαν. Έτσι, με βάση όσα προκύπτουν από την απόφαση του ΣτΕ, εφόσον δικαιωθούν από τα δικαστήρια, οι 300.000 οι οποίοι προσέφυγαν, αυτοί και όχι όσοι δεν προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη, θα λάβουν πίσω τα αναδρομικά τους.
Έτσι 3 στους 4 συνταξιούχους θα αποκλειστούν από την επιστροφή των περικοπών τις οποίες υπέστησαν και μόνο 1 στους 4 θα λάβει αναδρομικά.
Η λύση αυτή (δηλαδή η καταβολή αναδρομικά μόνο σε 1 στους 4), αν και δημοσιονομικά είναι πολύ ευνοϊκότερη (γύρω στα 600 – 650 εκατ. ευρώ) σε σχέση με το ενδεχόμενο επιστροφής των αναδρομικών σε όλους όσοι υπέστησαν περικοπές, εκτιμάται ότι πολιτικά είναι πολύ δύσκολη, καθώς θα αποκλείονταν από τα αναδρομικά συνταξιούχοι μόνο και μόνο επειδή δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια (έως τις 31 Ιουλίου 2020), αν και βάσει των αποφάσεων του ΣτΕ τον τρέχοντα μήνα τα δικαιούνται.
Το δημοσιονομικό κόστος της επιστροφής των αναδρομικών σε όλους όσοι υπέστησαν περικοπές (1,6 εκατ. συνταξιούχοι) υπολογίζεται, όμως, στα 2,5 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο είναι γιγάντιο για τις αντοχές του προϋπολογισμού μεσούσης, ιδιαίτερα, της ενεργειακής κρίσης.
Στην κυβέρνηση, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες του capital.gr από στελέχη των Ταμείων, δεν αποκλείουν πολιτικά αυτό το ενδεχόμενο (δηλαδή της καταβολής των αναδρομικών για επικουρικές - δώρα σε όλους τους συνταξιούχους), παρά το γιγάντιο δημοσιονομικό κόστος.
Υπενθυμίζεται ότι το καλοκαίρι του 2020, η κυβέρνηση της ΝΔ πέρασε νόμο με τον οποίο όλοι οι συνταξιούχοι δημόσιου και ιδιωτικού τομέα έλαβαν αναδρομικά για τις περικοπές μόνο στις κύριες συντάξεις για το 11μηνο Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016, αν και το ΣτΕ είχε δικαιώσει μόνο όσους προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη και εκκρεμούσε σχετική απόφαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τους συνταξιούχους του Δημοσίου.
Συνεπώς, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, δεν υπάρχει κάποιος φραγμός (πέραν του δημοσιονομικού) να αποφασίσει η κυβέρνηση να ακολουθήσει και πάλι την ίδια ρότα, δηλαδή να επιστρέψει σε όλους τους συνταξιούχους τις περικοπές των επικουρικών και δώρων και όχι μόνο σε όσους δικαιώθηκαν από το ΣτΕ.
Παράγοντας στην όλη εξίσωση της επικείμενης έκτακτης συνταξιοδοτικής δαπάνης μέχρι τέλος του 2022 - δεδομένου ότι η όποια κυβερνητική απόφαση για τα αναδρομικά πρέπει να ληφθεί το αμέσως επόμενο διάστημα και σίγουρα πριν τις πανθομολογούμενες πρόωρες εκλογές του προσεχούς φθινοπώρου, όπως ανέφεραν στο Capital.gr στελέχη με γνώση των διεργασιών στο εσωτερικό του Υπ. Εργασίας - αποτελούν και οι αυξήσεις σε όλες τις κύριες συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2023 (πρακτικά πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων του 2022).
Συγκεκριμένα, θα αυξηθούν πραγματικά όλες οι νέες συντάξεις, δηλαδή εκείνες που αιτήθηκαν οι συνταξιούχοι μετά τις 13 Μαΐου 2016 - και λογιστικά οι παλιές συντάξεις, δηλαδή εκείνες τις οποίες αιτήθηκαν συνταξιούχοι έως και τις 12 Μαΐου 2016. Λογιστική αύξηση σημαίνει ότι θα μειωθεί η αρνητική προσωπική διαφορά των παλιών συνταξιούχων.
Το ενδεχόμενο το οποίο απασχολεί ορισμένα στελέχη των ταμείων, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Capital.gr, είναι ο συμψηφισμός των αναδρομικών για όλους τους συνταξιούχους – και όχι μόνο για όσους δικαιώνονται από το ΣτΕ- με την αρνητική προσωπική διαφορά τους, όπως έχει προκύψει μετά τον επανϋπολογισμό τους με βάση το νόμο Κατρούγκαλου και το νόμο Βρούτση.
Σ΄αυτήν την περίπτωση, οι νέοι συνταξιούχοι από 1ης Ιανουαρίου 2023 (πρακτικά πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων του 2022) θα ελάμβαναν κανονικά, όπως ήδη προβλέπεται, τις αυξήσεις τους (5%-6% σύμφωνα με το βασικό σενάριο), ενώ οι παλιοί συνταξιούχοι θα χωριζόνταν σε δύο κατηγορίες:
* Στην πρώτη κατηγορία θα ανήκαν εκείνοι των οποίων μετά από το συμψηφισμό αναδρομικών - ονομαστικής αύξησης με την αρνητική προσωπική διαφορά τους για το 2023 (σε ετήσια βάση), θα προέκυπτε μία θετική διαφορά, την οποία θα εισέπρατταν πραγματικά ως αναδρομικά.
*Στη δεύτερη κατηγορία, θα ανήκαν εκείνοι οι συνταξιούχοι των οποίων, μετά από τον συμψηφισμό αναδρομικών - ονομαστικής αύξησης με την αρνητική προσωπική διαφορά τους για το 2023 (σε ετήσια βάση), θα προέκυπτε εκμηδενισμός της τελευταίας.
Αυτή η λύση, αν και εξαιρετικά δύσκολη τεχνικά, σύμφωνα με τα στελέχη τα οποία την εξετάζουν, θα μπορούσε να έχει τρία πλεονεκτήματα.
Το πρώτο είναι πως όλοι οι συνταξιούχοι οι οποίοι υπέστησαν περικοπές στις επικουρικές και τα δώρο στο 11μηνο του Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016 (βάσει νομοθεσίας του 2011-12) θα ελάμβαναν, έστω και έμμεσα, τα αναδρομικά τους. Αντίθετα, αν η κυβέρνηση αποφασίσει την επιστροφή των αναδρομικών μόνο σε όσους έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη, η μεγάλη πλειοψηφία (η οποία δεν έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη), πιθανότατα θα αισθανθεί ‘’αδικημένη’’, σημειώνουν οι ίδιες πηγές. Eξάλλου, σε περίπτωση που η κυβέρνηση αποφάσιζε την καταβολή αναδρομικών μόνο σε όσους προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, αλλά μόνο όταν τελεσιδικήσουν θετικά οι υποθέσεις τους, οι συνταξιούχοι αυτοί πιθανόν να αργούσαν πολύ να λάβουν τα ποσά που δικαιούνται.
Το δεύτερο πλεονέκτημα θα ήταν ο εκμηδενισμός της αρνητικής προσωπικής διαφοράς από την 1η Ιανουαρίου του 2023 για όλους τους παλιούς συνταξιούχους θα άνοιγε το δρόμο για οριζόντιες αυξήσεις στις συντάξεις από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Το τρίτο πλεονέκτημα θα ήταν πως το άμεσο δημοσιονομικό κόστος θα είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με εκείνο της επιστροφής αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους που υπέστησαν περικοπές το 2015-2016.