Σημαντική μεταρρύθμιση που εντάσσεται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης αποτελεί η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με POS και την ΑΑΔΕ, καθώς εισάγει σε ψηφιακό περιβάλλον επιχειρήσεις και φορολογικούς ελέγχους
Βασικός στόχος είναι η ενίσχυση της διαφάνειας των συναλλαγών και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Βάσει του χρονοδιαγράμματος, το έργο θα έχει ολοκληρωθεί στο τέλος Ιουνίου του 2024 και προβλέπει επίσης την ανάπτυξη υποδομών και εφαρμογών για την παρακολούθηση των συναλλαγών των ταμειακών μηχανών και την υποστήριξη του μηχανισμού ελέγχου.
Παράλληλα οι επιχειρήσεις θα λάβουν voucher για να αντικαταστήσουν χιλιάδες ταμειακές μηχανές, 100.000 συσκευές POS, αλλά και για να δημιουργήσουν e-shop και αποθηκευτικούς χώρους τύπου cloud. Η αναβάθμιση των ταμειακών μηχανών είναι ένα από τα νέα έργα που εντάσσονται προς χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης με κονδύλι 162.440.000 ευρώ.
Μετάδοση πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο
Ο στόχος θα επιτευχθεί μέσω της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τερματικά POS και της σύνδεσης των ταμειακών μηχανών στο ηλεκτρονικό σύστημα της ΑΑΔΕ και τη μετάδοση πληροφοριών για τις εκδοθείσες αποδείξεις σε πραγματικό χρόνο.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι λειτουργούν περίπου 600.000 ταμειακές μηχανές, από τις οποίες περίπου 288.000 μπορούν να συνδεθούν ηλεκτρονικά με την εφορία, 150.000 έχουν την τεχνολογική δυνατότητα διασύνδεσης με τις φορολογικές αρχές, ενώ υπάρχουν και 161.000 που δεν έχουν διαδικτυακές δυνατότητες λόγω παλαιότητας του μοντέλου.
Υπολογίζεται ότι σε αυτούς τους τομείς θα πρέπει να εγκατασταθούν περισσότερες από 50.000 ταμειακές μηχανές και τερματικά POS.
Επιπλέον, αρκετές επιχειρήσεις εστίασης χρησιμοποιούν φορολογικούς μηχανισμούς (γνωστούς ως EAFDSS) που έχει αποδειχθεί ότι είναι εύκολο να παραβιαστούν. Σε αυτή την κατηγορία επιχειρήσεων δεν είναι εύκολη η εξασφάλιση εσόδων ακόμα και αν χρησιμοποιηθεί μεταφορά δεδομένων εντός σύντομου χρονικού διαστήματος και ως εκ τούτου οι ταμειακές μηχανές αυτών των επιχειρήσεων θα πρέπει να αντικατασταθούν με αξιόπιστες ταμειακές μηχανές.
- Καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
- Ενίσχυση της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού.
Καθώς οι διαφορετικές γενιές ηλεκτρονικών ταμειακών μηχανών (ECR) έχουν γίνει πιο στεγανές, γίνεται όλο και πιο δύσκολος ο χειρισμός των δεδομένων μετά την καταγραφή της συναλλαγής στην ταμειακή μηχανή. Ωστόσο, όλα τα ECR μηχανήματα παραμένουν ευάλωτα στο «skimming». Skimming είναι η διαδικασία κατά την οποία οι συναλλαγές δεν καταγράφονται στο ταμείο και τυχόν αποδείξεις που δίνονται στους πελάτες για αυτές τις συναλλαγές, όπου δίνονται, δεν παράγονται από το ασφαλές ECR.
Η τελευταία γενιά ασφαλών ECR είναι οι ηλεκτρονικές ταμειακές μηχανές (OCR). Τα συστήματα OCR αποστέλλουν δεδομένα συναλλαγών περιοδικά ή σε πραγματικό χρόνο στη φορολογική διοίκηση και μπορούν να διευκολύνουν τον εντοπισμό τέτοιων πρακτικών παρέχοντας στις φορολογικές αρχές μεγάλες ποσότητες δεδομένων από μέρος ή από όλους τους τομείς λιανικής πώλησης. Αυτό επιτρέπει στη φορολογική διοίκηση να αναλύει τα δεδομένα μέσω προηγμένων τεχνικών ανάλυσης για να αποκαλύψει μοτίβα που υποδηλώνουν υψηλότερο κίνδυνο κακής χρήσης του φορολογικού μητρώου και υποκαταγραφής των συναλλαγών. Καθώς συλλέγονται περισσότερα δεδομένα από τα μητρώα με την πάροδο του χρόνου, βελτιώνεται η ποιότητα και αποτελεσματικότητα των αλγορίθμων στην ανίχνευση ανωμαλιών για περαιτέρω διερεύνηση.
Στόχοι
Ολες οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διαθέτουν εγκεκριμένες ταμειακές μηχανές, οι οποίες θα συνδέονται με τα τερματικά αποδοχής καρτών (POS) και θα συνδέονται περαιτέρω με το ηλεκτρονικό σύστημα της ΑΑΔΕ και θα μεταφέρουν σε πραγματικό χρόνο πληροφορίες για τα έσοδα και τον τρόπο πληρωμής.
Η διασύνδεση στην πλήρη ανάπτυξή της θα συνδέει και θα επικοινωνεί με τα ηλεκτρονικά βιβλία myDATA και έτσι θα επιτρέπει την άμεση καταγραφή των εσόδων (αποδείξεις λιανικής) και των εξόδων (e-invoices) στα ηλεκτρονικά βιβλία των επιχειρήσεων.
Η μεταρρύθμιση εστιάζει στην ανάγκη άμεσης υλοποίησης της σύνδεσης των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με την ΑΑΔΕ. Έτσι θα είναι δυνατή η καταγραφή των συναλλαγών και η δήλωση ΦΠΑ, που αντιστοιχεί στην εκάστοτε συναλλαγή, σε πραγματικό χρόνο. Επίσης προτείνεται η ευρύτερη εφαρμογή διαδικασιών συμψηφισμού χρεωστικού και πιστωτικού ΦΠΑ σε όλες τις συναλλαγές, τόσο με ιδιώτες όσο και με δημόσιους φορείς.
Η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών των επιχειρήσεων με τις πληροφοριακές υποδομές της ΑΑΔΕ πρέπει να ακολουθεί την εφαρμογή της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και την ηλεκτρονική τήρηση των βιβλίων.
Η επιτυχία των σύγχρονων φορολογικών διοικήσεων εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την πρόσβαση στις ροές δεδομένων και σε κυρίως στην πρόσβαση σε αυτές σε πραγματικό χρόνο. Αυτές οι ροές θα αυξηθούν μόνο μέσω της ανάπτυξης του «διαδικτύου των πραγμάτων», ενός δικτύου συνδεδεμένων συσκευών και αισθητήρων που μετρά και μεταδίδει συνεχώς δεδομένα σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας και καταγραφής των συναλλαγών από την πλευρά των επιχειρήσεων. Μία από τις πιο σημαντικές ροές δεδομένων για σκοπούς φορολογικής συμμόρφωσης είναι οι πληροφορίες για το εισόδημα που προέρχεται από τις πωλήσεις λιανικής. Είναι επίσης ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς δείκτες, που χαρακτηρίζει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και την υγεία της οικονομίας. Οι ταμειακές μηχανές παρέχουν τη βασική πηγή πρωτότυπων δεδομένων στον τομέα του λιανικού εμπορίου για τους φορολογικούς ελεγκτές.
Τι πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις
Όλες οι επιχειρήσεις θα είναι υποχρεωμένες να ενημερώσουν ή θα αντικαταστήσουν τις ταμειακές τους μηχανές για να μπορούν να συνδεθούν με το myDATA (e-books) της ΑΑΔΕ σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Ωστόσο, δεν θα είναι ακόμη γνωστό στις φορολογικές αρχές εάν η πληρωμή θα έχει πραγματοποιηθεί με μετρητά ή ηλεκτρονικά με χρήση κάρτας.
Εντούτοις, η διασύνδεση της ταμειακής μηχανής με το ηλεκτρονικό σύστημα POS θα δώσει στη φορολογική διοίκηση και αυτή τη σημαντική πληροφορία. Σε πρώτη φάση η μεταρρύθμιση στοχεύει στην αντικατάσταση/ενημέρωση όλων των ταμειακών μηχανών που δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως Ηλεκτρονικές Ταμειακές Μηχανές (OCR) νέας γενιάς.
Σε δεύτερη φάση, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να συνδέσουν τις ταμειακές τους μηχανές online με το myDATA για να καταχωρούν αυτόματα τις λιανικές συναλλαγές τους σε ηλεκτρονικά βιβλία. Στην τελευταία φάση υλοποίησης του έργου, οι ταμειακές μηχανές νέας γενιάς τύπου OCR θα πρέπει να διασυνδεθούν με συστήματα POS έτσι ώστε να εξασφαλίσουν την έκδοση απόδειξης όταν γίνεται αποδεκτή μια πληρωμή με κάρτα.