Ριζικές αλλαγές που ενσωματώνουν προσδοκίες για υψηλότερες μελλοντικές συντάξεις, επιφέρει το νέο πλαίσιο της επικουρικής ασφάλισης κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα, το οποίο μετά την έγκριση του από το υπουργικό συμβούλιο, θα πάρει τον δρόμο της διαβούλευσης και στη συνέχεια της κατάθεσης του νομοσχεδίου στη Βουλή.
Το συνολικό σχέδιο για την "Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση για τη Νέα Γενιά" παρουσίασαν ο Υπουργός Εργασίας κ. Κωστής Χατζηδάκης και ο Υφυπουργός Εργασίας, κ. Πάνος Τσακλόγλου. Ο κ. Χατζηδάκης δήλωσε πως "το βλέμμα το δικό μας είναι κυρίως στους νέους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν το δικαίωμα να είναι σίγουροι ότι θα πάρουν σύνταξη και, μάλιστα, η σύνταξη αυτή να είναι ακόμα μεγαλύτερη".
Ο ίδιος τόνισε πως "το ασφαλιστικό σύστημα επηρεάζεται από μια σειρά παραγόντων. Ένας από αυτούς είναι το δημογραφικό". "Η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους είναι 1,7 προς 1", σημείωσε ο Υπ. Εργασίας, συμπληρώνοντας πως "το 2030 θα έχουμε πάρει από την Ιταλία μια ανεπιθύμητη πρωτιά και θα είμαστε η πιο γερασμένη χώρα στην Ευρώπη". Ο κ. Χατζηδάκης επεσήμανε ότι με το νομοσχέδιο εισάγεται ο "ατομικός κουμπαράς" για κάθε νέο ασφαλισμένο. Η εισαγωγή του συστήματος γίνεται σταδιακά και ξεκινά από αυτούς που θα μπουν στην αγορά εργασίας από 1/1/2022 και τους νέους έως 35 ετών που θα επιλέξουν να μπουν στο σύστημα". Το σύστημα είναι εμπνευσμένο από τις αρχές του μοντέλου που ακολουθεί η Σουηδία.
Τέσσερα είναι τα βασικά πλεονεκτήματα του νέου συστήματος, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη:
- "Ο νέος ασφαλισμένος θα αποκτήσει σε σημαντικό βαθμό έλεγχο στη σύνταξη του"'.
- "Με το σύστημα του 'ατομικού κουμπαρά' θα δημιουργηθεί μία κουλτούρα αποταμίευσης".
- "Το νέο σύστημα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες επικουρικές συντάξεις για τους νέους ασφαλισμένους"
- "Η παρέμβαση αυτή ενισχύει τη βιωσιμότητα του ευρύτερου ασφαλιστικού συστήματος".
Σύμφωνα με την παρουσίαση του υπ. Εργασίας, το νέο σύστημα οδηγεί σε υψηλότερες συντάξεις. Ως προς αυτό δόθηκε ένα παράδειγμα:
- Μηνιαία επικουρική σύνταξη 153 ευρώ με το «παλιό» σύστημα για εργαζόμενο αμειβόμενο με τον κατώτατο μισθό, 650€, & 40 έτη ασφάλισης.
- Μηνιαία επικουρική σύνταξη 219 ευρώ με το Νέο Κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τον μέσο όρο των αποδόσεων των κεφαλαιοποιητικών συνταξιοδοτικών συστημάτων των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ - περίοδος αναφοράς 2008-2018).
- Μηνιαία επικουρική σύνταξη 257 ευρώ με το Νέο Κεφαλαιοποιητικό σύστημα (υποθέτοντας αποδόσεις ίσες με τη μέση ετήσια απόδοση των αποθεματικών του ΕΦΚΑ που διαχειρίζεται το Μεικτό Αμοιβαίο Κεφάλαιο της ΑΕΔΑΚ Ασφαλιστικών Οργανισμών - περίοδος αναφοράς 2003-2020).
Ο κ. Χατζηδάκης τόνισε πως "η μεταρρύθμιση αυτή συνοδεύεται από μία διπλή εγγύηση. Από τον κρατικό προϋπολογισμό, για όσο χρειαστεί, θα υπάρξει στήριξη στον επικουρικό κλάδο του e-ΕΦΚΑ των παλαιότερων ασφαλισμένων. Παράλληλα, υπάρχει αντίστοιχη εγγύηση για τους νέους που θα μπουν στο σύστημα του "ατομικού κουμπαρά", αν και κάτι τέτοιο -εκτιμάται- ότι δεν θα χρειαστεί", σημείωσε. Από την πλευρά του, ο Υφυπουργός Εργασίας, κ. Πάνος Τσακλόγλου τόνισε πως αυτή η μεταρρύθμιση είναι "πολύ σημαντική, διαρθρωτική μεταρρύθμιση". Ο ίδιος σημείωσε πως "προβλέπεται ότι η μέση επικουρική σύνταξη (σ.σ. του υφιστάμενου επικουρικού κλάδου του e-ΕΦΚΑ) θα μειωθεί από 16% του μέσου μισθού που είναι σήμερα σε λιγότερο από 10% το 2050".
Όπως τόνισε ο κ. Τσακλόγλου, "σε παρά πολλές χώρες του ΟΟΣΑ πάνω από το 50% του εργατικού δυναμικού καλύπτεται συμπληρωματικά από κάποιο κεφαλαιοποιητικό σύστημα". Τα συστήματα της νοητής κεφαλαιοποίησης (σ.σ. όπως είναι ο υφιστάμενος επικουρικός κλάδος του e-ΕΦΚΑ) ήταν 1,7%, ενώ των συστημάτων της πραγματικής κεφαλαιοποίησης ήταν 4,2%. "Έχουμε βάσιμες ελπίδες για υψηλότερες συντάξεις για τη νέα γενιά", τόνισε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι "υπόχρεοι θα είναι οι μισθωτοί του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και οι δικηγόροι και οι μηχανικοί", σημείωσε ο κ. Τσακλόγλου. Οι εισφορές για τους μισθωτούς θα είναι 6,5% και από τα μέσα του 2022 θα είναι 6%. "Κάθε εργαζόμενος θα έχει τον πλήρη έλεγχο των εισφορών του και των αποδόσεων τους, ενώ η νέα επικουρική ασφάλιση παραμένει δημόσια", τόνισε ο κ. Τσακλόγλου, ενώ όπως αποκάλυψε ο νέος φορέας θα λέγεται Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Εξήγησε πάντως πως δεν επηρεάζονται καθόλου οι κανόνες του υφιστάμενου συστήματος, ενώ ο κ. Τσακλόγλου επεσήμανε πως "ένα σημαντικό κομμάτι των πόρων του νέου ταμείου θα επενδύονται στην ελληνική οικονομία".
Σύμφωνα με τις μελέτες που έχει στα διάθεση του το Υπ. Εργασίας, θα υπάρξει μία "αργή ωρίμανση του νέου συστήματος" , ενώ το "αποθεματικό" του θα είναι ίσο με το 31% του ΑΕΠ. Το κόστος μετάβασης εκτιμάται σε 300 εκατ. ευρώ -κατά μέσο όρο- κάθε χρόνο για την πρώτη δεκαετία εφαρμογής του νέου συστήματος, ενώ αναμένεται "αύξηση των εγχώριων επενδύσεων κατά 0,6% ΑΕΠ μεσοσταθμικά την περίοδο 2022-2070" και "αύξηση ΑΕΠ 6-7% το 2070".