Πυρηνικός εκβιασμός, παράνομη προσάρτηση εδαφών, εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι που επιστρατεύθηκαν και στάλθηκαν στο μέτωπο στην Ουκρανία, υποθαλάσσιοι αγωγοί φυσικού αερίου προς την Ευρώπη που ανατινάζονται μυστηριωδώς – μετά από ατελείωτες εικασίες, μπορούμε τώρα να το πούμε με βεβαιότητα: Έτσι αντιδρά ο Βλαντίμιρ Πούτιν όταν στριμώχνεται στη γωνία, γράφει χαρακτηριστικά σε ανάλυσή του ο New Yorker.
Κατά τη διάρκεια επτά τρομερών μηνών πολέμου στην Ουκρανία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έχει τηρήσει μια σταθερή γραμμή όσον αφορά στη ρωσική εισβολή: Στόχος του είναι να βοηθήσει την Ουκρανία να νικήσει, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η νίκη δεν θα προκαλέσει έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όμως, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υποστεί – με την αμερικανική βοήθεια στο Κίεβο – πλήγματα στο πεδίο της μάχης τις τελευταίες ημέρες, ο Πούτιν αντέδρασε αυξάνοντας την πίεση.
Ο Πούτιν κρατά Ουκρανία και Δύση ομήρους των απαιτήσεών του
Δεν είναι καθόλου σαφές πώς η Ουάσιγκτον θα μπορέσει να συνεχίσει να επιδιώκει και τους δύο στόχους ταυτόχρονα, δεδομένου ότι ο Πούτιν κρατά την Ουκρανία – και τον υπόλοιπο κόσμο – όμηρο των απαιτήσεών του.
Την Παρασκευή, ο Πούτιν επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα αυτών που η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει χαρακτηρίσει αυστηρά ως «εικονικά δημοψηφίσματα» και ανακήρυξε τα κατεχόμενα από την Ρωσία εδάφη στην Ουκρανία μέρος του ρωσικού κράτους.
Πώς θα μπορούσε ο Μπάιντεν ή ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ή οποιοσδήποτε άλλος που πιστεύει στη διεθνή τάξη, να συμφωνήσει σε αυτό;
Και όμως, ο Ντόναλντ Τραμπ και η αυξανόμενη φατρία των υποστηρικτών του Πούτιν στα συντηρητικά μέσα ενημέρωσης, απαιτούν ακόμη περισσότερες παραχωρήσεις προς την Ρωσία, ως απάντηση στις κλιμακούμενες απειλές του Πούτιν.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ – ο οποίος, κατά τη διάρκεια της θητείας του, έκανε τόσα πολλά για να αποδυναμώσει το ΝΑΤΟ και να υπονομεύσει τους συμμάχους της χώρας του, ενώ παράλληλα επαινούσε τον Πούτιν – προσφέρθηκε ακόμη και ως μεσολαβητής.
Την Τετάρτη, σε μια ανάρτηση στην Truth Social, την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης με το οργουελικό όνομα, επέμεινε «να γίνει μια συμφωνία με διαπραγμάτευση ΤΩΡΑ». Το οποίο, φυσικά, είναι ακριβώς αυτό που θέλει ο Πούτιν να πει ο Τραμπ.
Η πυρηνική απειλή φόβητρο για τη Δύση
Καθώς μια ουκρανική αντεπίθεση στην ανατολική περιοχή του Χάρκοβο αυτό τον μήνα έσπρωξε τις ρωσικές δυνάμεις πίσω στα δικά τους σύνορα, ο Πούτιν απάντησε με νέες προκλήσεις, με σκοπό να αναγκάσει τη Δύση να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αφού η εξαιρετικά βίαιη, αλλά αδέξια εφαρμογή στρατιωτικής βίας από μέρους του απέτυχε. Αυτή, τουλάχιστον, είναι η σύμφωνη άποψη πολλών από τους πιο έξυπνους παρατηρητές του Κρεμλίνου στην Αμερική.
Όπως είπε ο Alexander Vershbow, ο οποίος διετέλεσε πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα, «Έχοντας αποτύχει να σταματήσει τους Ουκρανούς στο πεδίο της μάχης, ο Πούτιν προσπαθεί να αρπάξει τη νίκη από τα σαγόνια της ήττας με πολιτικά μέσα».
Ο ηγέτης της Ρωσίας, πρόσθεσε ο Vershbow, ελπίζει ότι «μπορεί να αποδυναμώσει τη συναίνεση της Συμμαχίας και να τρομάξει τη Δύση, ώστε να μειώσει τη στρατιωτική της υποστήριξη προς το Κίεβο, από φόβο μήπως επισπευσθεί η ρωσική χρήση πυρηνικών όπλων για την υπεράσπιση της ‘πατρίδας’».
Και τόνισε ότι «το σαμποτάζ των αγωγών Nord Stream ενισχύει περαιτέρω την εικόνα του Πούτιν ως τρελού, γεγονός που μπορεί να πείσει ορισμένους συμμάχους να πιέσουν για κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις, που θα σήμαινε αναπόφευκτα ότι η Ουκρανία θα παραχωρούσε σημαντικές εδαφικές εκτάσεις. Μιλάμε για μια κακή συμφωνία».
Φαίνεται σαφές ότι η διαπραγμάτευση τώρα θα ήταν μια τεράστια παραχώρηση από μόνη της στην προθυμία του Πούτιν να απειλήσει με πυρηνική σύγκρουση.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι «Τραμπίστες» που ζητούν με επιτακτικότητα μια ειρήνη μέσω διαπραγματεύσεων, από τότε που ο Πούτιν υποσχέθηκε, στις αρχές Σεπτεμβρίου, να «κάνει χρήση όλων των οπλικών συστημάτων που έχουμε στη διάθεσή μας» και προειδοποίησε πως «αυτό δεν είναι μπλόφα».
Θα μπουν οι ΗΠΑ ενεργά στον πόλεμο;
Ή μήπως είναι; Κατά τη διάρκεια του περασμένου Σαββατοκύριακου, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάιντεν, Τζέικ Σάλιβαν, υποσχέθηκε μια «καταστροφική» απάντηση, εάν ο Πούτιν αναπτύξει πυρηνικά όπλα στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία.
Αμερικανοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν αναμφίβολα δημιουργήσει πολλές σοβαρές επιλογές για τις Ηνωμένες Πολιτείες που πρέπει να εξετάσουν σε ένα τέτοιο σενάριο, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης εισόδου στον πόλεμο στο πλευρό της Ουκρανίας – ακριβώς το σενάριο του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου, που ο Μπάιντεν ήταν τόσο αποφασισμένος να αποφύγει.
Η Δύση απέτυχε πολλές φορές να καταλάβει τον Πούτιν
Παρακολουθώντας όλα αυτά, είναι δύσκολο να μην σκεφτεί κανείς πόσο συχνά τις τελευταίες δύο δεκαετίες η Δύση απέτυχε συλλογικά να καταλάβει σωστά τον Πούτιν – ή να τον καταλάβει καθόλου!
Ήταν τόσες πολλές οι φορές και η ποικιλία των τρόπων με τους οποίους οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους είχαν χάσει τον στόχο στην κατανόηση του Πούτιν, σε κρίσιμες καμπές κατά τη μακρά θητεία του ως σύγχρονου τσάρου της Ρωσίας, σχολιάζει ο «New Yorker».
Ξανά και ξανά, ο Πούτιν έχει επωφεληθεί από την εφαρμογή στρατιωτικής βίας, για να επιτύχει ανέφικτα – κατά τα άλλα – πολιτικά οφέλη. Ήρθε στην εξουσία προωθώντας τον πόλεμο στην αυτονομιστική ρωσική επαρχία της Τσετσενίας.
Έστειλε ρωσικά στρατεύματα στη Γεωργία και την Συρία και, το 2014, στην Ουκρανία.
Κάθε φορά, υπήρχαν ατελείωτοι γύροι εικασιών στις δυτικές πρωτεύουσες, σχετικά με το πώς θα δημιουργηθεί μια «ράμπα εξόδου», που θα δελεάσει τελικά τον Πούτιν να τερματίσει την εισβολή του. Ο Πούτιν απλώς συνέχισε να τραβάει το δρόμο του.
Δεν εγκαταλείπει ποτέ πρώτος – Δεν υποχωρεί ενώ χάνει
Αν υπάρχει ένα πράγμα που έχουν μάθει όσοι παρακολουθούν τον Πούτιν όλο αυτό το διάστημα, είναι ότι δεν είναι αυτός που θα εγκαταλείψει μια μάχη ή θα υποχωρήσει ενώ χάνει – η κλιμάκωση είναι το παιχνίδι του, και πλέον είναι πολύ, μα πολύ εξασκημένος σε αυτό.
Όπως το έθεσαν οι Moscow Times, σε ένα συναρπαστικό ρεπορτάζ από το εσωτερικό του Κρεμλίνου, «ο Πούτιν επιλέγει πάντα την κλιμάκωση».
Η εμπειρογνώμων σε θέματα Ρωσίας, Fiona Hill, πιστεύει ότι υπάρχει ένα στοιχείο αυταπάτης σε μεγάλο μέρος των σημερινών σχολίων σχετικά με το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον και η Δύση να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία, αποφεύγοντας τη σύγκρουση με τον Πούτιν – ο οποίος, άλλωστε, ξεκίνησε τον πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας, όχι τον Φεβρουάριο, αλλά πριν από οκτώ χρόνια, όταν εισέβαλε στη χώρα και προσάρτησε παράνομα τη χερσόνησο της Κριμαίας.
«Είμαστε ήδη στον Γ’ Παγκόσμιο και δεν το έχουμε καταλάβει»
Όσον αφορά την Hill, ήδη πολεμάμε στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, είτε το αναγνωρίζουμε είτε όχι. «Βρισκόμαστε σε αυτόν εδώ και πολύ καιρό και δεν έχουμε καταφέρει να τον αναγνωρίσουμε», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η ανατριχιαστική σκέψη της εγείρει ένα καυστικό ερώτημα σχετικά με την πολιτική των ΗΠΑ: Αν ο στόχος είναι να αποφευχθεί μια σύγκρουση στην οποία ήδη πολεμάμε, τότε μήπως πρέπει να επανεξεταστεί η υπόλοιπη προσέγγιση της Ουάσιγκτον στη ρωσική επιθετικότητα;
Η γραμμή σκέψης της Hill είναι ένας λόγος για τον οποίο υπάρχουν αυξημένες εκκλήσεις από πολλούς παρατηρητές της Ρωσίας, να μην υποκύψουν στις απαιτήσεις του Πούτιν, σε μια στιγμή που τόσο οι αδυναμίες του ίδιου, όσο και του συστήματός του, έχουν αποκαλυφθεί τόσο ξεκάθαρα.
Υπάρχει επίσης το ζήτημα ότι και ο Πούτιν κάνει λάθος σε ό,τι αφορά στη Δύση. Στην Ουάσιγκτον, δεν υπάρχει το μονοπώλιο των λανθασμένων υποθέσεων, που αποτελούν κινητήριο παράγοντα στις διεθνείς υποθέσεις. Πολλοί δείκτες υποδηλώνουν, στην πραγματικότητα, ότι ήταν ένας από τους κύριους λόγους που συνέβη αυτός ο πόλεμος.
Ο Πούτιν, όχι μόνο δεν κατάλαβε ότι οι Ουκρανοί θα αντιστέκονταν και θα πολεμούσαν εναντίον του, αλλά δεν προέβλεψε επίσης ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ θα παρέμεναν ενωμένοι και θα χρηματοδοτούσαν την ουκρανική αντίσταση.
Η παράνομη προσάρτηση περισσότερων ουκρανικών εδαφών από τη Μόσχα φαίνεται ότι θα παράγει μόνο περισσότερες δυτικές κυρώσεις – και την πιθανή επέκταση του πολέμου, που ο Πούτιν όλο και περισσότερο φαίνεται ότι χάνει. «Το πρόβλημα είναι, φυσικά, ότι εμείς τον παρερμηνεύουμε, αλλά ότι και αυτός μας παρερμηνεύει», παρατήρησε η Hill.
Επικίνδυνο πυρηνικό μπρα ντε φερ
Το πυρηνικό μπρα ντε φερ μεταξύ ενός πληγωμένου, μουτρωμένου Ρώσου αυταρχικού ηγέτη και μιας ολοένα και περισσότερο θορυβημένης συμμαχίας του ΝΑΤΟ – με την Ουκρανία παγιδευμένη στη μέση – είναι σχεδόν το χειρότερο σενάριο για έναν κόσμο που δεν χρειάζεται άλλη μια κρίση.
Θα παραμείνει, όμως, η Ουάσιγκτον στην πορεία της;