Ιστορική μέρα η χθεσινή για τη Wall Street, καθώς έπιασε τις 40.000 μονάδες για πρώτη φορά στη χρηματιστηριακή ιστορία, έστω και αν το κλείσιμο δεν είχε μπροστά το ψηφίο τέσσερα.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Ανάλογη εικόνα με το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης παρουσιάζει και το Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο έχει "ακουμπήσει" τις 1.500 μονάδες, οι οποίες αποτελούν υψηλό 13 ετών. Η τελευταία ανοδική κίνηση της αγοράς συνδέεται με την έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Εποπτικό Μηχανισμό, για τη διανομή μερισμάτων από τις ελληνικές τράπεζες, καθώς τα μεγέθη τους υποστηρίζουν μια τέτοια κίνηση. Μετά από 10 και πλέον χρόνια, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα μπορεί να μοιράζει χρήμα στους μετόχους, γεγονός που ενισχύει τη στροφή της Ελλάδας προς την κανονικότητα. Επιπλέον, τα μεγέθη που έχουν ανακοινώσει αρκετές εισηγμένες για το α΄ τρίμηνο του έτους είναι κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά και τυγχάνουν της θετικής υποδοχής από την αγορά.
Η συγκυρία θεωρείται ως συγκρατημένα θετική για τις αγορές και παρατηρούμε ένα συνεχές ενδιαφέρον των επενδυτών για τοποθετήσεις σε μετοχικές αξίες. Τα μεγέθη των εταιρειών υποστηρίζουν τις αποτιμήσεις, αλλά όσο πιο ψηλά ανεβαίνουν οι δείκτες τόσο πιο εύκολο είναι να... στραβώσουν τα πράγματα, αν λάβουμε υπόψιν τη ρευστότητα που επικρατεί λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων και των υψηλών επιτοκίων.. Με όλα αυτά που συμβαίνουν σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, πάλι καλά να λέμε που δεν έχουν διαταραχθεί οι οικονομικές ισορροπίες.
Χθες, η Citigroup δημοσιοποίησε έκθεση για τις αγορές, στην οποία επισημαίνει ότι οι δείκτες καταγράφουν νέα ιστορικά υψηλά ή κινούνται κοντά σε επίπεδα ρεκόρ, παρόλο που υπάρχουν γεωπολιτικοί κίνδυνοι και η πορεία πτώσης των επιτοκίων αντιμετωπίζει εμπόδια, λόγω της διατήρησης των πληθωριστικών τάσεων. Για φέτος, ο αμερικανικός τραπεζικός κολοσσός προβλέπει σταθερές αποδόσεις για τον παγκόσμιο δείκτη MSCI AC World έως το τέλος του 2024, ξεχωρίζοντας ωστόσο, τις ευρωπαϊκές μετοχές, για τις οποίες βλέπει μεγαλύτερα περιθώρια ανόδου. Υπογραμμίζει δε, την προσοχή των επενδυτών στα θεμελιώδη μεγέθη των εισηγμένων, τα οποία αυτή τη στιγμή αποτελούν το "καύσιμο" για την άνοδο των χρηματιστηριακών δεικτών. Οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζες προβλέπουν ότι ο εναρκτήριος κύκλος μείωσης των επιτοκίων τοποθετείται στα μισά του έτους, δηλαδή Ιούνιο, άντε Ιούλιο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ιστορική αναφορά της αντίδρασης των αγορών όταν ξεκινά ο πτωτικός κύκλος των επιτοκίων. Σύμφωνα με τη Citigroup, μετά την έναρξη των μειώσεων των επιτοκίων, οι μετοχές κινούνται συνήθως 10% υψηλότερα στους 12 μήνες που ακολουθούν, οι δείκτες τιμής προς κέρδη ανά μετοχή (P/E) αυξάνονται κατά 10% κατά μέσο όρο, δεν υπάρχει σαφές μοτίβο στη σχετική απόδοση Ευρώπης έναντι ΗΠΑ ή κυκλικών vs αμυντικών αγορών/κλάδων και μετοχών, και όλοι οι κλάδοι κινούνται υψηλότερα. Συνεπώς, με βάση τα παραπάνω και εφόσον δεν προκύψουν γεωπολιτικοί κίνδυνοι, παραμένουμε σε σταθερά ανοδική πορεία για το επόμενο δωδεκάμηνο.
Σε σχέση με την Ελλάδα, η Citigroup για ακόμη μία φορά δίνει ψήφο εμπιστοσύνης, επισημαίνοντας ότι οι ελληνικές μετοχές εμφανίζουν τα ισχυρότερα κέρδη ανά μετοχή με βάση τα αποτελέσματα του 2023. Η Ελλάδα έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη αύξηση όχι μόνο σε επίπεδο Ευρώπης ή Αναδυόμενων Αγορών στις οποίες συγκαταλέγεται, αλλά και διεθνώς, σε σύγκριση με όλες τις αγορές που παρακολουθεί η αμερικανική τράπεζα. Σύμφωνα με τους αναλυτές, τα κέρδη ανά μετοχή έχουν αυξηθεί στο 42,2%, όταν η Ευρώπη εμφανίζει μείωση 4,4% και οι ΗΠΑ αύξηση 2%!
Επιπλέον, σύμφωνα με τη Citi, σε επίπεδο αποτίμησης η ελληνική κεφαλαιαγορά συγκαταλέγεται στις φθηνότερες σε σχέση με τον δείκτη τιμής προς κέρδη ανά μετοχή, μεταξύ 104 αγορών. Έτσι, το ελληνικό P/E διαμορφώνεται μόλις στο 7,1 (τσάμπα πράμα δηλαδή...), όταν στην Ευρώπη είναι 14, στις ΗΠΑ 21,8, στις αναπτυγμένες αγορές 19 και στις αναδυόμενες 12,9. Εν ολίγοις, το Χρηματιστήριο Αθηνών παραμένει από τα φθηνότερα στον κόσμο, η Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί παγκόσμιο success story, οπότε, πρέπει να πούμε στους επενδυτές που δεν μας... ξέρουν ακόμη, ότι "ανοίξαμε και σας περιμένουμε"...
Ο ΣΥΡΙΖΑ υπόσχεται φουλ... παραμύθι και στη φορολογία!
Είναι απολύτως θεμιτό στον ΣΥΡΙΖΑ να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στις Ευρωεκλογές και η αγωνία του Κασσελάκη είναι να κατοχυρώσει τη δεύτερη θέση με κάμποση διαφορά από το ΠΑΣΟΚ.
Όμως η ψύχωση του πολιτικού... influencer να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας (χωρίς όμως να έχει τα ανάλογα πολιτικά οφέλη...) σπρώχνει το κόμμα σε μια ακατάσχετη υποσχεσιολογία, μια ανεπανάληπτη... μπουρδολογία και έναν λαϊκισμό με κωμικά χαρακτηριστικά! Χθες, το κόμμα κατέθεσε πρόταση νόμου για τη φορολογία, αραδιάζοντας ένα σωρό άρθρο, χωρίς ωστόσο, να διαβάζουμε πουθενά κάποιο ρεαλιστικό νούμερο για το κόστος των υποσχέσεων αυτών. Κόμμα που υπόσχεται χωρίς να γράφει δίπλα το ακριβές νούμερο, δεν είναι κόμμα εξουσίας, αλλά κόμμα της... πλάκας. Για κάθε απόφαση που λαμβάνει το Κράτος υπάρχει δίπλα και η αντίστοιχη τεχνικοοικονομική μελέτη με το κόστος που προκαλείται στον προϋπολογισμό. Για τον ΣΥΡΙΖΑ όλα αυτά είναι άγνωστες λέξεις, καθώς επιμένει να νομίζει ότι υπάρχουν πρόθυμοι ηλίθιοι που θα ακούσουν το... παραμυθάκι του.
Από τα προτεινόμενα μέτρα, τα οποία είναι ανάξια λόγου, λόγω μη κατάθεσης αναλυτικών στοιχείων κόστους για τον προϋπολογισμό, αλλά και των επιπτώσεων που θα έχουν δευτερογενώς σε επίπεδο δημοσιονομικών στόχων, επιτοκίων ομολόγων κλπ., ξεχωρίζουμε την πρόταση για τον ΕΝΦΙΑ. Κατ΄ αρχάς είναι θετικό το στοιχείο ότι δεν υπόσχεται κατάργηση του, όπως είχε υποσχεθεί ο Τσίπρας. Το ετήσιο έσοδο από τον συγκεκριμένο φόρο ανέρχεται σε 2,65 δισ. ευρώ και στις προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνονται μειώσεις 60% στις περιουσίες έως 60.000 ευρώ (30% είναι σήμερα), 50% για τις περιουσίες από 60.000-100.000 ευρώ (30% σήμερα), 40% για αξία περιουσίας από 100.000-150.000 ευρώ (25% σήμερα), 35% για 150.000-200.000 ευρώ (σήμερα είναι 15% και 10%), ενώ για τις 200.000-500.000 ευρώ η προτεινόμενη μείωση διαμορφώνεται στο 30% αντί για 15% και 10% σήμερα.
Όπως προκύπτει, ο ΕΝΦΙΑ θα μειωθεί από τον πιο φτωχό με μία... καλύβα μέχρι τον πιο πλούσιο με τις μαιζονέτες! Για όλους ενδιαφέρεται ο Στέφανος Κασσελάκης! Ωστόσο, για την τυχοδιωκτική και ακοστολόγητη πρόταση για τον ΕΝΦΙΑ, ένα είναι το ερώτημα που προκύπτει: Μα καλά, αφού είναι τόσο απλά και... εύκολα τα πράγματα, γιατί δεν το κάνει ο Μητσοτάκης παραμονές Ευρωεκλογών για να πάρει η Νέα Δημοκρατία 40% και να στείλει τον ΣΥΡΙΖΑ κάτω από 10%; Αν βάλετε το μυαλό σας να δουλέψει, θα βρείτε την απάντηση, οπότε θα καταλάβετε και το μέγεθος της απάτης από τον... Τσίπρα νούμερο 2! Όμως, έτσι όπως τα έχει... ξεσκίσει όλα ο Κασσελάκης, στο τέλος ο Τσίπρας θα μας φαίνεται ως... Σόιμπλε και οι παροχές του με... σκληρή λιτότητα! Πάντως, οι άνθρωποι το παλεύουν εκεί στην Κουμουνδούρου και λόγω υπερβολικής... ενσυναίσθησης, το έχουν ρίξει στο "δούλεμα"! Καμία... δουλειά δεν είναι ντροπή!
Οι δημοσκοπήσεις, τα στάνταρ και οι πιθανές εκπλήξεις
Οι γιορτινές μέρες πέρασαν, τα κόμματα έχουν ανοίξει τον βηματισμό τους και η χώρα εισέρχεται στην τελική ευθεία για τις Ευρωεκλογές.
Όπως είναι φυσικό, οι δημοσκοπήσεις από δω και πέρα θα δίνουν και θα παίρνουν. Τις τελευταίες 24 ώρες, είχαμε τέσσερις εταιρείες σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης (Μarc, Pulse, Alco και MRB) που έδωσαν τα αποτελέσματα των μετρήσεων, με τα σχετικά ευρήματα να είναι σχεδόν ίδια. Για να έχουμε μία πλήρη εικόνα που θα μας βοηθήσει να βγάλουμε τα τελικά συμπεράσματα για τις τάσεις, καλό είναι να λάβουμε υπόψιν τα αποτελέσματα κάθε δημοσκόπησης. Ειδικότερα:
- Στη δημοσκόπηση της Alco για τον τηλεοπτικό σταθμό Alpha, η Νέα Δημοκρατία συνεχίζει να προηγείται με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος, φαίνεται ότι έχει "καβατζώσει" τη δεύτερη θέση. Σε σχέση με τον Μάρτιο έχει αυξηθεί το ποσοστό όσων εμφανίζονται δυσαρεστημένοι από την απόδοση της κυβέρνησης, ενώ οι εξελίξεις στο θέμα της ακρίβειας θα επηρεάσει περισσότερο το εκλογικό σώμα στη διαμόρφωση της τελικής προτίμησης. Το 65% δεν πιστεύει ότι τυχόν αρνητικό αποτέλεσμα για τη ΝΔ στις ευρωεκλογές θα δημιουργήσει ζήτημα σταθερότητας στη διακυβέρνηση, ενώ τα ευρήματα δείχνουν πάντως ότι ανεβαίνει το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι οι ευρωεκλογές είναι για εκείνους μία ευκαιρία για ψήφο διαμαρτυρίας.
Στην πρόθεση ψήφου, η ΝΔ συγκεντρώνει 27%, αυξάνοντας τη δύναμη της κατά 1,4 εκατοστιαίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση της ίδιας εταιρείας. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται ο ΣΥΡΙΖΑ με 12,8% και μικρή άνοδο, τρίτο το ΠΑΣΟΚ με 11% και μικρή πτώση, στην τέταρτη θέση βρίσκεται η Ελληνική Λύση με 8%, στην πέμπτη το ΚΚΕ με 7,5%, ενώ Πλεύση Ελευθερίας, Νίκη, Νέα Αριστερά, ΜεΡΑ 25, Δημοκράτες, "Φωνή Λογικής" κινούνται μεταξύ 2%-3%. Στην εκτίμηση ψήφου, η ΝΔ συγκεντρώνει ποσοστά 30,5%-34,5%, ο ΣΥΡΙΖΑ 14,5%-17,5%, το ΠΑΣΟΚ 11,5-14,5%, Ελληνική Λύση 9%-11%, ΚΚΕ 8%-10%, Νίκη 2,5%-4,5%, Πλεύση Ελευθερίας 2,3%-4,3%, ΜεΡΑ 25 από 1,5%-3,0%, Νέα Αριστερά 2,2%-3,7%, Δημοκράτες 1,8%-3,3% και "Φωνή Λογικής" 1,7%-3,2%.
- Η MRB για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού ΟΡΕΝ δίνει υψηλότερο ποσοστό στη Νέα Δημοκρατία από την προηγούμενη μέτρηση, αυξάνοντας τη διαφορά από τον δεύτερο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ ακολουθεί στην τρίτη θέση μειώνοντας την απόσταση. Καταλληλότερος για πρωθυπουργός εμφανίζεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης με 27,8% και ακολουθεί ο Στέφανος Κασσελάκης με 8,8%, ο Νίκος Ανδρουλάκης με 7%, ο Κυριάκος Βελόπουλος με 6,7%, η Ζωή Κωνσταντοπούλου με 3,3% και ο Δημήτρης Κουτσούμπας με 3,2%. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το 60,3% απαντά πως θα ψηφίσει στις ευρωεκλογές για να στείλει μήνυμα δυσαρέσκειας στη ΝΔ, ενώ το 32,7% απαντά πως θα ψηφίζει γιατί η χώρα χρειάζεται κυβερνητική σταθερότητα.
- Η Pulse για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ δίνει προβάδισμα 15 εκατοστιαίων μονάδων στη Νέα Δημοκρατία, έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, με ποσοστά 33% και 16% αντίστοιχα. Στην τρίτη θέση βρίσκεται το ΠΑΣΟΚ με 12,5% και ακολουθούν η Ελληνική Λύση με 9%, ΚΚΕ 8%, Νίκη και Πλεύση Ελευθερίας 3,5%, Νέα Αριστερά και ΜεΡΑ 25 στο 3% και "Φωνή Λογικής" στο 2,4%. Στην πρόθεση ψήφου επί του συνόλου του δείγματος, και στο ερώτημα "αν την επόμενη Κυριακή είχαμε Ευρωεκλογές, τι θα ψηφίζατε" η Νέα Δημοκρατία προηγείται με 29%, μισή μονάδα υψηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη δημοσκόπηση, ενώ ακολουθούν ΣΥΡΙΖΑ με 14% (συν 1%), ΠΑΣΟΚ 11%, Ελληνική Λύση 8%, ΚΚΕ 7%. Νίκη και Πλεύση Ελευθερίας 3%, Νέα Αριστερά και ΜέΡΑ25 με ποσοστό 2,5% και "Φωνή Λογικής" 2,1%.
Στο ερώτημα ποιον θεωρείται καταλληλότερο πρωθυπουργό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης συγκεντρώνει 36% και ακολουθούν ο... Κανένας με 22% και στη συνέχεια οι Στέφανος Κασσελάκης με 12%, Νίκος Ανδρουλάκης 7%, Κυριάκος Βελόπουλος 6%, Δημήτρης Κουτσούμπας 5%, Ζωή Κωνσταντοπούλου 4%, Αλέξης Χαρίτσης 2%, Δημήτρης Νατσιός 1%. Στην ερώτηση "αν θα πάτε να ψηφίσετε στις ερχόμενες Ευρωεκλογές", το 74% λέει σίγουρα ναι, το 15% μάλλον ναι, το 3% μάλλον όχι και μόλις το 1% λέει σίγουρα όχι. Επιπλέον, το 7% δεν έχει αποφασίσει ακόμα.
Στην ίδια ερώτηση ανά πρόθεση ψήφου, το 80% όσων προτίθενται να ψηφίσουν ΝΔ δηλώνουν σίγουρα ναι, το 13% μάλλον ναι, το 5% δεν έχει αποφασίσει και το 2% μάλλον όχι. Από όσους προτίθενται να ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ το 81% λέει ότι σίγουρα θα πάει να ψηφίσει, το 12% μάλλον θα πάει, το 5% δεν έχει αποφασίσει και το 2% μάλλον δεν θα πάει. Από εκείνους που προτίθενται να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, το 77% απαντάει σίγουρα ναι, το 16% μάλλον ναι, 4% δεν έχει αποφασίσει και το 3% μάλλον όχι. Όσον αφορά τους ψηφοφόρους που ανήκουν στη "γκρίζα ζώνη", το 35% λέει ότι σίγουρα θα πάει να ψηφίσει, το 30% μάλλον θα πάει, το 9% μάλλον όχι, το 7% σίγουρα όχι και ένα 19% δεν ξέρει, είτε δεν έχει αποφασίσει ακόμα.
- Προβάδισμα με υπερδιπλάσια διαφορά δίνει στη Νέα Δημοκρατία έναντι του ΣΥΡΙΖΑ η Marc στη δημοσκόπηση που διενήργησε για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1. Στην πρόθεση και στην εκτίμηση ψήφου η Νέα Δημοκρατία λαμβάνει 30,7% και 33,8% αντίστοιχα, ο ΣΥΡΙΖΑ 13% και 15,2% το ΠΑΣΟΚ 10,4% και 12,2%, η Ελληνική Λύση 7,2% και 8,3%, το ΚΚΕ 7% και 8%, η Πλεύση Ελευθερίας 3,7% και 4,5%, η Νίκη 2,5% και 3,2%, η Νέα Αριστερά 2,6% και 3%, το ΜεΡΑ 25 ποσοστά 2,6% και 3%, η "Φωνή Λογικής" 2,4% και 2,8% και οι Δημοκράτες του Ανδρέα Λοβέρδου 2% και 2,5%. Αξιοσημείωτα ευρήματα της δημοσκόπησης αποτελούν η μετακίνηση των ψηφοφόρων των "Σπαρτιατών" κυρίως προς Ελληνική Λύση και "Φωνή Λογικής". αλλά και το γεγονός ότι το 40,1% των πολιτών αξιολογεί θετικά και μάλλον θετικά την αξιολόγηση.
Με βάση τα παραπάνω που αποτελούν "φωτογραφία" της στιγμής, προκύπτουν μια σειρά από συμπεράσματα, τα οποία έχουν το δικό τους ενδιαφέρον και τη δική τους αξία. Κατ΄ αρχάς, όλες οι δημοσκοπήσεις φαίνεται να ενισχύουν την άποψη ότι η Νέα Δημοκρατία θα κινηθεί κοντά στο ποσοστό των Ευρωεκλογών του 2019, πετυχαίνοντας "διπλό σκορ" έναντι του δεύτερου ΣΥΡΙΖΑ. Εφόσον το ΠΑΣΟΚ έρθει τρίτο, τότε ο πρόεδρος του Νίκος Ανδρουλάκης θα έχει... μπελάδες την επόμενη μέρα.
Από την άλλη πλευρά, η κατάκτηση της τέταρτης θέσης από την Ελληνική Λύση θεωρείται σχεδόν σίγουρη, ενώ η υποχώρηση του ΚΚΕ στην πέμπτη, μπορεί να μην δημιουργήσει γκρίνιες στο... σοβιέτ του Περισσού, ωστόσο, θα είναι ένα μεγάλο πλήγμα, καθώς θα έχει συνοδευτεί από την απώλεια της τέταρτης θέσης από ένα κόμμα που εντάσσεται στον ακροδεξιό χώρο. Βέβαια, εκεί που θα γίνει ο κακός χαμός είναι στο ενδεχόμενο να βρεθεί η Ελληνική Λύση στην τρίτη θέση εκτοπίζοντας το ΠΑΣΟΚ στην τέταρτη! Για τις θέσεις 6-11 θα γίνει ο... κακός χαμός, με το προβάδισμα να ανήκει κατά σειρά σε Πλεύση Ελευθερίας, Νίκη, Νέα Αριστερά, "Φωνή Λογικής", ΜεΡΑ 25 και Δημοκράτες.
Σύμφωνα με όσα απαντούν οι πολίτες στα γκάλοπ, οι Ευρωεκλογές είναι μια ευκαιρία για να εκφραστεί η δυσαρέσκεια κατά της κυβέρνησης, από τη στιγμή μάλιστα που δεν απειλείται η πολιτική σταθερότητα στη χώρα. Άρα, εκ του ασφαλούς ένα σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος πιστεύει ότι είναι μια... καλή ευκαιρία να ψηφίσει άλλα κόμματα, όμως κάτι τέτοιο σημαίνει ότι στην Ευρωβουλή μπορεί να μπουν περισσότερα πρόσωπα, τα οποία δεν θα συμβάλλουν στην προώθηση των συμφερόντων της χώρας.
Ρυθμιστικοί παράγοντες για τη διάθεση του εκλογικού σώματος σε 23 μέρες από σήμερα θα είναι οι εξελίξεις στο μέτωπο της ακρίβειας και φυσικά ο... καιρός. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη που γνωρίζουμε από τον περυσινό δεύτερο γύρο των εθνικών εκλογών και των περιφερειακών-δημοτικών. Η υπερβολική σιγουριά από ένα μέρος του εκλογικού σώματος για τις τελικές θέσεις που θα καταλάβουν τα κόμματα, μπορεί να οδηγήσει στην αποχή και σε ανατροπές στα τελικά ποσοστά σχεδόν για όλους. Είτε προς το καλύτερο, είτε προς το χειρότερο...