Ο αμερικανικός οίκος Moody's μεταθέτει για τον Μάρτιο την αναβάθμιση της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, δίνοντας προς το παρόν την αξιολόγηση για καλύτερες προοπτικές.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Ο αυστηρός οίκος ουσιαστικά παίζει τον ρόλο του "χωροφύλακα" της Ελλάδας, καθώς λειτουργεί ως... φόβητρο για την ελληνική κυβέρνηση, ώστε να μην υπάρξει παρέκκλιση από τους στόχους της οικονομικής πολιτικής. Τι μας είπε η Moody's με την... ετυμηγορία της την περασμένη Παρασκευή; Μας αναβάθμισε για τρεις λόγους. Ο ένας αφορά την ταχύτερη ανάπτυξη, ο δεύτερος τις καλύτερες σε σχέση με τον προγραμματισμό δημοσιονομικές επιδόσεις, οι οποίες αποδίδονται κυρίως στα μέτρα περιορισμού της φοροδιαφυγής και ο τρίτος σχετίζεται με την ενδυνάμωση του τραπεζικού συστήματος. Τι άλλο μας λέει; Συνεχίστε στον ίδιο δρόμο και τον Μάρτιο θα πάρετε την επενδυτική βαθμίδα. Εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο, τότε είναι σίγουρο ότι οι υπόλοιποι επενδυτικοί οίκοι που μας έχουν κατατάξει ήδη στην επενδυτική βαθμίδα, θα μας ανεβάσουν και άλλο.
Η Ελλάδα το 2026 ή το αργότερο την άνοιξη του 2027 θα έχει επιστρέψει τουλάχιστον στη βαθμίδα Α, αν και το πιθανότερο είναι ότι ο Μητσοτάκης θα πάει στις εκλογές του 2027, έχοντας στο τσεπάκι του την επενδυτικά βαθμίδα ΑΑ, την οποία είχαμε το 2008! Το 2025 θεωρείται έτος ορόσημο για την οικονομία και την περαιτέρω πορεία των αξιολογήσεων. Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης με μια σειρά κινήσεων μας προϊδεάζει σχετικά, δρομολογώντας την πρόωρη αποπληρωμή διακρατικών δανείων του πρώτου μνημονίου, ύψους 8 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την επενδυτική κλίμακα των αμερικανικών οίκων αξιολόγησης Standard & Poor's και Fitch, η Ελλάδα έχει επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα με αξιολόγηση ΒΒΒ- και αναμένει φέτος νέα αναβάθμιση στην κατηγορία ΒΒΒ+. Εφόσον δεν υπάρξουν σοβαρές ανατροπές στο διεθνές περιβάλλον, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για την κατάταξη των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία Α- εντός του επόμενου έτους, κάτι που σημαίνει ότι οι κρατικοί τίτλοι θα χαρακτηρίζονται ως "υψηλής ικανότητας πληρωμής τόκων και κεφαλαίου", αλλά από την άλλη, θα είναι και πιο ευάλωτοι σε ενδεχόμενες διαταραχές του οικονομικού κύκλου και της συγκυρίας.
Ο στόχος της κυβέρνησης για αναβάθμιση του αξιόχρεου της χώρας στη βαθμίδα Α, θα αυξήσει τις... απαιτήσεις από την πλευρά των αγορών και των επενδυτών ως προς την επίτευξη των στόχων και την υλοποίηση κρίσιμων μεταρρυθμίσεων στην οικονομία και το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι μέσα στο 2025 η κυβέρνηση πρέπει να έχει δώσει απτά δείγματα γραφής στην υλοποίηση και αποτελεσματικότητα των μεταρρυθμίσεων, ενώ πρέπει να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το 2026 θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, χωρίς να χαθεί ούτε ένα ευρώ.
Από την άλλη, διαμορφώνονται θετικές προσδοκίες για τους αναπτυξιακούς ρυθμούς της οικονομίας και την αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους, λόγω και των νέων μειώσεων των επιτοκίων που θα αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εντός του 2025. Σε κάθε περίπτωση, η επιστροφή στην αξιολόγηση Α εντός του 2025 ή το αργότερο μέσα στους πρώτους μήνες του 2026, προϋποθέτει τον σχηματισμό υψηλού πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο θα συνοδεύεται από νέα ταχεία μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστό του Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος. Αν δεν υπάρξουν ανατροπές στο διεθνές περιβάλλον, τότε η Ελλάδα θα έχει ανέλθει στην κατηγορία Α το 2026 και μέσα στο 2027 είναι εφικτό να αναρριχηθεί στην κλίμακα ΑΑ.
Η αναβάθμιση των προοπτικών από τη Moody's έρχεται λίγες μέρες μετά την αντίστοιχη κίνηση από τον καναδικό οίκο DBRS, λίγες μέρες νωρίτερα. Σημειώνεται ότι ο οίκος μας έχει δώσει την επενδυτική βαθμίδα, οπότε, μετά την αναβάθμιση των προοπτικών, τον προσεχή Μάρτιο πιθανότατα θα μας δώσει μια επιπλέον βαθμίδα. Η Moody’s σημειώνει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει επιδείξει ισχυρή προσήλωση στη δημοσιονομική σύνεση και έχει εφαρμόσει τα τελευταία χρόνια μια σειρά δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, που έχουν ενισχύσει τα έσοδα . Επισημαίνει ακόμη ότι τα υψηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα - ενδεχομένως σε συνδυασμό με ισχυρότερη πραγματική και ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ - θα υποστηρίξουν με τη σειρά τους την ταχύτερη μείωση του χρέους.
Σε σχέση με τις τράπεζες ο οίκος υπογραμμίζει ότι η υγεία του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει ήδη βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και βρίσκεται τώρα πιο κοντά στο μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τους δείκτες κεφαλαιοποίησης, κερδοφορίας και μη εξυπηρετούμενων δανείων. Πάντως, η αξιολόγηση της Moody’s έχει και πολιτικό μήνυμα, καθώς αποτελεί μια ακόμη απάντηση σε όσους επιμένουν σε μηδενιστική κριτική για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης.
Σε ανακοίνωση του, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, επισημαίνει ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει με ταχύτερους ρυθμούς την εφαρμογή της πολιτικής της, η οποία φέρνει θετικά αποτελέσματα, που αναγνωρίζονται από το εξωτερικό και φαίνονται από την πορεία της ανάπτυξης, την αύξηση των εισοδημάτων, τη μείωση της ανεργίας, τη μείωση των φορολογικών βαρών, αλλά και τη δίκαιη κατανομή τους. Επιπλέον, σε ανακοίνωση του, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης υπογραμμίζει ότι η αναβάθμιση από τη Moody's αποτελεί μια ακόμη διεθνή επιβεβαίωση της συστηματικής δουλειάς που βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2019, με αποτέλεσμα την κατάκτηση από τη χώρα της 2ης θέσης σε ρυθμούς ανάπτυξης στην Ε.Ε. για το δεύτερο τρίμηνο του 2024, οι οποίοι είναι κατά πολύ ισχυρότεροι από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Επιπλέον, η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις πρώτες θέσεις των χωρών της Ένωσης ως προς την απορρόφηση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ.
H Microsoft και η οικοδομική άδεια για το data center στα Σπάτα μετά από 4 χρόνια!
Ο παγκόσμιος τεχνολογικός κολοσσός της Microsoft βάζει... μπρος τη μεγάλη επένδυση ύψους 1 δισ. ευρώ που αφορά την κατασκευή του data center στα Σπάτα.
Στο άκουσμα της είδησης από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, προφανώς δεν έχουμε παρά να... πανηγυρίσουμε, διότι ο αμερικανικός κολοσσός θα μπει για πρώτη φορά στην ελληνική επικράτεια για μια μεγάλη στρατηγική επένδυση. Όμως, το γεγονός ότι η επένδυση παίρνει μπρος μετά από 4 χρόνια πρέπει να μας προβληματίσει. Σίγουρα υπάρχουν πολλά τεχνικά θέματα που πρέπει να ρυθμιστούν ώστε να ωριμάσει μια επένδυση και να εγκριθούν οι σχετικές μελέτες. Ενδεχομένως να υπάρχουν και ζητήματα που αφορούν την όλη διαδικασία και τις απαιτήσεις της ελληνικής γραφειοκρατίας. Όμως, θεωρούμε ότι 4 χρόνια είναι πάρα πολλά. Ειδικά για τέτοιες επενδύσεις δεν γίνεται να μην δουλεύει ο μηχανισμός... νύχτα και μέρα, ώστε να τελειώσουν όλα με συνοπτικές διαδικασίες.
Η Ελλάδα θέλει να στείλει μήνυμα στο εξωτερικό ότι με fast track διαδικασίες θα μπορεί κάποιος να ολοκληρώσει την επένδυση του. Ακόμη δεν βρισκόμαστε στο επίπεδο αυτό, αλλά κάνουμε βήματα. Από την άλλη, δεν ξέρουμε βέβαια, αν στην πορεία προκύψουν ζητήματα με τα δασαρχεία, την αρχαιολογική υπηρεσία κλπ. Για τον λόγο αυτό είμαστε επιφυλακτικοί, καθώς αν δεν γίνουν οι εκσκαφές στην έκταση και δεν τοποθετηθεί το... ραντιέ καθαρισμού στη βάση της οικοδομής, η επένδυση είναι στον αέρα. Η χώρα μας πρέπει να εκπέμψει το μήνυμα ότι θα είναι από τις λίγες σε ολόκληρο τον πλανήτη, όπου ο επενδυτής θα έρχεται και θα χαίρεται για να τοποθετήσει τα κεφάλαια του. Δεν είμαστε σε αυτό το επίπεδο, αλλά μπορούμε να αισιοδοξούμε.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να κινηθεί με ταχύτερους ρυθμούς και να θέσει σε κατάσταση... έκτακτης ανάγκης όλους τους μηχανισμούς και τις υπηρεσίες που σχετίζονται με την προσέλκυση επενδύσεων. Οι επενδύσεις αποτελούν το εργαλείο για τη διατήρηση των θετικών ρυθμών ανάπτυξης, την αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων. Αποτελούν τον καταλύτη για την επίτευξη δημοσιονομικών πλεονασμάτων για την ταχύτερη μείωση του δημοσίου χρέους, αλλά και για την ενίσχυση των φορολογικών εσόδων και των εσόδων του ασφαλιστικού συστήματος, ώστε να ωφεληθεί η κοινωνία. Αν λειτουργούμε με τους γνωστούς ράθυμους ελληνικούς ρυθμούς δεν θα εκπέμψουμε το μήνυμα που πρέπει προς το διεθνές περιβάλλον. Η Ελλάδα διαφημίζεται παγκοσμίως ως ένα success story, το οποίο πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.
Η Ελλάδα πείθει δειλά δειλά τη διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι αλλάζει. Όμως πρέπει να γίνουν περισσότερα και ταχύτερα βήματα. Η κυβέρνηση πρέπει να κάνει τα αδύνατα δυνατά για να βελτιώσει το επενδυτικό περιβάλλον. Δεν υπάρχει πίστωση χρόνου. Ή μπαίνουμε στις ράγες της βιώσιμης ανάπτυξης με δυναμικό τρόπο, εκπέμποντας μόνο θετικά σήματα στη διεθνή κοινότητα, ή κατεβάζουμε τα... ρολά και κλείνουμε το μαγαζί! Δεν υπάρχουν δικαιολογίες και δεν νοείται να βρισκόμαστε σε κατάσταση διαρκούς συναγερμού, αλλά να λειτουργούμε με το... πάσο μας. Η ραθυμία και η κακοδαιμονία του ελληνικού κράτους, μας οδήγησαν στη χρεοκοπία σε όλα τα επίπεδα. Γιατί η οικονομική χρεοκοπία είναι αποτέλεσμα των χρεοκοπημένων πρακτικών και λειτουργιών σε όλους τους επιμέρους τομείς της ελληνικής πραγματικότητας. Τα ίδια λάθη δεν μπορούν να επαναληφθούν...