Ορόσημο για τις αγορές φαίνεται ότι αποτελεί η υποβάθμιση του αξιόχρεου των Ηνωμένων Πολιτειών από τον οίκο Fitch, γεγονός που αιφνιδίασε τους επενδυτές και έκανε τους "γκουρού" να... βγουν από τα ρούχα τους!
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Η απόφαση της Fitch αμφισβητεί για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια την ικανότητα της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη να δανείζεται με τους πλέον ανταγωνιστικούς όρους από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Η απώλεια της αξιολόγησης "ΑΑΑ" και η υποβάθμιση σε "ΑΑ", πλήττει την επενδυτική ψυχολογία και με δεδομένη την επίδραση της ρωσο-ουκρανικής διένεξης στις αγορές, δημιουργεί προβληματισμό για τη συνέχεια. Ο δείκτης Dow Jones μετά την ψυχρολουσία αντέδρασε με σχετικά ήπια πτώση, ενώ μεγαλύτερη ήταν η πίεση στον NASDAQ, καθώς έχασε 2,2%.
Το εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο αυτής της υποβάθμισης συνδέεται με την αναφορά σε σχέση με το "ντου" των οπαδών του Τραμπ στο Καπιτώλιο, που αποτέλεσε την πιο ντροπιαστική σελίδα στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ. Η παράμετρος αυτή ξένισε τους επενδυτές, αλλά αναδεικνύει τη σπουδαιότητα που έχει η πολιτική σταθερότητα και η πίστη στις δημοκρατικές αξίες, προκειμένου να υπάρχει ασφάλεια δικαίου και ασφάλεια επενδύσεων. Το δημοκρατικό κεκτημένο των ΗΠΑ αμφισβητήθηκε ευθέως με την εισβολή των οπαδών του Τραμπ, όπως αφήνει να εννοηθεί ο οίκος Fitch, θεωρώντας ότι ράγισε το γυαλί.
Ο Fitch κάνει ξεκάθαρα λόγο για ζητήματα διακυβέρνησης και δημοσιονομικές προκλήσεις σε μια οικονομία, η οποία είναι υπερχρεωμένη αλλά χρηματοδοτεί το χρέος της καθώς παράγει. Την αιτιολογική βάση του αμερικανικού οίκου αμφισβητεί ευθέως ο τραπεζικός κολοσσός Goldman Sachs, ο οποίος σε σχετική αναφορά του επισημαίνει ότι η υποβάθμιση αυτή δεν αντανακλά κάποια δυσλειτουργία στα δημοσιονομικά στοιχεία της μεγαλύτερης οικονομίας των ΗΠΑ και θα έχει μικρό αντίκτυπο στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Θεωρεί δε σχεδόν απίθανο το ενδεχόμενο να πουλήσουν κάτοχοι αμερικανικού χρέους μέρος των τίτλων που κατέχουν, λόγω της απώλειας του 3Α.
"Μαύρος κύκνος" οι ΗΠΑ;
Ο οίκος Fitch επισημαίνει ότι η απώλεια του αξιόχρεου αντανακλά τις αρνητικές προσδοκίες που καλλιεργούνται για την προσεχή τριετία σε σχέση με την πορεία των δημοσίων οικονομικών των ΗΠΑ.
Το τύπωμα χρήματος μέσα στην κρίση της πανδημίας και λόγω της ενεργειακής κρίσης, οδήγησαν σε έξαρση των πληθωριστικών τάσεων και σε άνοδο των επιτοκίων. Οπότε, η Fitch με βάση αυτές τις εξελίξεις, ήταν... υποχρεωμένη να "κοντύνει" το αξιόχρεο για να είναι καλυμμένη έναντι των επενδυτών. Γιατί η... στραβή μπορεί να γίνει από τη μια στιγμή στην άλλη. Η απώλεια της ανώτατης αξιολόγησης αποτελεί ένα μήνυμα προς τις αγορές ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο και ειδικά στις ΗΠΑ. Όλοι πρέπει να είναι πιο προσεκτικοί με βάση την εξέλιξη των ελλειμμάτων και του δημοσίου χρέους τα επόμενα χρόνια.
Σημείο τριβής μεγάλων χρηματοπιστωτικών και επενδυτικών οίκων με τον Fitch, αποτελεί η πρόβλεψη του για ήπια ύφεση το δ΄ τρίμηνο του τρέχοντας έτους και το α΄ τρίμηνο του 2024. Ειδικά η Goldman Sachs αμφισβητεί αυτήν την πρόβλεψη καθώς θεωρεί ότι οι ΗΠΑ θα αποφύγουν την ύφεση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μια τέτοια υποβάθμιση αποτελεί "μαχαιριά" στο "πρόσωπο" και το κύρος των ΗΠΑ, ενώ σε πολιτικό επίπεδο ισοδυναμεί με αμφισβήτηση της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν. Ποιοι θα επιβεβαιωθούν και ποιοι θα διαψευστούν, θα το δείξει η πορεία.
Οι αντοχές του Χ.Α.
Η υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ από τον Fitch ήταν λογικό και επόμενο να ταρακουνήσει τις αγορές και να επιδράσει αρνητικά στις μετοχές.
Τα χρηματιστήρια άνοιξαν με σημαντικές απώλειες, οι οποίες στη συνέχεια μαζεύτηκαν, ενώ μέσα στο γενικό χαμό αξίζει να σημειωθεί ότι και στα εμπορεύματα καταγράφηκε πίεση, με το πετρέλαιο να υποχωρεί κατά 2% και να ασκούνται έντονες πιέσεις στο ασήμι και άλλα μεταλλεύματα. Αρνητικό ήταν επίσης και το κλίμα στην αγορά των ομολόγων, αλλά, όπως προαναφέρθηκε, είναι εντελώς απίθανο το ενδεχόμενο να... τσιμπήσουν οι επενδυτές και να προχωρήσουν σε μια σοβαρή μείωση των θέσεων τους στο κρατικό χρέος των ΗΠΑ, αλλά και πολλών άλλων χωρών.
Η εγχώρια κεφαλαιαγορά μετά τις αρχικές πιέσεις σε ποσοστό 3%, τελικώς άντεξε και ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με πτώση 1,39%, διατηρώντας τις 1.300 μονάδες. Η Ελλάδα... δεν είναι ΗΠΑ και έχει μπροστά της ένα πολύ καλό story. Η αναβάθμιση από τον ιαπωνικό οίκο R&I βάζει στο παιχνίδι της προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων από την Ιαπωνία και άλλες ασιατικές χώρες, οι οποίες λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψιν την αξιολόγηση του συγκεκριμένου οίκου, ο οποίος δεν... αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Το Ελληνικό story είναι τόσο ισχυρό, που το Ελληνικά δεκαετές ομόλογο, διαπραγματεύεται με επιτόκιο λίγο υψηλότερο από το Αμερικανικό, ενώ είναι πολύ χαμηλότερο από το Ιταλικό και το Βρετανικό! Μετά το αρχικό... ταρακούνημα, οι θεσμικοί επενδυτές δεν θέλησαν να χαλάσουν το ωραίο story που έχει μπροστά της η Ελληνική οικονομία. Βέβαια, μας βάζει σε κάποιες σκέψεις η υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ από τη Fitch, από την οποία περιμένουμε την 1η Δεκεμβρίου να αναβαθμίσει την Ελλάδα σε επενδυτική βαθμίδα, εκτός αν μέχρι τότε προκύψει κάτι άλλο και παραμείνουμε... μισό σκαλοπάτι κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Με βάση μια απλοποίηση με... ποδοσφαιρικά χαρακτηριστικά, φανταστείτε ότι η υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ είναι σαν να έχει χάσει η Μπαρτσελόνα τρία σερί παιχνίδια και να έχει μειωθεί η διαφορά από τον δεύτερο της βαθμολογίας στους 10 βαθμούς. Αντιστοίχως, για την Ελλάδα η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, σημαίνει ότι από τη Β΄ Εθνική ανεβαίνουμε στην Α΄ Εθνική! Βέβαια, αν το δούμε με βάση τις βαθμολογίες, η ανάκτηση της βαθμίδας Α θα απαιτήσει κάμποσα χρόνια, το ΑΑ... πολλά και το ΑΑΑ πάρα πολλά!
Οι μύχιες σκέψεις του επιχειρηματικού κόσμου για μια "χρυσή" οκταετία Μητσοτάκη!
Όσοι έχουν τοποθετηθεί στα Ελληνικά ομόλογα και τις μετοχές του Χρηματιστηρίου Αθηνών δεν... παραιτούνται από το success story που παίζεται στη χώρα μας.
Η επενδυτική βαθμίδα είναι σίγουρη, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων θεωρούνται ως δεδομένα, ακόμη και αν η... άσκηση περιλαμβάνει κάποια νέα κρίση με ήπιες συνέπειες. Στους κόλπους των επιχειρήσεων και των αγορών αυτό που συζητείται δεν είναι τίποτα άλλο από μια συνέχιση της ανοδικής πορείας της οικονομίας χωρίς... στραβοπατήματα και με την εγγύηση του μεταρρυθμιστικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας. Με απλά λόγια, ο Μητσοτάκης είναι... απαραίτητος για την αναγέννηση της χώρας τουλάχιστον έως το 2031 και μετά ας έρθει και ο... Κουτσούμπας (που λέει ο λόγος...)!
Αναμφίβολα, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο επιχειρηματικός κόσμος και η επενδυτική κοινότητα κάνουν τον... σταυρό τους για να συνεχίσουν η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τουλάχιστον για δύο "γεμάτες" τετραετίες, προκειμένου η χώρα να βγει οριστικά στο ξέφωτο και να αφήσει πίσω το... αμαρτωλό παρελθόν της! Σε κάθε άλλη περίπτωση, είναι προφανές ότι θα ξαναμπλέξουμε σε περιπέτειες, ανάλογες με αυτές που μας έμπλεξε ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Ο Θεός να βάλει το χέρι του και να πάνε όλα κατ΄ ευχήν για το καλό της χώρας.