Τα πράγματα στις αγορές... αγριεύουν όσο πλησιάζουμε προς τις αμερικανικές εκλογές, ενώ υπάρχουν φόβοι ότι το Σαββατοκύριακο μπορεί να υπάρξει πολύ ηχηρή "απάντηση" του Ιράν προς το Ισραήλ για το προ ημερών χτύπημα μέσα στο έδαφος του.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και το Χρηματιστήριο Αθηνών δείχνουν να βρίσκονται υπό πίεση, με σημαντικές απώλειες στήριξης, οι οποίες παραπέμπουν σε προεξόφληση όχι και τόσο θετικών... μαντάτων. Στις αγορές βλέπουν ως πιο πιθανή την εκλογή Τραμπ στις εκλογές της προσεχούς Τρίτης στις ΗΠΑ, οπότε, όλοι προετοιμάζονται για τις... δυσκολίες της επόμενης μέρας. Αν ταυτόχρονα ξεσπάσει ένας πιο σκληρός πόλεμος μεταξύ Ισραήλ-Ιράν, τότε θα αρχίσουμε να βλέπουμε... εφιάλτες.
Το ευρώ βρίσκεται υπό πίεση την τελευταία περίοδο, ο χρυσός σπάει όλα τα ρεκόρ, ενώ το πετρέλαιο μετά τη βύθιση στα 70 δολάρια το βαρέλι, δείχνει τάσεις ανάκαμψης. Οι επενδυτές φοβούνται ότι μέσα στα επόμενα 24ωρα μπορεί να προκύψουν νέα δεδομένα στις αγορές και για τον λόγο αυτό μειώνουν την έκθεση τους σε μετοχές και γενικά σε ο,τιδήποτε ενέχει ρίσκο και μάλιστα υψηλό.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι... ασκήσεις προσομοίωσης από τους μεγάλους χρηματοοικονομικούς οίκους, ανάλογα με τον νικητή των εκλογών στις ΗΠΑ και όσα θα ακολουθήσουν. Με βάση αυτό, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η χθεσινή ανάλυση της Citigroup, σύμφωνα με την οποία, αν εκλεγεί ο Τραμπ, τότε συστήνει άνοιγμα μακροπρόθεσμων θέσεων στο δολάριο και στις αμερικανικές μετοχές έναντι των ευρωπαϊκών, καθώς και στα ομόλογα. Δηλαδή, αν εκλεγεί για μια δεύτερη και τελευταία θητεία ο Τραμπ, το δολάριο θα ισχυροποιηθεί, τα αμερικανικά ομόλογα θα υπερ-αποδώσουν, οι τράπεζες θα ενισχυθούν περαιτέρω και το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης θα βρεθεί σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από τα σημερινά. Επιπλέον, οι επενδυτές θα πρέπει να περιμένουν μείωση των φορολογικών συντελεστών, αλλά και αβεβαιότητα στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και την Ευρώπη. Μάλιστα, χθες ο Τραμπ δήλωσε ότι η Ευρώπη θα πληρώσει βαρύ τίμημα για το γεγονός ότι δεν αγοράζει αμερικανικά προϊόντα! Αυτό και μόνο λέει πολλά για το μοτίβο στο οποίο θα κινηθούν οι σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης, αν εκλεγεί αυτός την προσεχή Τρίτη...
Από την άλλη, αν εκλεγεί Πρόεδρος των ΗΠΑ η Κάμαλα Χάρις, τότε ο χρηματοοικονομικός κολοσσός της Citigroup εκτιμά ότι το δολάριο θα υποτιμηθεί έναντι του ευρώ και άλλων νομισμάτων, τα ομόλογα θα παρουσιάσουν χαμηλότερες αποδόσεις, οι φορολογικοί συντελεστές θα είναι υψηλότεροι, ενώ θα ευνοηθούν χρηματιστηριακά και επιχειρηματικά οι κλάδοι που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση και τα κριτήρια βιωσιμότητας. Για τους Αμερικανούς, ίσως οι παραπάνω συγκρίσεις να είναι κολοσσιαίας σημασίας με όρους εσωτερικής οπτικής, ενώ για όλους εμάς που βλέπουμε τα πράγματα από απόσταση, να έχουμε μια εντελώς διαφορετική πεποίθηση.
Ουσιαστικά, ερμηνεύοντας τις εκτιμήσεις της Citigroup, ο Τραμπ θα είναι ωφέλιμος για τις ΗΠΑ, αλλά όχι για την Ευρώπη, ενώ η Χάρις θα είναι ωφέλιμη για την Ευρώπη αλλά και για τις ΗΠΑ, ίσως σε μικρότερο βαθμό από τον Τραμπ. Αντιστοίχως, κάνοντας τις σχετικές προβολές σε σχέση με τα συμφέροντα της Ελλάδας, αν εκλεγεί ο Τραμπ ίσως να μπουν... τρικλοποδιές στις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ, ενώ αν εκλεγεί η Χάρις, θα μπορούμε να προσμένουμε σε ακόμη καλύτερες μέρες, σε συνέχεια των εξαιρετικών σχέσεων της τελευταίας τετραετίας, υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν. Σε όλα τα παραπάνω, ανεξαρτήτως του νικητή των αμερικανικών εκλογών, πρέπει να προσθέσουμε την παράμετρο της Ρωσίας σε σχέση με τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, τις επόμενες κινήσεις του Ισραήλ κατά του Ιράν και το αντίστροφο, καθώς επίσης και τη στρατηγική που θα ακολουθήσουν οι Κινέζοι, ιδίως αν έχουν απέναντι τους τον Τραμπ. Μύλος!
Οι εννέα... μεγαλοπρεπείς "σφαλιάρες" της Ε.Ε. στην Τουρκία και το μήνυμα στους εγχώριους "υπερ-πατριώτες"
Ηχηρό χαστούκι έριξε χθες στην Τουρκία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με βάση την αξιολόγηση της πορείας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, οι οποίες έχουν ξεκινήσει εδώ και χρόνια, αλλά δεν προχωρούν, καθώς η γειτονική χώρα απειλεί κράτος-μέλος της Ε.Ε., δεν εφαρμόζει αποφάσεις και γενικώς πουλάει... τσαμπουκά!
Το προσχέδιο της έκθεσης θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι κατά... παραγγελία της Ελλάδας. Κι όμως τίποτα δεν είναι τυχαίο. Τα πεπραγμένα της Τουρκίας μιλούν από μόνα τους, ενώ η τακτική που ακολουθεί η Ελλάδα εκθέτει τον Ερντογάν και τις μεθοδεύσεις τους. Αυτό προσθέτει κύρος και πόντους στη χώρα μας, η οποία λειτουργεί θεσμικά και μάλιστα έχει αναγκάσει την Τουρκία να καθίσει στο τραπέζι των διμερών επαφών, μετά το "Mitsotakis yiok"! Επιπλέον, η έκθεση της Ε.Ε. αποτελεί και ένα ηχηρό μήνυμα προς τους "υπερπατριώτες της φακής", οι οποίοι βγαίνουν από τα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας ως "Τουρκοφάγοι" βλέποντας παραχώρηση του Αιγαίου, του Κρητικού Πελάγους, της... Εύβοιας και της... Καρδιτσομαγούλας!
Το προσχέδιο της Επιτροπής που παρουσιάστηκε χθες, είναι ένα ολόκληρο... κατεβατό όπου αναλύονται μία προς μία οι προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Και όχι μόνο. Αν θέλει ο Ερντογάν να συνδεθεί με την Ευρώπη και να λάβει δισεκατομμύρια ευρώ στο μέλλον, τότε πρέπει να συνηθίσει στην ιδέα, ότι όλα αυτά έχουν ένα τίμημα σε σχέση με τις προκλητικές αξιώσεις που έχει εναντίον της Ελλάδας, δηλαδή εναντίον της Ευρώπης. Πάμε λοιπόν να δούμε μία προς μία τις "σφαλιάρες" που έριξε η Ε.Ε στον... Σουλτάνο:
"Σφαλιάρα" 1η: H πρόσφατη ένταξη του δόγματος της "Γαλάζιας Πατρίδας" (Mavi Vatan) στα σχολικά βιβλία προκαλεί ανησυχία, ενώ το τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν εγγυάται την ουδετερότητα και την αμεροληψία απέναντι σε διάφορες θρησκείες, δόγματα και πεποιθήσεις. Επίσης, δεν ελήφθησαν μέτρα από τις Αρχές για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που εντόπισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στα υποχρεωτικά μαθήματα θρησκευτικού πολιτισμού και ηθικής.
"Σφαλιάρα" 2η: Ως προς τα Ελληνοτουρκικά αναφέρεται ότι η πιθανή επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο Πέλαγος σύμφωνα με το άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας συνέχισε να βαραίνει τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας. Η δήλωση του 1995 της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ότι οποιαδήποτε μονομερής ενέργεια της Ελλάδας για επέκταση των χωρικών της υδάτων θα θεωρούνταν casus belli εξακολουθεί να ισχύει. Από τον Φεβρουάριο του 2023, οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου έχουν μειωθεί δραστικά, χωρίς να έχουν αναφερθεί πτήσεις πάνω από ελληνικές κατοικημένες περιοχές. Για παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων έγιναν αναφορές και το 2024 και αυξήθηκαν σε σύγκριση με το 2023.
"Σφαλιάρα" 3η: Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση του Κυπριακού, ώστε να υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας. Η Τουρκία συνεχίζει να αρνείται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και υποστηρίζει μια λύση δύο κρατών στην Κύπρο, σε αντίθεση με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Τον Απρίλιο του 2024, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του για συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και το κεκτημένο της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανέλαβε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει. Εν ολίγοις, οι... μαγκιές περί ύπαρξης του ψευδοκράτους της "Τουρκικής Δημοκρατίας Βόρειας Κύπρου" είναι εκτός πλαισίου.
"Σφαλιάρα" 4η: Για τη βεβήλωση της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας, η έκθεση είναι καταπέλτης. Όπως αναφέρεται, η κυβέρνηση βρίσκεται σε διάλογο με την UNESCO για τις ανησυχίες της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς σχετικά με τη μετατροπή του μουσείου της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Τον Μάιο του 2024, οι τουρκικές αρχές άνοιξαν την Μονή της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, ένα μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, το οποίο οι αρχές μετέτρεψαν σε τζαμί. Τα εγκλήματα μίσους κατά των θρησκευτικών μειονοτήτων πρέπει να διερευνηθούν διεξοδικά. Έγιναν βανδαλισμοί και καταστροφές μειονοτικών χώρων λατρείας και νεκροταφείων.
"Σφαλιάρα" 5η: Σχετικά με το πρόσφατο περιστατικό της Κάσου τον περασμένο Ιούλιο, η Ε.Ε. αναφέρει στην έκθεση ότι η Τουρκία προσπάθησε να εμποδίσει τις ερευνητικές δραστηριότητες για το Great Sea Interconnector, ένα έργο της ΕΕ κοινού ενδιαφέροντος. Η Τουρκία επιμένει στα σχέδια της για ηλεκτρική διασύνδεση με τη λεγόμενη, διεθνώς μη αναγνωρισμένη, "Τουρκική Δημοκρατία Βόρειας Κύπρου" στις μη κυβερνητικές ελεγχόμενες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από το 2023, οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας έχουν βελτιωθεί, με την Τουρκία να μην εμπλέκεται σε μη εξουσιοδοτημένες δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο ή σε πτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά.
"Σφαλιάρα" 6η: Σχετικά με το Μεταναστευτικό, αναφέρεται στην έκθεση ότι η Τουρκία συνέχισε να μην εφαρμόζει πλήρως τη Συμφωνία Επανεισδοχής Ε.Ε.-Τουρκίας. Επέμεινε επίσης στη θέση του ότι δε θα εφαρμόσει τις διατάξεις για τους υπηκόους τρίτων χωρών έως ότου αρθεί η υποχρέωση θεώρησης για τους πολίτες της που ταξιδεύουν στον χώρο Σένγκεν. Καμία επανεισδοχή δεν πραγματοποιήθηκε βάσει του διμερούς πρωτοκόλλου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και δεν έγιναν δεκτοί υπήκοοι τρίτων χωρών από τη Βουλγαρία στην Τουρκία.
"Σφαλιάρα" 7η: Σε σχέση με τη στήριξη της Τουρκίας στη Χαμάς, αναφέρεται ότι έγιναν επιθετικές αντισημιτικές δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης από υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και της διαμάχης που υπάρχει. Μάλιστα, η Ε.Ε. σημειώνει ότι η Τουρκία είναι παρατηρητής στη Διεθνή Συμμαχία Μνήμης του Ολοκαυτώματος.
"Σφαλιάρα" 8η: Στο θέμα των θρησκευτικών μειονοτήτων σημειώνεται ότι η ελευθερία της λατρείας είναι γενικά σεβαστή στην Τουρκία, αλλά η κατάσταση της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας πρέπει να βελτιωθεί. Η έλλειψη νομικής προσωπικότητας για τις μη μουσουλμανικές κοινότητες και τους Αλεβίτες παρέμεινε πρόβλημα, ιδίως σε σχέση με την έλλειψη νομικού καθεστώτος για χώρους λατρείας.
"Σφαλιάρα" 9η: Οι συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας για το νομικό καθεστώς των μη μουσουλμανικών θρησκειών και για το δικαίωμα του Ελληνορθόδοξου Οικουμενικού Πατριαρχείου να χρησιμοποιεί τον τίτλο "Οικουμενική" δεν εφαρμόστηκαν. Επιπλέον, δεν έγιναν βήματα για την επαναλειτουργία του Ελληνορθόδοξης Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η οποία είναι κλειστή από το 1971.
Από τα παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα, ότι η Ευρώπη είναι ξεκάθαρα αυστηρή αλλά δίκαιη, απέναντι στην Τουρκία, η οποία είναι άγρια στριμωγμένη από τη Δύση. Ο απομονωμένος Ερντογάν υποπίπτει από το ένα λάθος στο άλλο, δίνοντας κάλυψη στον Πούτιν, την ώρα που η Τουρκία αποτελεί σύμμαχο του ΝΑΤΟ, ενώ οι απειλές κατά του Νετανιάχου αποτελούν "μαχαιριά στην καρδιά" κυρίως για τους Αμερικανούς. Από τα αναφερόμενα στην έκθεση, καθίσταται σαφές ότι οι... διαολιές της Τουρκίας έναντι της Ελλάδος, δεν αποτελούν πλέον διμερές ζήτημα, αλλά ευρωπαϊκό. Φυσικά, ο Μητσοτάκης έχει στη φαρέτρα του επιπλέον "όπλα" για να πιέσει την Τουρκία να συμμορφωθεί αν θέλει να διατηρήσει ζωντανή την ευρωπαϊκή προοπτική. Η έκθεση της Ε.Ε. "του λύνει τα χέρια" ώστε και η Ελλάδα να στριμώξει με θεσμικό τρόπο ακόμη περισσότερο την Τουρκία.
Οι εννέα πολύ ηχηρές "σφαλιάρες" της Τουρκίας, αφαιρούν και τα τελευταία δήθεν επιχειρήματα των "πατριωτών της φακής", οι οποίοι έχουν αναπτυχθεί στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας και λένε ανεξέλεγκτα ό,τι τους κατέβει για τα εθνικά θέματα, ενώ επί της ουσία πρόκειται για ανίδεους τυχοδιώκτες που "επενδύουν" στα κενά πληροφόρησης ανίδεων πολιτών. Βέβαια, γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για κόμματα της Αριστεράς, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ και η Νέα Αριστερά, τα οποία εσχάτως εμφανίζονται με διάθεση "Τουρκοφάγων", ενώ όταν κυβερνούσαν έπρατταν τα ακριβώς αντίθετα. Είναι εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο, όλοι αυτοί να νομίζουν ότι πάσχουμε από... Αλτσχάιμερ!