Κάθε μέρα που περνάει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μάλλον διαπιστώνει ότι το... κόλπο με τους δασμούς δεν πιάνει και ως εκ τούτου, είναι υποχρεωμένος να... χορεύει υπό τους ήχους των... νταουλιών που βαράνε οι αγορές (κάτι μας θυμίζει αυτό...)!
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Πριν συμπληρωθούν 100 ημέρες υπό την προεδρία του, οι ΗΠΑ έχουν γίνει πιο φτωχές κατά μερικά τρισεκατομμύρια δολάρια, μόνο που δεν το έχουν νιώσει ακόμη οι Αμερικανοί πολίτες. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τον υπόλοιπο πλανήτη, όπου οι ζημιές αποτιμώνται σε αρκετά τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι ζημιές αυτές αντανακλώνται στην απώλεια αξίας για μετοχές και ομόλογα, ενώ οι μόνοι κερδισμένοι είναι όσοι τοποθετήθηκαν στον χρυσό.
Χθες, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε τους επενδυτές ανά τον κόσμο ότι ο εμπορικός πόλεμος μπορεί να οδηγήσει σε χρηματιστηριακό "κραχ". Φυσικά, αν συμβεί κάτι τέτοιο, όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι μπορεί να αναζωπυρωθεί η κρίση χρέους και να γυρίσει ο πλανήτης... ανάποδα! Τα πάνω-κάτω των αγορών δείχνουν τη νευρικότητα και την απώλεια προσανατολισμού, ενώ είναι δεδομένο ότι θα χρειαστούν πολλοί μήνες για να επανέλθει η ηρεμία, υπό την προϋπόθεση ότι ο Τραμπ θα βάλει την... ουρά στα σκέλια και θα γίνει... καλό παιδί!
Σύμφωνα με τον αμερικανικό κολοσσό JP Morgan, η ανάκαμψη στις αγορές μετά τον "σεισμό" Τραμπ αναμένεται το β΄ εξάμηνο του έτους, ενώ ειδικά φέτος, μπορεί να δούμε να γίνεται πράξη το γνωστό ρητό "sell in May and go away" (πούλα τον Μάιο και φύγε μακριά). Σύμφωνα με τον τραπεζικό γίγαντα, οι επενδυτές δεν πρέπει να ξεγελαστούν από τις ανόδους των δεικτών, καθώς αυτές θα αποτελούν ενδιάμεσα τεχνικά ξεσπάσματα.
Η JP Morgan εκτιμά ότι η αδυναμία στις αγορές και οι έντονες απώλειες μπορούν να δημιουργήσουν ευκαιρίες, αλλά... αργότερα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει βιώσιμο story αποδόσεων για τις μετοχές, ενώ οι αναλυτές του χρηματοοικονομικού κολοσσού δηλώνουν ότι "θα γίνουμε αγοραστές των μετοχών κάποια στιγμή στο δεύτερο εξάμηνο", προεξοφλώντας συνέχιση της υψηλής μεταβλητότητας. Η τράπεζα επισημαίνει ότι δεν μπορούν να γίνουν προβλέψεις για ενδεχόμενη ύφεση ή όχι, οπότε οι επενδυτές πρέπει να έχουν σηκωμένες τις "κεραίες" τους. Μάλιστα, αναφέρει και κάποια στοιχεία, τα οποία πρέπει να λάβουν υπόψιν τους οι επενδυτές.
Σύμφωνα με την JP Morgan, οι πιθανότητες ύφεσης ανέρχονται στο 60%, ενώ υπογραμμίζει ότι στις τελευταίες πέντε περιπτώσεις ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας, ο δείκτης S&P 500 είχε υποχωρήσει κατά μέσο όρο 37% από την κορυφή έως το χαμηλότερο σημείο, με την ανώτατη τιμή κερδών προς μετοχή (Ρ/Ε) να διαμορφώνεται στο 19 και την κατώτατη στο 12. Αυτή τη στιγμή ο δείκτης P/E βρίσκεται στο 19 και αυτό το επίπεδο συναντάται στην αρχή μιας ύφεσης και όχι στο τέλος. Συνεπώς, ούτε καν έχουμε μπει στον σκληρό πυρήνα της κρίσης, την έκταση της οποίας δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε κατά την παρούσα φάση. Με βάση τα παραπάνω, το "ρεζουμέ" της όλης ιστορίας είναι ότι δύσκολα οι αγορές θα ξαναδούν σύντομα τα πρόσφατα υψηλά, ενώ η γενικότερη στάση της JP Morgan έναντι των μετοχών των ανεπτυγμένων αγορών είναι ουδέτερη.
Από την άλλη πλευρά, οι διεθνείς οίκοι παρατηρούν σημαντική φυγή κεφαλαίων από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη, την Ιαπωνία και άλλες οικονομικές ζώνες, εν μέσω του χάους που προκάλεσαν οι δασμοί του Τραμπ. Ειδικά η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει μια πρώτης τάξεως εναλλακτική λύση για την υποδοχή σημαντικών κεφαλαίων από το εξωτερικό και κυρίως από τις ΗΠΑ. Καταλυτικός παράγοντας για τη φυγή κεφαλαίων είναι η εικόνα της αγοράς αμερικανικών ομολόγων, όπου το ρίσκο έχει αυξηθεί σημαντικά.
Το ξεπούλημα των ομολόγων την περασμένη εβδομάδας ήταν η εξέλιξη που δεν ήθελε να βιώσει ο Τραμπ. Τρόμαξε τόσο πολύ με αυτά που συνέβησαν και έτσι αναγκάστηκε να αναβάλει για τουλάχιστον 90 ημέρες την εφαρμογή των περισσότερων δασμών. Οι Αμερικανοί και λοιποί επενδυτές έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους προς τις αγορές και τους θεσμούς των ΗΠΑ, κάτι που αποτυπώνεται και στην ενίσχυση όλων των κύριων νομισμάτων έναντι του δολαρίου. Ειδικά το ευρώ κινείται στο υψηλό των 1,13 δολαρίων, ενώ το ελβετικό φράγκο προσελκύει κεφάλαια ως το πλέον ασφαλές καταφύγιο.
Την ίδια στιγμή, η Goldman Sachs δίνει... γραμμή για πορεία του χρυσού στα 4.000 δολάρια ανά ουγκιά έως τα μέσα του 2026! Το πολύτιμο μέταλλο διαπραγματεύεται στα 3.230 δολάρια και όπως επισημαίνει ο αμερικανικός κολοσσός, έως το τέλος του έτους αναμένεται να φτάσει ακόμη και τα 3.700 δολάρια με προοπτική τα 4.000 ευρώ έως τα μέσα του 2026. Πρακτικά, η χρυσή λίρα θα μπορούσε να φτάσει τα 800 ευρώ για τους ιδιώτες που πουλάνε και στα 920 ευρώ για όσους αγοράζουν από την Τράπεζα Ελλάδος και τις εμπορικές τράπεζες.
Όπως αναφέρει σε σχετική έκθεση του ο αμερικανικός κολοσσός, η πορεία του χρυσού συνδέεται με τις πιθανότητες ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας, οι οποίες αυτή τη στιγμή διαμορφώνονται στο 45%. Μάλιστα, οι κεντρικές τράπεζες προσανατολίζονται σε νέες αγορές χρυσού, αυξάνοντας τα αποθέματα τους. Εκτός από την Goldman Sachs, ενδιαφέρον παρουσιάζει η πρόβλεψη της UBS, η οποία βλέπει τον χρυσό στα 3.500 δολάρια ανά ουγκιά μέχρι το τέλος του έτους.
Η γεωπολιτική αβεβαιότητα ενισχύει την ανάγκη των επενδυτών να στραφούν σε "ασφαλή καταφύγια" και αυτή τη στιγμή, ο χρυσός είναι μακράν και με διαφορά το ασφαλέστερο. Σημειώνεται ότι το πολύτιμο μέταλλο σημειώσει διαδοχικά ρεκόρ φέτος με άνοδο 23% από την αρχή του έτους.
Γιατί ο Μητσοτάκης ξεκινά από τώρα να παίζει το "χαρτί" της οικονομίας βλέποντας προς τις εκλογές του 2027
Την άνοιξη του 2027, υπό κανονικές συνθήκες, θα έχουμε εκλογές και ο Μητσοτάκης έχει στη διάθεση του δύο χρόνια για να παίξει... μπάλα με το ισχυρό "χαρτί" της οικονομίας, προκαλώντας αλλεπάλληλα θετικά σοκ στο εκλογικό σώμα.
Η διεθνής αναταραχή λόγω του ανεκδιήγητου Τραμπ περιορίζει τα περιθώρια για γενναίες φορολογικές παρεμβάσεις, καθώς ο πρωθυπουργός είναι... σιγουράτζας και δεν θέλει να θέσει σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα. Η κυβέρνηση έχει σημαντικά περιθώρια, καθώς ο προϋπολογισμός διατηρεί την ισχυρή δυναμική του και αναμένεται να δημιουργήσει χώρο για παροχές, οι οποίες θα ισχύσουν από το 2026. Παράλληλα με τις παρεμβάσεις υπέρ της κοινωνίας, ο πρωθυπουργός καλείται να κερδίσει το στοίχημα της πλήρους απορρόφησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης έως το τέλος του 2026, ενώ στο ΕΣΠΑ είμαστε δεύτεροι σε απορροφητικότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η μείωση των φόρων, η περαιτέρω ισχυροποίηση της αγοράς ακινήτων με οικονομικές και διαρθρωτικές παρεμβάσεις, το φθηνό χρήμα προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, η προώθηση σημαντικών έργων υποδομής, ο εκσυγχρονισμός του Δημοσίου, αλλά και η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους συνθέτουν τη δυναμική ατζέντα Μητσοτάκη, την οποία θα ξεδιπλώσει από... τώρα έως την παραμονή των εκλογών του 2027. Επιπλέον, θα γίνουν κάποιες εντυπωσιακές κινήσεις, όπως η πρόωρη εξόφληση των δανείων του πρώτου μνημονίου, ώστε να ενισχυθούν η εμπιστοσύνη και το φιλοεπενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα, σε μια εποχή, όπου λόγω της διεθνούς αναταραχής, όλοι είναι... κουμπωμένοι. Πάντως, η οικονομία μας μπορεί να προσελκύσει σημαντικά ξένα κεφάλαια, αρκεί να βάλουμε στην... μπάντα τον κακό μας εαυτό και να προσελκύσουμε τους καλύτερους και με τα περισσότερα λεφτά.
Η Νέα Δημοκρατία, ξεπερνώντας τον βραχνά της τραγωδίας των Τεμπών έχει μπόλικο χρόνο μπροστά της για να επαναφέρει τα ποσοστά της σε υψηλότερα επίπεδα, αυξάνοντας τη διαφορά από τους αντιπάλους της. Ο πολίτης ψηφίζει κυρίως με βάση την... τσέπη του και για τον λόγο αυτό, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, έχει πέσει με τα... μούτρα στη δουλειά, ώστε να είναι όλα έτοιμα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, όπου ο Μητσοτάκης θα ανακοινώσει το πακέτο των μέτρων της επόμενης χρονιάς.
Το πακέτο αυτό έχει διάφορα στάδια και κυρίως διαφορετικό χρόνο ωρίμανσης. Δηλαδή, τα περισσότερα από τα μέτρα που θα εξαγγελθούν στη ΔΕΘ, θα φανούν στην τσέπη των πολιτών προς το τέλος του 2026, με την προσδοκία ότι η λέξη "ακρίβεια" θα ακούγεται από πολύ λιγότερους πολίτες σε σχέση με τώρα. Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν ότι οι φόροι και τα ζητήματα που αφορούν την ακίνητη περιουσία, όπως για παράδειγμα ο οικοδομικός κανονισμός, απευθύνονται σε όλους και ως εκ τούτου, η κυβέρνηση έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα στην προσπάθεια της να αποσπαστεί σημαντικά από το δεύτερο κόμμα, όποιο και αν είναι αυτό.
Ο Μητσοτάκης, έχοντας απαλλαγεί από τον βραχνά των Τεμπών, δρομολογεί διαρκείς "επιθέσεις" με μέτρα οικονομικής πολιτικής αλλά και περιοδείες στη χώρα, ώστε να τονώσει το προφίλ του. Άλλωστε, το ισχυρό "χαρτί" της ΝΔ είναι ο πρωθυπουργός και εφόσον αυτός ανεβαίνει υψηλότερα στη δημοφιλία και στην καταλληλότητα για την πρωθυπουργία, τόσο το κόμμα θα αυξάνει τις επιδόσεις του.
Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος και των προοπτικών της ελληνικής κοινωνίας είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αυξήσει περαιτέρω τη διαφορά της ΝΔ από τους αντιπάλους της. Η αναζωπύρωση της τραγωδίας των Τεμπών, αμέσως μετά τη συνέντευξη του πρωθυπουργού στον Alpha και λίγες ημέρες πριν τη συμπλήρωση των δύο ετών, ήταν το σημείο της τελευταίας σκληρής δοκιμασίας για την κυβέρνηση, η οποία βγήκε μεν τραυματισμένη, αλλά έχοντας την πρωτοβουλία των κινήσεων στο πολιτικό σκηνικό.
Από τη στιγμή που ο Μητσοτάκης "την έβγαλε καθαρή" με τα Τέμπη, ο μόνος τρόπος για να κάνει τη μεγάλη διαφορά, είναι η προώθηση της οικονομικής ατζέντας, όπου έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων και μάλιστα με σαρωτικό τρόπο. Συνεπώς, ο πρωθυπουργός έχει τη μεγάλη ευκαιρία να φέρει από τώρα τους πολιτικούς αντιπάλους του στο δικό του... γήπεδο. Η υπόθεση των Τεμπών έχει φύγει από τη δημοσιότητα, καθώς όλες οι αιτιάσεις της αντιπολίτευσης αποδείχθηκαν ανεδαφικές. Επιπλέον, η ΝΔ έχει καταφέρει να "στεγανοποιήσει" τη συσπείρωση της και να μην μετράει άλλες απώλειες.
Από τώρα και έως τις εκλογές του 2027, ο Μητσοτάκης και η κυβέρνηση του δεν μπορούν να κάνουν το παραμικρό λάθος. Οι στοχευμένες παρεμβάσεις υπέρ των πολιτών θα κάνουν τη διαφορά και θα θέσουν τις βάσεις, ώστε να είναι πρωθυπουργός και το 2027, γιατί οι καιροί είναι δύσκολοι και ο Τραμπ θα έχει διανύσει μόλις το μισό της θητείας του. Είναι και η στιγμή όπου το δίλημμα "Μητσοτάκης ή χάος" θα έχει εξαιρετικά μεγάλη αξία...