Η επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τόνι Μπλίνκεν στο σπίτι του Κυριάκου Μητσοτάκη στα Χανιά, αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη των άριστων σχέσεων των δύο χωρών.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Η Ελλάδα, θεωρητικά, το 2028 θα πάρει τα πρώτα υπερσύγχρονα F-35, τα οποία μαζί με τα γαλλικά Rafale θα καταστήσουν την Ελλάδα κυρίαρχη στην περιοχή της Μεσογείου. Ούτε... κουνούπι δεν θα μπορεί να περάσει σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων, χωρίς να "σκαναριστεί". Η χώρα μας έχει ήδη το κεκτημένο της αεροπορικής υπεροπλίας με τα 18 Rafale που έχουν ενσωματωθεί στις τάξεις της Πολεμικής Αεροπορίας. Από κει και πέρα, ο συνωστισμός αμερικανικών επιχειρήσεων στη χώρα μας, δείχνει το ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο ως προς το γεωπολιτικό παίγνιο, με τον έλεγχο του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, αλλά και τη δραστηριοποίηση κολοσσών του τεχνολογικού τομέα και όχι μόνο.
Οι Αμερικανοί επί Μπάιντεν ακολουθούν μια πολιτική η οποία ταιριάζει απόλυτα στους στόχους της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Είναι τόσο ισχυρές οι θέσεις των δύο χωρών, που δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή τομέας, στον οποίο να καταγράφονται διαφωνίες. ΤΑ πάντα κυλούν τόσο θετικά που έχουμε αρχίσει να... ανησυχούμε. Το μεγάλο ρίσκο από αυτήν την ιστορική περίοδο των θερμότατων ελληνοαμερικανικών σχέσεων έγκειται στο ενδεχόμενο να υπάρξει κυβερνητική αλλαγή στις ΗΠΑ. Η πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ, μπορεί να οδηγήσει σε ανατροπή του σημερινού στάτους, το οποίο έχει φέρει την Ελλάδα σε πρώτο πλάνο και την Τουρκία σε... τριτοτέταρτη μοίρα! Ο κίνδυνος αλλαγής της πολιτικής των ΗΠΑ με έναν νέο ρεπουμπλικανό πρόεδρο στο τιμόνι, είναι αρκετά μεγάλος.
Οι εκλογές του προσεχούς Νοεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ κρίσιμες για το σύνολο της Ευρώπης. Ο Πούτιν περιμένει να επανέλθει ο Τραμπ και να περιοριστεί ή να μηδενιστεί η οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία, ώστε να στριμωχτεί ο Ζελένσκι και να εξέλθει νικητής από τον πόλεμο ο εισβολέας. Το ενδεχόμενο απόσυρσης των Αμερικανών και από άλλες κρίσιμες περιοχές, όπως η Μέση Ανατολή, μπορεί να ανοίξει ένα ακόμη μέτωπο, καθώς οι γειτονικές χώρες του Ισραήλ, θα θεωρήσουν ότι πρόκειται για μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να στριμώξουν τον Νετανιάχου. Όλα τα παραπάνω απασχολούν εντόνως την ελληνική εξωτερική πολιτική και φυσικά τις αγορές. Πιθανή αλλαγή πολιτικής από μια νέα κυβέρνηση με επικεφαλής τον Τραμπ θα μπορούσε να οδηγήσει σε απώλειες σημαντικών κεκτημένων της Ελλάδας, αλλά και σε πολλαπλές πιέσεις στο οικοδόμημα της Ευρώπης, η οποία είναι η πλέον εκτεθειμένη από τους δύο πολέμους που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Οι άριστες σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ, αποτελούν αυτή τη στιγμή ένα success story για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και για τα εθνικά συμφέροντα. Ωστόσο΄, αν τα πράγματα... τουμπάρουν, τότε μπορεί να βρεθούμε προ οδυνηρών εκπλήξεων. Το 2024 είναι δίσεκτο έτος και ελπίζουμε ότι δεν θα επιβεβαιώσει τους προληπτικούς...
Τι κοιτούν οι αγορές
Οι πρώτες μέρες του νέου έτους επηρεάστηκαν από γεωπολιτικές εξελίξεις με την έκρηξη στο Ιράν και τις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι, οι οποίοι δεν είναι πειρατές που ζητούν λύτρα, αλλά κοινοί τρομοκράτες που θέλουν να καταστρέφουν οτιδήποτε περνάει από τον Κόλπο του Άντεν στην Υεμένη προς και από την Ερυθρά Θάλασσα, για εκδίκηση προς τους Ισραηλινούς και τη Δύση.
Η ισοπέδωση της Χαμάς από τους Ισραηλινούς αποτελεί το καλό σενάριο για τις αγορές, το οποίο επιβεβαιώνεται μέχρι στιγμής. Από την άλλη, η εκδήλωση εστίας εντάσεως στην περιοχή του Κόλπου του Άντεν στην Υεμένη, είδαμε ότι συνέβαλε ώστε να ανακοπεί η πτωτική πορεία του πετρελαίόυ. Οι αγορές είχαν προεξοφλήσει συνέχεια στην πτωτική πορεία του πετρελαίου, αλλά αυτή τη στιγμή, τα πράγματα δεν εξελίσσονται... κατ΄ ευχήν.
Οι αγορές φέτος είναι πεπεισμένες για τη συνέχιση της πτωτικής πορείας του πληθωρισμού και την έναρξη του πτωτικού κύκλου των επιτοκίων. Προς το παρόν η αποκλιμάκωση των τιμών της ενέργειας λειτουργεί ευεργετικά, καθώς έχει αυξήσει την ορατότητα για τους επενδυτές, ωστόσο, οι κεντρικοί τραπεζίτες κάνουν... νούμερα και μιλάνε για αυστηρή εφαρμογή της αντιπληθωριστικής πολιτικής. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των μεγάλων διεθνών οίκων, το α΄ εξάμηνο του έτους, δεν αναμένεται σημαντική μεταβολή στη νομισματική πολιτική και οι μειώσεις θα ξεκινήσουν από το δεύτερο εξάμηνο, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρωζώνη. Ωστόσο, οι όποιες μειώσεις θα προκύψουν με βάση την πορεία του πληθωρισμού, αλλά και τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, όπου μεγαλώνει ο κίνδυνος για περιφερειακή ανάφλεξη.
Εκτός από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, υπάρχουν και οι εκλογικές μάχες σε κρίσιμες χώρες του πλανήτη, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Ινδία. Για τη Ρωσία φυσικά δεν συζητάμε, καθώς η... τράπουλα είναι σημαδεμένη. Όπως προαναφέρθηκε, η περίπτωση των ΗΠΑ αποτελεί τον ρυθμιστή των εξελίξεων σχεδόν για ολόκληρο τον πλανήτη, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Μια ενδεχόμενη ήττα των Δημοκρατικών που θα συνδυαζόταν με επιστροφή του Τραμπ, μάλλον θα αποτελούσε ένα βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο μπελά, παρά μια ωραία... εκδρομή στο δάσος για λουλούδια!
Προβλέψεις για όλα τα γούστα από τους παγκόσμιους κολοσσούς για τα χρηματιστήρια...
Με βάση τα προαναφερόμενα, οι διεθνείς οίκοι διατυπώνουν προβλέψεις, οι οποίες είναι για όλα τα... γούστα, κάτι που μπορεί να μπερδέψει και να θολώσει την κρίση των επενδυτών.
Ξεκινώντας από το δολάριο, φαίνεται ότι οι προσδοκίες για μειώσεις επιτοκίων έως και 150 μονάδες βάσης (ή 1,50 ποσοστιαίες μονάδες) από την Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα, θα καταστήσουν το νόμισμα λιγότερο ελκυστικό, σε σχέση με άλλα νομίσματα, όπου τα επιτόκια θα εξακολουθήσουν να διατηρούνται σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Πολλοί αναλυτές αναμένουν σημαντική πτώση της ισοτιμίας, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι πάρα πολλά funds προτείνουν μείωση θέσεων σε δολάρια.
Το πετρέλαιο έκλεισε με πτώση 10% το 2023, ενώ η αποδυνάμωση του δολαρίου θα το καταστήσουν πιο φθηνό, εάν δεν προκύψει κάποια μεγάλη ανατροπή, λόγω αρνητικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή. Προ ημερών, μια έρευνα του πρακτορείου Reuters σε 30 οικονομολόγους και αναλυτές έδειξε ότι η πρόβλεψη για τον "μαύρο χρυσό" κινείται στα 84,43 δολάρια το βαρέλι φέτος. Όσο για τον χρυσό, η επίτευξη ιστορικού ρεκόρ τον περασμένο μήνα στα 2.135,40 δολάρια ανά ουγκιά, είναι μια τιμή που μάλλον θα την ξαναδούμε μέσα στο τρέχον έτος. Βασικοί λόγοι είναι η αβεβαιότητα για τις εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά και οι αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες. Οι μεγάλοι επενδυτικοί κολοσσοί του πλανήτη βλέπουν κίνηση της τιμή του πολύτιμου μετάλλου μεταξύ 2.150-2.300 δολαρίων ανά ουγκιά.
Οι μεγάλοι επενδυτικοί οίκοι είναι συγκρατημένα αισιόδοξοι για την πορεία των αγορών, ενώ άλλοι εμφανίζονται επιφυλακτικοί, επισημαίνοντας ότι δεν έχουν γίνει αισθητές οι συνέπειες από την κορύφωση του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων. Σε σχέση με την πορεία των κρατικών ομολόγων και των μετοχών, εκεί ανοίγει πολύ η... βεντάλια των προβλέψεων και καταγράφονται εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις. Έτσι, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να σταχυολογήσουμε τις βασικές προβλέψεις και εκτιμήσεις των διεθνών επενδυτικών οίκων.
Ειδικότερα:
- Η J.P. Morgan προσδιορίζει ως ρυθμιστές των εξελίξεων την πιθανή επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, την κορύφωση των αποδόσεων των ομολόγων και τη συμπίεση των περιθωρίων κέρδους των εταιρειών. Προβλέπει δε, μείωση των κερδών και δίνει σύσταση ουδέτερη σύσταση για τις ΗΠΑ και underweight για τις μετοχές της Ευρωζώνης. Μάλιστα, θεωρεί ότι οι μετοχές της Ευρωζώνης φαίνονται φθηνές και εμφανίζεται ως "ταύρος" για τους κλάδους ενέργειας, ακινήτων, κοινής ωφέλειας, βασικών καταναλωτικών αγαθών, τηλεπικοινωνιών και υγείας, τηρεί ουδέτερη στάση για τεχνολογία, ορυκτά και ασφάλειες, ενώ εμφανίζεται "αρκούδα" συστήνοντας μείωση θέσεων για μετοχές της αυτοκινητοβιομηχανίας, του λιανικού εμπορίου, των χημικών και των αεροπορικών εταιρειών. Συστήνει δε τοποθετήσεις σε τράπεζες, ξενοδοχεία, τρόφιμα και ημιαγωγούς. Ειδικά για τις τράπεζες της Ευρωζώνης, η JP Morgan εμφανίζεται αρνητική.
- Η Μorgan Stanley επισημαίνει ότι οι επενδυτές καλούνται να κάνουν δύσκολες επιλογές φέτος, με το βλέμμα στραμμένο στις αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών για τη μείωση των επιτοκίων. Εκτιμά ότι υπάρχουν περιορισμένα περιθώρια για ενίσχυση της αξίας των μετοχών, ενώ συστήνει στους επενδυτές να δείξουν... υπομονή και να είναι επιλεκτικοί, καθώς οι κίνδυνοι εξακολουθούν να παραμένουν υψηλοί. Ο αμερικανικός τραπεζικός οίκος επισημαίνει ότι οι μετοχές αρχίζουν συνήθως να πραγματοποιούν sell-off τούς τρεις μήνες που οδηγούν σε έναν νέο γύρο νομισματικής χαλάρωσης. Εάν η μείωση των επιτοκίων ξεκινήσει τον Ιούνιο, τότε η μείωση των αποτιμήσεων θα γίνει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του έτους και η ανάκαμψη θα έρθει το δεύτερο εξάμηνο.
- Η Goldman Sachs εμφανίζεται περίπου... αδιάφορη για τις μετοχές και περιμένει φέτος μέτριες αποδόσεις για τις μετοχές. Στόχος είναι να βρεθεί ξανά πλήρως επενδυμένη στις αγορές, έπειτα από δύο χρόνια όπου ήταν overweight στα μετρητά. Επισημαίνει ότι οι επενδυτές πρέπει να αναζητήσουν φέτος ευκαιρίες σε μετοχές και ομόλογα. Δίνει σύσταση overweight για την Ασία, τόσο σε Κίνα όσο και Ιαπωνία, λόγω διαφορετικής θέσης οικονομικού κύκλου, ενώ σε ορίζοντα 12μήνου η αγαπημένη της περιοχή είναι η Ιαπωνία.
- Η Η Citigroup βλέπει νέο ιστορικό ρεκόρ για τον ευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600, λόγω αποκλιμάκωσης των επιτοκίων. Εντοπίζει μεγάλη... φθήνια στις ευρωπαϊκές μετοχές έναντι των αμερικανικών και συμβουλεύει τους επενδυτές να τοποθετούνται στις "βουτιές" των αγορών και να μην τρέχουν πίσω από τα ράλι των τιμών. Για το προσεχές διάστημα, ο αμερικανικός οίκος πιστεύει ότι τα πράγματα γέρνουν προς τη θετική κατεύθυνση. Δείχνει προτίμηση σε Πληροφορική και Πρώτες Ύλες, αναβαθμίζει τον ρόλο των μετοχών υγείας, υποβαθμίζει τις προοπτικές της βιομηχανίας αλλά και της αυτοκινητοβιομηχανίας, ενώ παραμένει προσεκτική για τους κλάδους των καταναλωτικών προϊόντων και της κοινής ωφέλειας.
- Η Bank of America δεν τα βλέπει και τόσο... ρόδινα φέτος για τις ευρωπαϊκές μετοχές, προβλέποντας πτώση κατά 19% του ευρωπαϊκού δείκτη Stoxx 600. Δικαιολογεί αυτήν την πρόβλεψη, επισημαίνοντας ότι χρειάζονται 18 μήνες για να ενσωματωθεί ο πλήρης αντίκτυπος της αύξησης των επιτοκίων στον μακροοικονομικό κύκλο. Η BofA είναι πλήρως απαισιόδοξη για την πορεία των ευρωπαϊκών μετοχών ειδικά κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, ακολουθώντας την ακριβώς αντίθετη γραμμή σε σχέση με τη Citigroup, αλλά και άλλους οίκους.
- Η Deutsche Bank, από την άλλη, βλέπει... μπερεκέτια στις ευρωπαϊκές μετοχές, εκτιμώντας ότι θα υπερ-αποδώσουν κατά 10% φέτος. Ο γερμανικός τραπεζικός κολοσσός θεωρεί τις ευρωπαϊκές μετοχές πολύ φθηνές, όπως και οι περισσότεροι αμερικανικοί οίκοι. Ως προς τη στρατηγική της φετινής χρονιάς, η DB σημειώνει ότι μπορεί να υπάρξει ένα σύντομο ξεπούλημα στις αγορές, μόνο στην περίπτωση μιας ήπιας επιβράδυνσης. Κατά τα λοιπά όλα καλά!
- Η ελβετική τράπεζα UBS επισημαίνει ότι είναι υπερβολική η αισιοδοξία για τη φετινή χρονιά, τονίζοντας ότι οι επενδυτές υποβαθμίζουν τους κινδύνους. Χτυπάει δε, καμπανάκι κινδύνου λόγω των αμερικανικών εκλογών, προβλέποντας έντονη πόλωση, η οποία θα προκαλέσει εκνευρισμό στις αγορές. Ας κρατήσουμε επίσης και ένα ακόμη στοιχείο που αναδεικνύει η UBS. Οι εκλογές σε ΗΠΑ, Ρωσία και Ινδία κρίνονται ως ειδικού ενδιαφέροντος, καθώς μπορεί να προκαλέσουν ανατροπές, ενώ φέτος θα διεξαχθούν εκλογές σε πάνω από 40 χώρες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ.
- Η SociΓtΓ GΓnΓrale αναμένει διόρθωση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων το πρώτο εξάμηνο του έτους, η οποία όμως δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 10%. Η γαλλική τράπεζα συστήνει στους επενδυτές να παίξουν... άμυνα φέτος, ενώ τηρεί στάση overweight για τράπεζες, υγεία, κοινή ωφέλεια και ενέργεια.
- Η HSBC περιμένει άνοδο των χρηματιστηρίων κατά 15%, εμφανίζεται με σύσταση overweight για τις ΗΠΑ και τις αναδυόμενες αγορές και underweight για Ευρώπη, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιαπωνία.
- Η Barclays καλεί τους επενδυτές να αναλάβουν ρίσκο τη φετινή χρονιά, ενώ συστήσει για το δεύτερο εξάμηνο του 2023, την αυξημένη διακράτηση ρευστού. Θεωρεί ότι η ολοκλήρωση του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων από την Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα θα ωφελήσει τις αμερικανικές μετοχές, ενώ σε σχέση με τις ευρωπαϊκές μετοχές οι προοπτικές είναι ήπια θετικές.