Ισχυρό σήμα για ένα συναρπαστικό... 2024 έδωσε χθες η αμερικανική κεντρική τράπεζα, καθώς παρά τα... καψώνια προς τις αγορές περί πιθανής νέας αύξησης των επιτοκίων, ουσιαστικά έδειξε τον δρόμο για την αποκλιμάκωση τους.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Ο επικεφαλής της FED, Τζερόμ Πάουελ, ανέφερε για... ξεκάρφωμα ότι η αύξηση των επιτοκίων έστω και για μία ακόμη φορά, είναι στο τραπέζι, αλλά, το μήνυμα για τις επόμενες κινήσεις της κεντρικής τράπεζας, δεν αλλοιώθηκε. Η διατήρηση των επιτοκίων του δολαρίου στα ίδια επίπεδα για τρίτη συνεχή συνεδρίαση, οδήγησε σε νέο ράλι στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, το οποίο κατέκτησε νέο ιστορικό υψηλό, επιβεβαιώνοντας τις προσδοκίες των αγορών για υποχώρηση του κόστους δανεισμού. Οι αγορές ποντάρουν πλέον σε τρεις μειώσεις επιτοκίων κατά 0,25% μέσα στην επόμενη χρονιά, γεγονός που σημαίνει ότι στο τέλος του 2024, τα επιτόκια του δολαρίου από το 5,25%-5,50% που βρίσκονται σήμερα, θα υποχωρήσουν στο 4,50%-4,75%. Επιπλέον, τα μέλη της επιτροπής της FED, άφησαν να εννοηθεί ότι θα υπάρξουν άλλες τέσσερις μειώσεις το 2025, οδηγώντας τα επιτόκια στο 3,50%-3,75%.
Μετά τα παραπάνω, οι επενδυτές "γκάζωσαν" στη Wall Street και ο Dow Jones ξεπέρασε τις 37.000 μονάδες, κλείνοντας στις 37.090,24 μονάδες, που ισοδυναμεί με νέο ιστορικό υψηλό. Ο δείκτης S&P 500 κατέγραψε κέρδη 1,37% και έκλεισε στις 4.700 μονάδες, ενώ ο δείκτης των εταιρειών τεχνολογίας σημείωσε άνοδο 1,38% και έκλεισε στις 14.733,96 μονάδες. Το νέο ιστορικό υψηλό δεν ήταν αποτέλεσμα μόνο των ανακοινώσεων από τη FED, αλλά και των θετικών στοιχείων που αφορούν τις τιμές παραγωγού στις ΗΠΑ, οι οποίες έδειξαν σημαντική επιβράδυνση. "Κερασάκι στην τούρτα" ήταν η μείωση των αποθεμάτων πετρελαίου.
Το θετικό κλίμα στις ΗΠΑ ευνόησε και ευρωπαϊκές αγορές, όπου οι δείκτες "σκαρφάλωσαν" σε νέα υψηλότερα επίπεδα, ενώ αποκλιμακώθηκαν και τα επιτόκια στα κρατικών ομόλογα. Όσο για το Χρηματιστήριο Αθηνών, έκλεισε με κέρδη 0,72% και διαμορφώθηκε στις 1.292,35 μονάδες, αφήνοντας υποσχέσεις για ένα δυναμικό κλείσιμο της τρέχουσας χρονιάς και βάζοντας πλώρη για τις 1.500 μονάδες τους πρώτους μήνες του 2024, λόγω του success story της επενδυτικής βαθμίδας και των μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα έχουμε ανατροπές λόγω έκτακτων γεγονότων.
Σήμερα συνεδριάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι αγορές έχουν μεγαλύτερες προσδοκίες, καθώς εκτιμάται ότι μέσα στο 2025 μπορεί να υπάρξουν έξι μειώσεις από 0,25% έκαστη, ρίχνοντας το βασικό επιτόκιο του ευρώ από το 4% στο 2,50%! Οι οιωνοί είναι θετικοί και φαίνεται ότι μετά το σοκ που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, μπαίνουμε σε φάση εξομάλυνσης. Οι ισχυρές πληθωριστικές τάσεις έχουν αμβλυνθεί θεαματικά, ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων είναι ξεκάθαρο ότι βρίσκεται σε φάση εκτόνωσης και έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις για μια ταχεία μείωση του κόστους του χρήματος. Δύσκολο να επιστρέψουμε στα μηδενικά επιτόκια του ευρώ, όπως ήταν πριν από τη ρωσική εισβολή, ωστόσο, οι προοπτικές είναι θετικές. Ιδίως για εμάς στην Ελλάδα...
Τέλος εποχής για τα ορυκτά καύσιμα
Η μείωση της παγκόσμιας κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων που συμφώνησαν 200 χώρες στη σύνοδο κορυφής στο Ντουμπάι για το κλίμα, συνιστά ιστορικό γεγονός, το οποίο θα αρχίσει να αλλάζει τα δεδομένα παγκοσμίως, προσαρμόζοντας αναλόγως και τις εθνικές πολιτικές.
Η απειλή κατάρρευσης του πλανήτη, οδηγεί σε αποφάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να επιφέρουν όμως και χαοτικές αλλαγές σε χώρες που εξαρτώνται από την εξόρυξη και πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το μέλλον μετατοπίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στο υδρογόνο και στις... αντλίες θερμότητας. Τα ψέματα τελείωσαν και σε μερικά χρόνια νικητής πρέπει να είναι ο πλανήτης και όχι ο... κακός μας ο καιρός!
Η διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στο Ντουμπάι, υιοθέτησε την πρόταση που είχαν προετοιμάσει τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ο πρόεδρος της διάσκεψης Σουλτάν αλ Τζάμπερ, δήλωσε ότι "οφείλουμε να είμαστε υπερήφανοι γι' αυτήν την ιστορική επιτυχία". Η φράση του τα λέει όλα και όλοι έχουν αρχίσει να κάνουν τους λογαριασμούς τους. Βέβαια, τα ορυκτά καύσιμα θα παραμείνουν ακόμη ως βασικό αγαθό για... κάμποσα χρόνια, αλλά οι χώρες που είχαν στηρίξει την ευημερία τους και την επιρροή τους σ΄ αυτά, πρέπει να αρχίσουν να διαμορφώνουν νέα πλάνα. Σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνεται κυρίως η Ρωσία, η οποία δεν θα μπορεί να επηρεάσει γεωπολιτικά τις καταστάσεις, μέσω του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Το ίδιο ισχύει και για χώρες όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα και άλλες.
Ο πλανήτης αποφάσισε ότι δεν πάει άλλο με την κλιματική αλλαγή και πρέπει να παρθούν ιστορικές αποφάσεις. Η διάσκεψη COP28 αποτελεί σταθμό, καθώς είναι η πρώτη συμφωνία που ενώνει ολόκληρο τον κόσμο. Γιατί πολύ απλά, η κλιματική αλλαγή δεν γνωρίζει από έθνος, χώρα, χρώμα, θρήσκευμα κλπ. Όλοι μαζί θα σωθούμε ή όλοι μαζί θα αφανιστούμε. Χρειάστηκαν δύο εβδομάδες σκληρών διαπραγματεύσεων για να γραφτεί κάτι ελπιδοφόρο για το μέλλον των σημερινών αλλά και των επόμενων γενεών. Το "ζουμί" είναι ένα: ο κόσμος είναι ενωμένος για να σταματήσει η χρήση ορυκτών καυσίμων και να προχωρήσουμε στη διαδικασία μετάβασης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, σε άλλες μορφές ενέργειας. Τώρα, το... μπαλάκι περνάει σε όλες τις χώρες του πλανήτη, οι οποίες αναλαμβάνουν την ευθύνη για την τήρηση της συμφωνίας μέσω εθνικών πολιτικών και επενδύσεων. Επιπλέον, έως το 2030 θα πρέπει να τριπλασιαστούν οι δυνατότητες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εν ολίγοις, ακόμη και αυτά τα "καρκινώματα" που βγαίνουν και διαδηλώνουν κατά των ανεμογεννητριών, θα κλειστούν στο καβούκι τους πλέον, καθώς δεν θα υπάρχει λόγος να... πατρονάρονται από τις κυβερνήσεις χωρών που παράγουν πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Ο διαιτητής σφύριξε και το ματς έληξε...
Ο... γρίφος των τιμολογίων ρεύματος
Ο κόσμος είναι... μπερδεμένος σχετικά με το... χρώμα που πρέπει να διαλέξει στα τιμολόγια ρεύματος, αλλά χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, αποκάλυψε ότι ο ίδιος θα εφαρμόσει στο σπίτι του, το "πράσινο" τιμολόγιο.
Την ίδια στιγμή, τα δεδομένα των τελευταίων ημερών, παραπέμπουν σε μειωμένες τιμές ρεύματος από τον Ιανουάριο, όταν δηλαδή θα αρχίσει να εφαρμόζεται το νέο σύστημα τιμολόγησης. Μάλιστα, το ρεύμα θα είναι φθηνότερο τον πρώτο μήνα του 2024, τόσο σε σχέση με τον τρέχοντα μήνα, όσο και με την περυσινή χρονιά. Ο βασικός λόγος για τα μειωμένα τιμολόγια είναι η χαμηλή τιμή του φυσικού αερίου, το οποίο βρίσκεται κάτω από τα 35 ευρώ ανά μεγαβατώρα, επιτρέποντας φθηνότερη παραγωγή ρεύματος και επιτρέποντας στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις να πάρουν... βαθιά ανάσα.
Το πιο ενθαρρυντικό σε σχέση με το φυσικό αέριο είναι ότι τα συμβόλαια παράδοσης που έχουν υπογραφεί για το νέο έτος κινούνται και αυτά στα ίδια επίπεδα με τα τρέχοντα, δηλαδή κάτω από τα 35 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Με φθηνό φυσικό αέριο, θα έχουμε φθηνή τιμή χονδρικής για το ρεύμα, οπότε αναλόγως χαμηλή θα είναι και η αντίστοιχη στη λιανική. Σήμερα, η χονδρική τιμή του ρεύματος κινείται στα 110 ευρώ ανά μεγαβατώρα ή 0,10 ευρώ ανά κιλοβατώρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κίνηση της ΔΕΗ με τα δύο τιμολόγια που κυμαίνονται γύρω από τα 0,175 ευρώ ανά κιλοβατώρα, αποτελεί προσαρμογή στα νέα δεδομένα κα τις προσδοκίες για διατήρηση των τιμών του ρεύματος στα περίπου στα ίδια επίπεδα με τα σημερινά.
Από την άλλη πλευρά, οφείλουμε να σκεφτούμε όλοι ότι με τιμές φυσικού αερίου στα 330 ευρώ ανά μεγαβατώρα πέρυσι, είχαμε χονδρική τιμή του ρεύματος στα 700 ευρώ! Βέβαια, όλα αυτά έρχονται από την εποχή, όπου πρωτίστως η Ευρώπη και δευτερευόντως ο υπόλοιπος πλανήτης, δέχθηκαν το πολυεπίπεδο σοκ της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Από πέρυσι τα δεδομένα άλλαξαν. Το πλαφόν των 120 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο φυσικό αέριο που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση τον Σεπτέμβριο του 2022 και η έκρηξη των προμηθειών υγροποιημένου αερίου προς τη Γηραιά Ήπειρο, άλλαξαν τη ροή του... ματς! Νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μπορούν πλέον να σχεδιάσουν πιο ορθολογικά την καθημερινότητα τους, ενώ η Ευρώπη έχει όλες τις απαραίτητες δικλείδες ασφαλείας για να προστατεύσει τους πάντες, από το ενδεχόμενο επανάληψης παρόμοιων καταστάσεων. Η περιπέτεια στην οποία μας έβαλε ο Πούτιν με την εισβολή στην Ουκρανία και τις συνέπειες της, δεν πρέπει και δεν μπορεί να επαναληφθεί.
Ο προϋπολογισμός του 2024 και η άνεση... καβαλάρη του Μητσοτάκη
Από χθες ξεκίνησε η συζήτηση για την κύρωση του προϋπολογισμού του 2024, η οποία θα ολοκληρωθεί το βράδυ της Κυριακής, με την υπερψήφιση του από την κυβερνητική πλειοψηφία, συνιστώντας παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.
Τα επιτεύγματα στην οικονομία, οι προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων το 2024, η επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών, το "γκάζωμα" για την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων, οι αυξήσεις μισθών και συντάξεων και μάλιστα στο δημόσιο για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια, φέρνουν την κυβέρνηση σε θέση οδηγού. Χθες, ακούσαμε αυτό το... ταλαίπωρο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, που ακούει στο όνομα Θεοδώρα Τζάκρη (έχει ψηφίσει όλα τα μνημόνια δηλώνοντας... αντιμνημονιακή!), να λέει ότι πρόκειται για έναν πλασματικό προϋπολογισμό λιτότητας και καταστροφής! Πιθανόν η αποστροφή αυτή να οφείλεται σε κάποιο απόσπασμα από... ξεχασμένο κείμενο του 2010, όταν ψήφιζε τον μνημονιακό προϋπολογισμό του 2011 ή του 2011 όταν ψήφιζε τον επίσης μνημονιακό προϋπολογισμό του 2012 ή ενδεχομένως του 2015, όταν ψήφιζε τον μνημονιακό προϋπολογισμό του 2016 με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ! Διαφορετική εξήγηση δεν μπορούμε να δώσουμε και μάλλον εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ, μαζί με τον δημοσκοπικό κατήφορο, φαίνεται ότι γενικώς τους αρέσει να εξευτελίζονται, ιδίως στα οικονομικά ζητήματα. Ή υποκρίνονται ή δεν γνωρίζου. Το πιθανότερο είναι να μην γνωρίζουν και να είναι αφελείς! Τέλος πάντων, Τζάκρη είναι αυτή και ΣΥΡΙΖΑ το κόμμα που εκπροσωπεί, οπότε έχουν το... ακαταλόγιστο!
Ασχολούμενοι με τα... σοβαρά και όχι με τα γελοία του κόμματος της -τύποις- αξιωματικής αντιπολίτευσης, οφείλουμε να πούμε μερικά πράγματα για τον προϋπολογισμό του 2024 και τις προοπτικές της οικονομίας. Κατ΄ αρχάς, να επισημάνουμε ότι ο προϋπολογισμός αυτός θα υλοποιηθεί σε περιβάλλον επενδυτικής βαθμίδας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις αυτονόητες και προαπαιτούμενες επιτυχίες στην οικονομία. Στο συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, την περασμένη Πέμπτη, οι συνάδελφοι του Κωστή Χατζηδάκη μας έδειξαν με το... δάκτυλο, αλλά αυτή τη φορά για καλό. Αναγνώρισαν ότι η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα επιτυχίας και μεγάλη έκπληξη.
Οι παράγοντες που δικαιολογούν αυτήν την επισήμανση του Eurogroup, είναι πολύ εύκολο να κατατεθούν με αποδείξεις. Η Ελλάδα έχει τον τρίτο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην ευρωζώνη, ο οποίος είναι πολύ μεγαλύτερος από το μέσο όρο, ενώ στις επενδύσεις είμαστε στην τρίτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως προς τον ρυθμό αύξησης τους. Στις άμεσες ξένες επενδύσεις έχουμε σημειώσει ρεκόρ 20ετίας και στη χώρα έχουν έρθει κολοσσοί, όπως οι Pfizer, Cisco, Microsoft, Google, Amazon. Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (τουρισμός) έχουν οδηγήσει τις εισπράξεις στο 49% του ΑΕΠ που είναι ρεκόρ όλων των εποχών, το δημόσιο χρέος από το 207% του ΑΕΠ το 2020 (χρονιά ύφεσης λόγω της πανδημίας), έχει υποχωρήσει στο 160% του ΑΕΠ, ενώ και στον πληθωρισμό κινούμαστε κάτω από τον μέσο όρο, καθώς το πρόβλημα της ακρίβειας είναι γενικό. Από την άλλη πλευρά, ο δείκτης της ανεργίας υποχώρησε τον περασμένο Οκτώβριο στο 9,6%, δηλαδή σε μονοψήφιο ποσοστό μετά από 14 χρόνια, ενώ στο σκέλος της φορολογίας, η μόνη αλλαγή αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες και τον εξορθολογισμό των εισοδημάτων τους, αφού το 85% κινείται κάτω από τις ετήσιες αποδοχές ενός μισθωτού που αμείβεται με τον κατώτατο μισθό! Στο ιδιωτικό χρέος η Ελλάδα κινείται κάτω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι προαναφερόμενες επιδόσεις αφορούν όσους διαβάζουν τους αριθμούς σε μια οικονομία και θέλουν να καθορίσουν τη στρατηγική τους. Κάνοντας τις προβολές και στο κοινωνικό σκέλος, απλά να επισημάνουμε ότι το 2024 θα είναι η δεύτερη χρονιά αυξήσεων για τους συνταξιούχους, η πρώτη χρονιά για τους δημοσίους υπαλλήλους μετά από 14 χρόνια, ενώ με διάφορες άλλες παρεμβάσεις στηρίζεται το εισόδημα των πολιτών. Στόχος της κυβερνητικής πολιτικής είναι η ελαχιστοποίηση των απωλειών λόγω της ακρίβειας. Το περίσσευμα του προϋπολογισμού επιστρέφεται ως μέρισμα στην κοινωνία, για να ξεφύγουμε από τον σκληρό πυρήνα της πληθωριστικής πίεσης.
Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών καταλαβαίνει πολύ καλά τι έχει γίνει στη χώρα και αυτό φάνηκε και με την ψήφο του στις τελευταίες εθνικές εκλογές. Η... γκρίνια είναι μέσα στο πρόγραμμα, αλλά όλοι αντιλαμβάνονται ότι είμαστε τυχεροί από την άσκηση διακυβέρνησης από τη Νέα Δημοκρατία και τον... καβαλάρη Κυριάκο Μητσοτάκη! Ο Κασσελάκης, η Τζάκρη και οι λοιποί... συγγενείς είναι για να μας... ψυχαγωγούν και να σπάνε τη μονοτονία μας!