Καθώς σε λίγες ώρες στην Ουάσιγκτον, ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Νίκος Δένδιας, προχωρεί στην υπογραφή της ανανεωμένης συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, ως επιστέγασμα μίας μεγάλης προσπάθειας για την πολιτικοστρατιωτική θωράκιση της χώρας, στη γειτονική Τουρκία, σωρεία εσωτερικών προβλημάτων, κοινωνικών κραδασμών αλλά και ατυχών διπλωματικών κινήσεων, οδηγούν την κυβέρνηση Ερντογάν σε μία νέα επίδεξη αναθεωρητισμού, στο όνομα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Σπασμωδικές αντιδράσεις
Στον απόηχο της ελληνογαλλικής συμφωνίας που προμοδοτεί την ποιοτική υπεροχή των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε όλο το εύρος της ελληνικής επικράτειας και όχι μόνο, η Αγκυρα επιχειρεί να απαντήσει με την εσπευσμένη έκδοση νέων προκλητικών χαρτών που κατά τη δική της ερμηνεία δικαίου, της εξασφαλίζουν το δικαίωμα γεωτρήσεων και ερευνών σε περιοχές δυνητικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου.
Οι χάρτες που δημοσίευσε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας αγνοούν παντελώς τη συμφωνία για ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, εκτείνουν την τουρκική υφαλοκρηπίδα έως την Κάσο, τη Ρόδο και έξι μίλια από την Πάφο ενώ δεν παραλείπουν να περιλάβουν την περιοχή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου.
Πειρατές και αγωγοί
Να υπενθυμίσουμε ότι το περιστατικό της πειρατικής εκδίωξης από πολεμικά πλοία της Τουρκίας του ερευνητικού σκάφους «Nautical Geo» από την ΑΟΖ της Κύπρου έγινε η απαρχή μιας νέας περιόδου σοβαρής κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, με τον τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου να φτάνει στο σημείο να μην αποκλείει το ενδεχόμενο η Τουρκία να κηρύξει μονομερώς και αυθαιρέτως τη δική της ΑΟΖ με βάση αυτό που η ίδια διεκδικεί ως υφαλοκρηπίδα της.
Στο επίκεντρο της διαμάχης με την εκδίωξη του «Nautical Geo» βρίσκεται ο αγωγός EastMed, ο οποίος φιλοδοξεί να μεταφέρει αέριο από τη Θάλασσα του Λεβάντε, το ανατολικότερο δηλαδή άκρο της Μεσογείου, μέσω Κύπρου και Κρήτης, στην ηπειρωτική Ελλάδα και από εκεί στην Ιταλία.
Παράγοντας στην περιοχή
«Συνεχίζουμε κανονικά στη Γαλάζια Πατρίδα» είναι το μήνυμα που επιχειρεί να στείλει το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, δίνοντας μάλιστα στη δημοσιότητα τους αναθεωρητικούς χάρτες, για να βλέπει και να διαβάζει και η αντιπολίτευση στο εσωτερικό. Αυτές οι ενέργειες της τουρκικής διπλωματίας, μαζί με καινούργιες προκλήσεις απότοκες εκνευρισμού και εσωτερικών τριγμών, όπως οι νέες εργασίες στην περίκλειστη περιοχή του Βαρωσίου, θα συζητηθούν στην Ουάσιγκτον, στη συνάντηση που θα έχει ο Νίκος Δένδιας με τον ομόλογό του, Αντονι Μπλίνκεν.
Εκεί θα εξετασθούν διεξοδικά οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις και ο έλληνας υπουργός αναμένεται να ενημερώσει αναλυτικά τον Μπλίνκεν για τη αναθεωρητική συμπεριφορά της Τουρκίας στην περιοχή, τόσο στο πεδίο όσο και σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς και για τις εξελίξεις σε σχέση με το Κυπριακό. Παράλληλα θα συζητηθεί ο ρόλος της Ελλάδας στην περιοχή, οι συμμαχίες που συνάπτει και η φιλοδοξία της να εδραιωθεί ως παράγοντας σταθερότητας.
Η συμφωνία
Να σημειωθεί εδώ ότι την Πέμπτη, θα πραγματοποιηθεί επίσης ο τρίτος γύρος του Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ – Ελλάδας, ενώ θα υπογραφεί και το δεύτερο πρωτόκολλο τροποποίησης της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA), που την ανανεώνει για πέντε χρόνια.
Στον κατάλογο των τοποθεσιών προστίθενται τέσσερις νέες τοποθεσίες που γειτνιάζουν με τις ήδη υπάρχουσες και αφορούν στρατόπεδα σε Λιτόχωρο, Βόλο και Αλεξανδρούπολη, καθώς και τον Ναύσταθμο της Κρήτης. Σύμφωνα με πληροφορίες οι Αμερικανοί απέρριψαν την επέκταση και σε νέες τοποθεσίες, όπως η Σκύρος ή το Πετροχώρι Ξάνθης, προβάλλοντας το επιχείρημα του οικονομικού σχεδιασμού και εμμέσως το βλέμμα στην Τουρκία και την απροθυμία τους να προκαλέσουν ενδεχομένως νέες τριβές με την Αγκυρα.
Η δήλωση Μπλίνκεν
Πάντως, ιδιαίτερης σημασίας για την Αθήνα είναι και η πολιτική δήλωση του Αντονι Μπλίνκεν, η οποία αναμένεται να εμπεριέχει σαφή μηνύματα και προς την Τουρκία, σε σχέση με τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας.
Η υπογραφή της συμφωνίας στην Ουάσιγκτον επιτείνει τα αισθήματα δυσφορίας στην Αγκυρα τα οποία όχι μόνο δεν κρύβονται αλλά επικαθορίζουν και τις βεβιασμένες κινήσεις της κυβέρνησης Ερντογάν στη σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου.
Εχει καταστεί σαφές ότι η συμφωνία με την Γαλλία και η αγορά των Ραφάλ σε συνδυασμό με τις γαλλικές φρεγάτες, ωθούν την Αγκυρα στην αναζήτηση διεξόδων που θα της επιτρέψει να ισοσκελίσει την τεχνολογική διαφορά ισχύος με την Ελλάδα. Ιδιαίτερα σε μία περίοδο που το ακύρηχτο εμπάργκο των ΗΠΑ με αφορμή τους S 400, να περιορίζει τις επιλογές της Τουρκίας.
Η οργή Τσαβούσογλου
Η Άγκυρα ζήτησε από τις Hνωμένες Πολιτείες, με τα λεφτά που έχει πληρώσει για τα F35, να αγοράσει 40 νέα F16 και να αναβαθμίσει 80 από αυτά που ήδη διαθέτει τώρα, σε Block 70. Η απάντηση της Ουάσιγκτον θα καθορίσει και την περαιτέρω πορεία των σχέσεων των δύο χωρών.
Στο τρίγωνο Αγκυρας – Αθήνας – Ουάσιγκτον, οι τεθλασμένες γραμμές είναι αρκετές. Οι κούρδοι της Συρίας παραμένουν το αγκάθι στις τουρκοαμερικανικές σχέσεις. Το θέμα πλέον εξελίσσεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση μετά την επιστολή Μπάιντεν στο Κογκρέσο όπου ζήτησε την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Συρία για ένα ακόμη έτος. Σε αυτήν επιστολή χαρακτηρίζει επικίνδυνες τις ενέργειες του τουρκικού στρατού, εντός της Συρίας.
Η κίνηση αυτή εξόργισε την Άγκυρα και ο υπουργός εξωτερικών Τσαβούσογλου έβαλε ευθέως κατά των Ηνωμένων Πολιτειών
Ανανέωση στόλου
Στο μεταξύ, σε ρότα ριζικής ανανέωσης του Στόλου κινείται το ελληνικό «Πεντάγωνο», αφού μετά τη συμφωνία για την απόκτηση των τριών φρεγατών Belh@rra είναι ήδη πολύ προχωρημένες οι συζητήσεις και για την αγορά 3+1 γαλλικών κορβετών Gowind. Στόχος των επιτελών είναι το Πολεμικό Ναυτικό και οι Ενοπλες Δυνάμεις όχι απλώς να γυρίσουν σελίδα με την ενίσχυσή τους, αλλά να αποκτήσουν ταχύτατα σημαντικό πλεονέκτημα στον έλεγχο και στην επιτήρηση του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου και βέβαια στην αποτρεπτική ικανότητά τους σε μια περίοδο που η Τουρκία προκαλεί ξανά.
Παράδοση το 2025
Πληροφορίες αναφέρουν πως και για τις κορβέτες θα μπορούσε να ακολουθηθεί το ίδιο μοντέλο σε ό,τι αφορά τους χρόνους παράδοσης και τα οπλικά συστήματα. Σε περίπτωση δηλαδή που κλείσει σχετικά σύντομα μια συμφωνία, το πρώτο καράβι θα ήταν εφικτό να παραδοθεί στο Πολεμικό Ναυτικό το 2025. Αν επιβεβαιωθεί αυτό το σενάριο, ο ελληνικός στόλος θα ενισχυθεί την ίδια χρονιά με τρία καινούργια πλοία αφού θα πάρει και τις δύο φρεγάτες Belh@rra.
Επιδίωξη του Πολεμικού Ναυτικού είναι και οι κορβέτες, πλοία λίγο μικρότερα από τις φρεγάτες – εφόσον αποκτηθούν -, να έχουν πλήρη «φόρτο» οπλισμού. Θα διαθέτουν δηλαδή τους αντιπλοϊκούς πυραύλους Exocet, εκτοξευτές αντιαεροπορικών πυραύλων MICA, ενώ θα μπορούν να μεταφέρουν ελικόπτερο αλλά και μη επανδρωμένο αερόχημα. Αναμένεται δε να υπάρχει η ίδια πρόβλεψη όπως και για τις φρεγάτες, δηλαδή η υποστήριξη (Follow on Support) για τρία χρόνια.