Η τουρκική κυβέρνηση εξακολουθεί να υπεραμύνεται της οικονομικής της πολιτικής, η οποία συνοψίζεται στις προσωπικές απόψεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν…
Και η οποία έχει προκαλέσει τη βουτιά της λίρας, κλυδωνισμούς στο χρηματιστήριο, ράλι στις τιμές και κατ’ επέκταση αύξηση της φτώχειας στη χώρα.
Όπως ανακοίνωσε το Σάββατο η Ένωση Τραπεζών της Τουρκίας, ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Νουρεντίν Νεμπάτι, ο οποίος είναι φερέφωνο της οικονομικής θεωρίας του «Σουλτάνου», ενημέρωσε την τραπεζική εποπτική αρχή BDDK και τους διευθυντές κρατικών τραπεζών για το νέο οικονομικό μοντέλο της κυβέρνησης με τα χαμηλά επιτόκια.
«Οι τράπεζές μας θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τους πόρους τους για να καλύψουν τις οικονομικές ανάγκες των νοικοκυριών και του πραγματικού τομέα, στο πλαίσιο του μηχανισμού ελεύθερης αγοράς που λειτουργεί με τους κανόνες του», υποστήριξε ο Νεμπάτι.
Ο Ερντογάν επιμένει να επαναλαμβάνει τη θεωρία του και να υπόσχεται πως με το φθηνό νόμισμα η Τουρκία των 83 εκατ. ανθρώπων θα γνωρίσει μια θεαματική αύξηση των εξαγωγών της, των επενδύσεων, αλλά και των θέσεων εργασίας.
Όπως επισημαίνουν οι επικριτές του, βέβαια, στην πραγματικότητα υποβάλλει τη χώρα σε ένα κολοσσιαίο οικονομικό πείραμα. Μεταξύ αυτών, ο Ντουρμούς Γιλμάζ, πρώην διοικητής της κεντρικής τράπεζας, που τόνισε προ ημερών πως ο τούρκος πρόεδρος μετατρέπει τη χώρα σε ένα «εργαστήριο εξεζητημένων ιδεών».
Η Tusiad, η πανίσχυρη τουρκική επιχειρηματική ένωση, κάλεσε την κυβέρνηση Ερντογάν να εγκαταλείψει τις τρέχουσες οικονομικές πολιτικές της, τονίζοντας ότι – όπως διαφαίνεται και από την πρόσφατη αναταραχή στην αγορά – το πειραματικό της μοντέλο είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει.
Σε ανακοίνωση της, η Tusiad αναφέρει ότι οι συνεχιζόμενες μειώσεις των επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αποδυνάμωσαν τη λίρα και υποκίνησαν μια ισχυρή ζήτηση για σκληρό νόμισμα, αποσταθεροποιώντας ολόκληρη την οικονομία: «Η ανάγκη για επιστροφή στους γενικά αποδεκτούς κανόνες της επιστήμης της οικονομίας είναι προφανής», αναφέρει η ανακοίνωση, στην οποία – αξίζει να σημειωθεί – δεν αναφέρεται πουθενά το όνομα του Ερντογάν.
Μάλιστα, πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ο τόνος και η φρασεολογία που επελέγησαν, υπογραμμίζουν σαφώς την πρόθεση της ένωσης να τραβήξει την προσοχή του Ερντογάν, χωρίς να γίνει πολιτικός στόχος.
Προωθεί τους δικούς επιχειρηματίες
Τα μέλη της Tusiad έχουν χάσει μεγάλο μέρος της επιρροής τους υπό τον Ερντογάν, ο οποίος προωθεί μια νέα ομάδα πλούσιων επιχειρηματιών, που υποστηρίζει το κυβερνών κόμμα, αλλά και τις οικονομικές θεωρίες του.
«Ως αποτέλεσμα της αστάθειας που βιώνουμε τον τελευταίο καιρό, είναι σαφές ότι οι στόχοι στο πλαίσιο αυτού του οικονομικού προγράμματος που επιχειρείται δεν θα επιτευχθούν», σημειώνεται.
«Μετά τα βήματα που έγιναν στο πλαίσιο των νέων οικονομικών πολιτικών, δημιουργήθηκε ένα περιβάλλον δυσπιστίας και αστάθειας», σημειώνει η TUSIAD, προσθέτοντας ότι το οικονομικό μοντέλο ενέχει τον κίνδυνο να προκαλέσει «πολύ μεγαλύτερα» προβλήματα στο μέλλον.
«Ακόμη και οι εξαγωγές, που αναμένεται να ωφεληθούν περισσότερο, έχουν πληγεί σε αυτό το περιβάλλον», προσθέτει.
Η λίρα έχει χάσει περισσότερο από το ήμισυ της αξίας της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ φέτος, με την πτώση να ενισχύεται μετά την αποκάλυψη ενός οικονομικού μοντέλου από τον Ερντογάν που βασίζεται σε χαμηλότερο κόστος δανεισμού και φθηνότερο νόμισμα.
Κλυδωνισμοί στο χρηματιστήριο
Μέσα στο κλίμα αυτό, το οποίο έχει φέρει τη λίρα σε κάθετη πτώση, το χρηματιστήριο της Τουρκίας διέκοψε τις συναλλαγές την Παρασκευή μετά την εξάπλωση της νομισματικής κρίσης στη χώρα, η οποία έπληξε αρχικά τα ομόλογα και στη συνέχεια επεκτάθηκε στις μετοχές.
Η Borsa Istanbul ανακοίνωσε προσωρινή διακοπή στη διαπραγμάτευση του κύριου δείκτη Bist 100, μετά την βουτιά κατά 5%.
Μετά την επανέναρξη των συναλλαγών, ο δείκτης αναφοράς υποχωρούσε σε ποσοστό άνω του 8%. Παράλληλα, η τουρκική λίρα υποχώρησε κατά επιπλέον 7% σε ένα νέο ιστορικό χαμηλό πάνω από 17 λίρες προς το δολάριο ΗΠΑ, μια μέρα αφότου η κεντρική τράπεζα μείωσε ξανά τα επιτόκια, παρά τον ετήσιο πληθωρισμό που τρέχει με ποσοστό άνω του 20%. 
Η αξία της λίρας έχει μειωθεί κατά το ήμισυ μέχρι στιγμής φέτος, μετά από μια σειρά μειώσεων επιτοκίων, καθώς ο Ερντογάν – ο οποίος απορρίπτει την οικονομική ορθοδοξία ότι τα υψηλά επιτόκια χαλιναγωγούν τον πληθωρισμό – ασκεί όλο και πιο στενό έλεγχο στην κεντρική τράπεζα.