Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι, πέρα από την ενεργοποίηση των δασμών κατά του Μεξικού και του Καναδά από την Τρίτη 4 Μαρτίου, την ίδια μέρα δρομολογείται επιπλέον δασμός ύψους 10% στις κινεζικές εισαγωγές, αφού τα ναρκωτικά εξακολουθούν να εισρέουν στις ΗΠΑ από τις χώρες αυτές.
Οι νέοι δασμοί κατά της Κίνας, επιπλέον του 10% που επιβλήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου, συμπίπτουν με την έναρξη της ετήσιας συνόδου του πανίσχυρου Πολιτικού Γραφείου της χώρας από την Τετάρτη, ένα καθοριστικό πολιτικό γεγονός κατά το οποίο το Πεκίνο αναμένεται να παρουσιάσει τις κύριες οικονομικές προτεραιότητές του για το 2025.
Το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δήλωσε την Παρασκευή ότι «αντιτίθεται σθεναρά» στην τελευταία απειλή του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα και υποσχέθηκε αντίποινα, αν χρειαστεί.
«Εάν οι ΗΠΑ επιμείνουν στο δικό τους δρόμο, η Κίνα θα λάβει όλα τα απαραίτητα αντίμετρα για να υπερασπιστεί τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της», ανέφερε εκπρόσωπος του υπουργείου Εμπορίου σε δήλωσή του, σύμφωνα με το CNBC.
«Προτρέπουμε την αμερικανική πλευρά να μην επαναλάβει τα δικά της λάθη και να επιστρέψει το συντομότερο δυνατό στο σωστό δρόμο της ορθής επίλυσης των συγκρούσεων μέσω διαλόγου επί ίσοις όροις».
Ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι αποφάσισε να εντείνει τους πρόσθετους δασμούς στην Κίνα και να τηρήσει την προθεσμία της 4ης Μαρτίου για τον Καναδά και το Μεξικό, δεδομένης της προόδου που η κυβέρνησή του θεωρεί ως ανεπαρκή για τον περιορισμό των ροών φαιντανύλης στη χώρα.
«Υπάρχουν συνεχιζόμενες συζητήσεις με την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά», δήλωσε στο Reuters αξιωματούχος του Λευκού Οίκου. «Έχουμε καταφέρει να χειριστούμε καλά το μεταναστευτικό ζήτημα, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες για το άλλο ζήτημα των θανάτων από φαιντανύλη».
Οι προσπάθειες
Το Μεξικό εξέδωσε την Πέμπτη σχεδόν 30 καταδικασθέντες στις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και ο βαρόνος των ναρκωτικών Ραφαέλ Κάρο Κιντέρο, ο οποίος καταδικάστηκε το 1985 για τη δολοφονία ενός πράκτορα της αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών (DEA).
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου Ασθενειών, 72.776 άνθρωποι πέθαναν από συνθετικά οπιοειδή το 2023 στις ΗΠΑ, κυρίως από φαιντανύλη.
Οι πράκτορες των τελωνείων και της συνοριοφυλακής κατέσχεσαν 991 κιλά φαιντανύλης στα νοτιοδυτικά σύνορα τον Ιανουάριο του 2025, ποσοστό μειωμένο κατά 50,5% σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, αλλά εξακολουθεί να είναι αρκετό για να σκοτώσει εκατομμύρια Αμερικανούς, δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Η απόφαση του Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα αντικατοπτρίζει τις κινήσεις του για κλιμάκωση των δασμών κατά τη διάρκεια των εμπορικών πολέμων της πρώτης θητείας του με το Πεκίνο, μέχρι να διεξαχθούν σοβαρές εμπορικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Με τις εμπορικές συνομιλίες να μην έχουν ακόμη υλοποιηθεί, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Τραμπ προετοιμάζεται για μια ευρύτερη οικονομική αποσύνδεση από την Κίνα, διαψεύδοντας τις ελπίδες ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία βραχυπρόθεσμα.
Επιθετική ρητορική
Ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε την περασμένη Παρασκευή το επενδυτικό μνημόνιο America First, το οποίο τοποθετούσε ευθέως την Κίνα σε έναν κατάλογο «ξένων αντιπάλων» και κατηγορούσε το Πεκίνο ότι επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τις επενδύσεις σε αμερικανικές επιχειρήσεις για να κλέψει τεχνολογία αιχμής και να χρηματοδοτήσει τη στρατιωτική του ανάπτυξη.
Η Ουάσινγκτον θα επανεξετάσει επίσης τη δομή της οντότητας μεταβλητού ενδιαφέροντος (VIE) που επιτρέπει σε εκατοντάδες κινεζικές επιχειρήσεις να είναι εισηγμένες στις ΗΠΑ, αναγκάζοντάς τες ενδεχομένως να διαγραφούν από το χρηματιστήριο, εάν διαπιστωθεί ότι αυτό το παραθυράκι είναι επιζήμιο για τους αμερικανούς επενδυτές ή επιτρέπει την απάτη.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Τραμπ διόρισε τον Λάντον Χάιντ σε μια θέση-κλειδί στο Υπουργείο Εμπορίου που επιβλέπει τον σχεδιασμό των ελέγχων των εξαγωγών τσιπ τεχνητής νοημοσύνης με στόχο την Κίνα και άλλες χώρες.
Η σελίδα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την Κίνα ενημερώθηκε επίσης αυτόν τον μήνα για να συμπεριλάβει αυστηρότερη γλώσσα σχετικά με το «περιοριστικό» επενδυτικό κλίμα στην Κίνα, τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και τον τεχνολογικό ανταγωνισμό.
Η Κίνα δήλωσε την Παρασκευή ότι εξιχνίασε 38.000 ποινικές υποθέσεις που σχετίζονται με ναρκωτικά, κατέσχεσε 28,1 τόνους ναρκωτικών και συνέλαβε επτά φυγάδες το περασμένο έτος, χωρίς να διευκρινίσει αν κάποιο από αυτά τα στοιχεία σχετίζεται με τις ΗΠΑ ή τη φαιντανύλη.
Μέχρι στιγμής, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δεν έχει εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις για τη φαιντανύλη, ενώ έχει εφαρμόσει περιορισμένους δασμούς 10% σε αμερικανικό ενεργειακό και γεωργικό εξοπλισμό.
Η απάντηση της Κίνας
«Βραχυπρόθεσμα, η απάντηση της Κίνας θα περιλαμβάνει πιθανότατα την αύξηση των δασμών σε επιλεγμένες αμερικανικές εισαγωγές, την προσθήκη περισσότερων αμερικανικών εταιρειών στον κατάλογο των αναξιόπιστων οντοτήτων της και ενδεχομένως την περαιτέρω αυστηροποίηση των ελέγχων των εξαγωγών σε κρίσιμα ορυκτά», δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο Νιλ Τόμας, του Asia Society.
Ενώ το Πεκίνο μπορεί να διατηρήσει μια «συγκρατημένη» στάση, οι επερχόμενες κινήσεις θα στοχεύουν πιθανότατα σε κλάδους που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους υποστηρικτές του Τραμπ, δήλωσε ο Αλφρέντο Μοντουφάρ-Χέλου, επικεφαλής του Center for China στο Conference Board.
Η Κίνα θα προτιμούσε να αφήσει κάποιο περιθώριο για περαιτέρω διαπραγματεύσεις, καθώς ελπίζει να αποφύγει ακόμη υψηλότερους εισαγωγικούς δασμούς και άλλα «διορθωτικά» μέτρα από την Ουάσινγκτον, τόνισε.
Μετά τον πρώτο γύρο δασμών νωρίτερα αυτό το μήνα, τα αντίποινα της Κίνας περιλάμβαναν την αύξηση των δασμών σε ορισμένες αμερικανικές εισαγωγές ενέργειας και τη συμπερίληψη δύο αμερικανικών εταιρειών σε έναν κατάλογο αναξιόπιστων οντοτήτων που θα μπορούσε να περιορίσει τη δυνατότητά τους να δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στην ασιατική χώρα.
Όμως το Πεκίνο θα μπορούσε να αντιδράσει σκληρότερα, καθώς οι νέοι δασμοί του Τραμπ φτάνουν το 20% στις αμερικανικές εισαγωγές από την Κίνα, επιπλέον των υφιστάμενων δασμών έως 25% που επιβλήθηκαν κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ. Οι αμερικανικές εισαγωγές από την Κίνα ανήλθαν πέρυσι σε 439 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Απογραφής των ΗΠΑ.
Η συσσώρευση περισσότερων δασμών θα μπορούσε να δημιουργήσει κινδύνους τόσο για την κινεζική όσο και για την αμερικανική οικονομία. Η Κίνα αντιμετωπίζει κρίση ακινήτων και αδύναμη εγχώρια ζήτηση, ενώ ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ παραμένει κολλώδης και τα επιτόκια είναι αυξημένα.
Η Κίνα, σε επιστολή της προς τον εμπορικό αντιπρόσωπο των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, ζήτησε ισότιμο διάλογο και διαβουλεύσεις.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Πέμπτη, ο Τραμπ υποβάθμισε τις πιθανές πληθωριστικές επιπτώσεις των δασμών για τους Αμερικανούς, υποστηρίζοντας ότι οι δασμοί που επέβαλε την πρώτη θητεία του στην Κίνα εισέφεραν εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια χωρίς να επηρεάσουν αρνητικά την αμερικανική οικονομία.
Οι αξιωματούχοι του Καναδά και του Μεξικού επρόκειτο να συναντηθούν με τους ομολόγους τους της κυβέρνησης Τραμπ στην Ουάσινγκτον την Πέμπτη και την Παρασκευή για να προσπαθήσουν να προλάβουν τους δασμούς, οι οποίοι θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρό πλήγμα σε μια εξαιρετικά ολοκληρωμένη βορειοαμερικανική οικονομία.
Ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ του Μεξικού, Βιδάλ Γιερένας, δήλωσε την Πέμπτη ότι το Μεξικό θα μπορούσε να υιοθετήσει και άλλα εμπορικά μέτρα πέραν των πρόσφατων δασμών που επέβαλε σε ορισμένες εισαγωγές για να μειώσει τα φθηνά φορτία από την Κίνα.
Στον Καναδά, ο υπουργός Δημόσιας Ασφάλειας Ντέιβιντ ΜακΓκίντι δήλωσε την Πέμπτη ότι η πρόοδος που έχει σημειώσει ο Καναδάς όσον αφορά την ενίσχυση της ασφάλειας στα σύνορα με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου ναρκωτικών θα πρέπει να ικανοποιήσει την κυβέρνηση Τραμπ.
Το Πεκίνο ανεβάζει τους τόνους
Παρά την έλλειψη συγκεκριμένων στοιχείων, η δήλωση του Υπουργείου Εμπορίου της Κίνας την Παρασκευή προσέφερε έναν πιο έντονο τόνο από την απάντηση της χώρας στους αρχικούς δασμούς 10% νωρίτερα αυτό το μήνα.
Το υπουργείο υπερασπίστηκε τις προσπάθειες της Κίνας για τον έλεγχο των ναρκωτικών και χαρακτήρισε την τελευταία απειλή δασμών – με αφορμή τις παράνομες ροές φαιντανύλης – ως «καθαρή μετατόπιση της ευθύνης» η οποία δε βοηθά τις ΗΠΑ να λύσουν τα δικά τους προβλήματα με τα ναρκωτικά. Επίσης, κατήγγειλε τις πρόσθετες εισφορές για «την αύξηση των επιβαρύνσεων για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τους καταναλωτές και τη διατάραξη της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού».
Το τελευταίο ανακοινωθέν στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι η κινεζική κυβέρνηση είναι έτοιμη να απαντήσει για την υπεράσπιση των εθνικών της συμφερόντων και δε θα υποχωρήσει.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας σκληραίνει επίσης τη στάση του σε μια απάντηση στους δασμούς: «Η πράξη των ΗΠΑ να πιέσουν, να εξαναγκάσουν και να απειλήσουν την Κίνα με δασμούς θα γυρίσει μόνο μπούμερανγκ», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Λιν Τζιαν σε μέσα ενημέρωσης.
Η ανακοίνωση του Τραμπ για επιπλέον δασμούς θα «ωθήσει την Κίνα σε μια θέση που θα υποθέσει ότι μια συμφωνία μπορεί να μην είναι δυνατή ή να μην είναι εφικτή βραχυπρόθεσμα», δήλωσε στο CNBC η Ντέμπορα Ελμς, επικεφαλής της εμπορικής πολιτικής στο Ίδρυμα Χίνριχ.
«Αυτό αφήνει στο Πεκίνο δύο επιλογές: είτε να συνεχίσει να αναπτύσσει μετρημένες αντιδράσεις με την ελπίδα να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση και ίσως ακόμη και υπαναχώρηση των υφιστάμενων μέτρων, ή να προχωρήσει σε πολύ μεγαλύτερες ενέργειες», προσέθεσε η ίδια, καθώς τα προηγούμενα «μετριοπαθή μέτρα δεν ήταν αρκετά και η απειλή για μελλοντική κλιμάκωση δεν ελήφθη αρκετά σοβαρά υπόψη».