Η καθίζηση των τουριστικών εισπράξεων λόγω του κορωνοϊού, αποτέλεσε τον αποκλειστικό λόγο για οποίο εκτοξεύτηκε το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης Ελλάδος, την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2020, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε έλλειμμα 10,5 δισ. ευρώ, το οποίο ήταν κατά 8,4 δισ. ευρώ μεγαλύτερο από εκείνο της ίδιας περιόδου του 2019. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται εξ ολοκλήρου στη μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τον περιορισμό (κατά 4,2 δισ. ευρώ) του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών, καθώς και τη βελτίωση, αν και μικρότερη, των ισοζυγίων πρωτογενών και δευτερογενών εισοδημάτων. Στο ενδεκάμηνο, το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων παρουσίασε έλλειμμα 8,3 δισεκ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 1,7 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2019.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού σημείωσαν αύξηση κατά 589 εκατ. ευρώ και οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν σε άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα, κατέγραψαν αύξηση κατά 2,8 δισ. ευρώ. Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται στην αύξηση κατά 32 δισ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται κυρίως στη μείωση κατά 10,3 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 2,8 δισ. ευρώ της στατιστικής προσαρμογής που συνδέεται με την έκδοση τραπεζογραμματίων. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά κυρίως την αύξηση κατά 41,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET) και την αύξηση κατά 8,5 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων των κατοίκων προς μη κατοίκους. Στο τέλος Νοεμβρίου του 2020, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 9,2 δισ. ευρώ, έναντι 7,3 δισ. ευρώ στο τέλος Νοεμβρίου του 2019. Επισημαίνεται ότι οι ανωτέρω εξελίξεις στις κατηγορίες των επενδύσεων χαρτοφυλακίου και των λοιπών επενδύσεων αντανακλούν σε μεγάλο βαθμό τιτλοποιήσεις δανείων συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2020, το πλεόνασμα του ισοζυγίου κεφαλαίων διαμορφώθηκε στα 2,2 δισ. ευρώ, κατά 1,7 δισ. ευρώ μεγαλύτερο σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2019, λόγω της αύξησης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τη γενική κυβέρνηση.
Το Νοέμβριο του 2020, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 127 εκατ. ευρώ σε σχέση με εκείνο του Νοεμβρίου του 2019 και διαμορφώθηκε σε 1,3 δισ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή προήλθε από τη βελτίωση των ισοζυγίων αγαθών και πρωτογενών εισοδημάτων, η οποία αντισταθμίστηκε μερικώς από την επιδείνωση των ισοζυγίων υπηρεσιών και δευτερογενών εισοδημάτων.
Ο περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στο γεγονός ότι οι εξαγωγές μειώθηκαν λιγότερο από τις εισαγωγές. Οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 5,7% σε τρέχουσες τιμές (ενώ αυξήθηκαν κατά 12,1% σε σταθερές τιμές), λόγω της μείωσης της αξίας των εξαγωγών καυσίμων, η οποία αντανακλά την πτώση των τιμών του πετρελαίου. Οι εξαγωγές χωρίς καύσιμα παρέμειναν σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με το Νοέμβριο του 2019 τόσο σε τρέχουσες όσο και σε σταθερές τιμές. Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 9,1% σε τρέχουσες τιμές (παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητες σε σταθερές τιμές), κυρίως λόγω της μείωσης της αξίας των εισαγωγών καυσίμων.
Ο περιορισμός του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται κυρίως στη μείωση των καθαρών εισπράξεων από μεταφορές και ταξιδιωτικές υπηρεσίες, ενώ το ισοζύγιο λοιπών υπηρεσιών κατέγραψε πλεόνασμα, έναντι ελλείμματος το Νοέμβριο του 2019. Οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών και οι σχετικές εισπράξεις μειώθηκαν κατά 81,1% και 80,8% αντίστοιχα σε σχέση με τον περυσινό Νοέμβριο. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου μεταφορών μειώθηκε, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από θαλάσσιες μεταφορές (κατά 22,8%).
Τον Νοέμβριο, σημειώθηκε περιορισμός του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών, ο οποίος προήλθε από τη μεγαλύτερη σε απόλυτο μέγεθος και με ταχύτερο ρυθμό, μείωση των εισαγωγών σε σχέση με τη μείωση των εξαγωγών. Ειδικότερα, οι συνολικές εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 12,1% σε τρέχουσες τιμές (4,2% σε σταθερές τιμές). Οι συνολικές εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 15,3% σε τρέχουσες τιμές (-5% σε σταθερές τιμές). Επισημαίνεται ότι η εξέλιξη των εξαγωγών και των εισαγωγών σε τρέχουσες τιμές αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη μείωση της αξίας των εξαγωγών και εισαγωγών καυσίμων, αντίστοιχα, ως αποτέλεσμα της πτώσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου.
Η σημαντική μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών οφείλεται στην επιδείνωση πρωτίστως του ισοζυγίου ταξιδιωτικών υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου μεταφορών, ενώ το ισοζύγιο των λοιπών υπηρεσιών βελτιώθηκε. Τόσο οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες όσο και οι αφίξεις μη κατοίκων ταξιδιωτών μειώθηκαν κατά 76,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι εισπράξεις από μεταφορές μειώθηκαν κατά 19,2%. Το έλλειμμα του ισοζυγίου πρωτογενών εισοδημάτων μειώθηκε το Νοέμβριο του 2020, κυρίως λόγω της βελτίωσης στο ισοζύγιο επενδύσεων από τόκους, μερίσματα και κέρδη. Το έλλειμμα του ισοζυγίου δευτερογενών εισοδημάτων αυξήθηκε, λόγω της επιδείνωσης στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης.
Το Νοέμβριο του 2020, στην κατηγορία των άμεσων επενδύσεων, οι απαιτήσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού κατέγραψαν αύξηση 48 εκατ. ευρώ. Οι υποχρεώσεις των κατοίκων έναντι του εξωτερικού παρουσίασαν αύξηση 224 εκατ. ευρώ. Στις επενδύσεις χαρτοφυλακίου, η αύξηση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 1,7 δισ. ευρώ των τοποθετήσεών τους σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Η μείωση των υποχρεώσεών τους οφείλεται στη μείωση κατά 2,2 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου.
Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων, παρατηρήθηκε μικρή μείωση των απαιτήσεων των κατοίκων έναντι του εξωτερικού. Η αύξηση των υποχρεώσεών τους αντανακλά την αύξηση κατά 2,5 δισ. ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (περιλαμβάνεται και ο λογαριασμός TARGET), καθώς και την αύξηση κατά 2,1 δισ. ευρώ των δανειακών υποχρεώσεων έναντι του εξωτερικού (περιλαμβάνεται και η πρώτη εκταμίευση από την ΕΕ στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης - SURE).
Το Νοέμβριο του 2020, το ισοζύγιο κεφαλαίων παρουσίασε πλεόνασμα 345 εκατ. ευρώ, το οποίο ήταν διευρυμένο κατά 87 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους. Το Νοέμβριο του 2020, το έλλειμμα στο συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) μειώθηκε σε 914 εκατ. ευρώ, από 1,1 δισ. ευρώ το Νοέμβριο του 2019.