Η Credit Suisse εξελίσσεται σε... μολυσματικό "ιό" για τις αγορές, την ίδια στιγμή που οι χρεοκοπίες των αμερικανικών τραπεζών, δημιουργούν φόβο στους επενδυτές, οι οποίοι διαπιστώνουν με... δέος, ότι πρέπει να λάβουν τα μέτρα τους για να μην πληρώσουν τη... νύφη!
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Το κλίμα στις αγορές έχει χαλάσει, το γυαλί έχει ραγίσει και οι επενδυτές φοβούνται επέκταση της τραπεζικής κρίσης, αν και οι κεντρικές τράπεζες συντονίζονται για να μην μας... ξαναλάχει καμιά Lehman Brothers. Όλοι φοβούνται την επόμενη Credit Suisse, ο γάμος της οποίας με τη UBS έχει πολλά... συνοδευτικά. Ποιος θα περίμενε πριν ένα χρόνο ότι ο τότε μεγαλύτερος χρηματοοικονομικός όμιλος της Ελβετίας, θα έχανε την πρωτοκαθεδρία και θα ανέβαινε στο άρμα της UBS, η οποία ήταν δεύτερη; Μάλλον λίγοι. Ενδεχομένως, πολλοί... ψυλλιασμένοι από το... αμαρτωλό παρελθόν της CS να θεωρούσαν ότι ήταν θέμα χρόνου, να χαθεί η πρωτιά. Τώρα, η CS σύρθηκε σε εξαγορά από τη UBS, η οποία περηφανεύεται ότι αποτελεί πλέον τον μεγαλύτερο διαχειριστή πλούτου στον κόσμο. Και με τα ομόλογα της Credit Suisse τι γίνεται; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί μια πιθανή κρίση σε μια τράπεζα όπου υπολογίζονται ότι οι τοποθετήσεις σε κρατικά ομόλογα ξεπερνούν τα 275 δισ. ελβετικά φράγκα; Τα ερωτήματα είναι πολλά και θα απαντηθούν γι αυτήν την αναγκαστική... παντρειά!
Η Ελβετία αποτελεί το σήμα κατατεθέν του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Δεν θα μπορούσε να αντέξει μια χρεοκοπία της μέχρι πέρυσι πρώτης τράπεζας της. Εξ ου και η άμεση κινητοποίηση της κεντρικής τράπεζας της χώρας, ώστε να διοχετευτεί τόση ρευστότητα, όση χρειάζεται για να μην... στραπατσαριστεί το προφίλ του Ελβετικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Τα πολλά λεφτά... φοβίζουν
Η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας διοχετεύει ρευστότητα 100 δισ. ελβετικά φράγκα, τα οποία μπορεί να φτάσουν ακόμη και τα 280 δισ., προκειμένου να αποτραπεί μια γενικευμένη αναταραχή.
Όταν μιλάμε για ένα τέτοιο "μπαζούκας" είναι λογικό οι επενδυτές να ανησυχούν. Άλλο πράγμα να πηγαίνεις σε μια μάχη μ΄ ένα... τραπεζομάχαιρο και άλλο να σου λένε ότι πρέπει να έχει εξελιγμένο οπλικό σύστημα, αντιαρματικές ρουκέτες και... πυραύλους. Στην πρώτη περίπτωση έχεις να κάνεις με κάτι σχετικά... απλό, ενώ στη δεύτερη, πας σε κανονικό πόλεμο!
Η απόσυρση καταθέσεων από την Credit Suisse σχετίζεται και με το "μαύρο" χρήμα που είχε συσσωρεύσει τα προηγούμενα χρόνια η τράπεζα. Επιπλέον, στο μετοχικό της κεφάλαιο με ποσοστό 9,95% συμμετέχει και η Σαουδαραβική Εθνική Τράπεζα. Αφήστε που στην τράπεζα αυτή είχαν διοχετευτεί και πολλά ρωσικά κεφάλαια. Στη συγκεκριμένη τράπεζα είχαν επίσης τις καταθέσεις τους πολλές Ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ σύμφωνα με διαβεβαιώσεις η έκθεση των Ελληνικών τραπεζών σε κίνδυνο λόγω τοποθέτησης σε χρηματοοικονομικά προϊόντα της CS, είναι σχεδόν μηδαμινή. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η περίπτωση της Credit Suisse προκαλεί έντονη ανησυχία στους επενδυτές, οι οποίοι βλέπουν ότι το πολύ χρήμα που πέφτει για να "στεγανοποιηθούν" οι διαρροές, αποτελεί ένδειξη για πολύ χειρότερες καταστάσεις, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ.
Πώς αντιδρούν οι αγορές
Τα χρηματιστήρια χθες κινήθηκαν έντονα νευρικά και εμφάνισαν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας.
Στην Ασία οι δείκτες έκλεισαν με πτώση, ενώ σε Ευρώπη και ΗΠΑ, μετά την αρχική πτώση κυρίως των τραπεζικών μετοχών, τα πράγματα ήρθαν σε έναν λογαριασμό. Οι ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές έκλεισαν με κέρδη, το ίδιο και η Wall Street, ενώ και το Χρηματιστήριο Αθηνών μετά την αρχική πτώση, τελικώς έκλεισε με άνοδο 0,71%. Όλοι... ψάχνονται και ταυτόχρονα φοβούνται για το ποια θα είναι η επόμενη Credit Suisse. Το πρόβλημα δεν το έχουν οι μικροκαταθέτες, αλλά τα "φουσκωμένα" πορτοφόλια και όσοι έχουν αγοράσει μετοχές ή είναι τοποθετημένοι επενδυτικά. Όπως αποδείχθηκε στις ΗΠΑ, όσοι ρισκάρουν θα χάσουν τα λεφτά τους, όταν έρθει η... κακιά η ώρα. Επιπλέον, το αμερικανικό σύστημα θα γίνει πιο αυστηρό, οπότε δεν αποκλείεται να δούμε αρκετές ακόμη Silicon Valley Bank.
Ο φόβος μεγάλων κεφαλαιακών ζημιών από επενδύσεις ανά τον κόσμο έχει κυριεύσει τους μεγάλους ομίλους των κροίσων αυτών του πλανήτη. Άλλο πράγμα είναι να χάσει ένας φουκαράς τον μισθό του και άλλο πράγμα να δει ένας μεγιστάνας, ότι η περιουσία του μέσα σε λίγες ημέρες έχει μειωθεί κατά 2, 3 ή 5 δισ. δολάρια ή ευρώ. Η μετάδοση της κρίσης θα οδηγήσει πολύ κόσμο στον... κουβά, καθώς οι μέτοχοι θα πληρώσουν τα... σπασμένα.
Χθες, η μετοχή της Credit Suisse στο Χρηματιστήριο της Ζυρίχης έφτασε να χάνει ακόμη και 54%, ενώ η χρηματιστηριακή της αξία έχει υποχωρήσει κατά 99%!!! Ουσιαστικά αξίζει όσο μια... συνεταιριστική τράπεζα στην Ελλάδα! Και σκεφτείτε ότι μιλάμε για τη μεγαλύτερη τράπεζα της Ελβετίας, τουλάχιστον μέχρι πέρυσι.
Στραμμένο το βλέμμα στις ΗΠΑ
Το μεγάλο "μπαμ" στην Ελβετία δεν μπορεί να μας αποπροσανατολίσει σε σχέση με τα τεκταινόμενα στις ΗΠΑ.
Δύο χρεοκοπίες τραπεζών και περίπου 16 δισ. δολάρια για να σωθεί η First Republic Bank, δεν ισοδυναμούν με έναν απλό... πονόδοντο, αλλά με μια κατάσταση που ανά πάσα στιγμή, οδηγεί σε... Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Είναι ενδεικτικό ότι ο δείκτης φόβου στις ΗΠΑ έχει απογειωθεί στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών, ενώ το διετές ομόλογο διαπραγματεύεται με επιτόκιο, αντίστοιχο του κραχ του 1987!
Πάντως, χθες η Wall Street ήταν σε άλλο μήκος κύματος, καθώς οι επενδυτές στρέφουν το βλέμμα τους στις σημερινές και αυριανές ανακοινώσεις της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας. Η αρχικώς προγραμματισμένη αύξηση των βασικών επιτοκίων κατά 0,25% ίσως να μη συμβεί, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα με την αύξηση του βασικού επιτοκίου του ευρώ κατά 0,50%.
Ενδιαφέρον για ομόλογα
Η κατάσταση... πολέμου στις αγορές στρέφει τους επενδυτές από τις μετοχές στα ομόλογα.
Τα γερμανικά και γαλλικά ομόλογα προσελκύουν το ενδιαφέρον των επενδυτών, ενώ ωφελημένες βγαινουν και οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου. Έτσι, η Ιταλία χθες είχε επιτόκιο 3,80% στο 10ετές ομόλογο, ενώ το Ελληνικό δεκαετές μετά από εβδομάδες υποχώρησε λίγο πάνω από το 4%. Ωστόσο, πέραν από τα ομόλογα, οι επενδυτές φοβούνται ότι ο συστημικός κίνδυνος από ΗΠΑ και Ελβετία, μπορεί να πλήξει όλες τις μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης. Για παράδειγμα, οι δύο μεγαλύτερες γαλλικές τράπεζες, BNP Paribas και η Societe Generale, εκτιμάται ότι χρήζουν... προσοχής, κάτι που ισχύει και στις περιπτώσεις των ιταλικών Unicredit και Monte dei Paschi. Όχι φυσικά ότι δεν υπάρχουν... αμφιβολίες και για τράπεζες όπως η γερμανική Deutsche Bank ή οι ισπανικές. Πάντως, ειδικά για τις γαλλικές τράπεζες, δίνεται μια σημαντική ανάσα λόγω και διάσωσης της κυβέρνησης Μακρόν, μετά την αναταραχή που προκάλεσε το νέο ασφαλιστικό πλαίσιο, με κύριο σημείο αιχμής την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64 έτη από 62 που είναι σήμερα.
Πάντως, για όλη αυτήν την κατάσταση, έχουν... επιστρατευτεί και οι κεντρικοί τραπεζίτες,, οι οποίοι διαβεβαιώνουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι τέτοιου είδους διαβεβαιώσεις δημιουργούν πραγματικά πρόβλημα! Χθες, είχαμε και την παρέμβαση του Έλληνα κεντρικού τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο CNBC διαβεβαίωσε ότι οι εγχώριες τράπεζες δεν έχουν κανένα πρόβλημα, ενώ παράλληλα, επισήμανε ότι ο ανοδικός κύκλος των επιτοκίων βαίνει προς το τέλος του. Άλλωστε, η άνοδος των επιτοκίων για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων, αποτελεί αυτή τη στιγμή την... πέτρα του σκανδάλου! Όσο ανεβαίνουν τα επιτόκια πέφτει η αξία των ομολόγων που έχουν στα θησαυροφυλάκια τους οι τράπεζες. Έτσι την... πάτησε και η Silicon Valley Bank, η οποία αφού δεν είχε την απαιτούμενη ρευστότητα για να την επιστρέψει στους πελάτες της, άρχιζε να πουλάει αμερικανικά ομόλογα, τα οποία είχε αγοράσει την περίοδο των μηδενικών επιτοκίων σε υψηλότερες τιμές και αναγκάστηκε να πουλήσει τώρα σε περιβάλλον αυξημένων επιτοκίων, άρα σε πολύ χαμηλότερες τιμές. Πάντως, οι κεντρικές τράπεζες ΗΠΑ, Ευρωζώνης, Μεγάλης Βρετανίας, Ιαπωνίας, Καναδά και Ελβετίας είναι συντονισμένες, ώστε να προλάβουν κάθε τι ξαφνικό.
Φόβοι για ύφεση
Μια τραπεζική κρίση που έχει χρεοκοπίες και αναγκαστικούς "γάμους" είναι προφανές ότι προκαλεί παγκόσμια αναταραχή και επηρεάζει τις παραμέτρους της πραγματικής οικονομίας.
Έτσι, με βάση τις τελευταίες εξελίξεις δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι τελικώς μπορεί να δούμε πολύ ισχνούς ρυθμούς ανάπτυξης σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη, ενώ οι πιο απαισιόδοξοι εκτιμούν ότι το περιβάλλον παραπέμπει σε ύφεση. Η μεγάλη πτώση των τιμών των μετοχών αποθαρρύνει τα επενδυτικά ρίσκα και μοιραία οδηγεί σε μετάθεση ή και ματαίωση υλοποίησης σχεδίων. Αυτό δεν αποτελεί καλό νέο για την παγκόσμια οικονομία και σίγουρα αποτελεί κακό προηγούμενο για το ξέσπασμα της ύφεσης.
Ο φόβος της ύφεσης είναι αυτός που έχει συμπιέσει τις τιμές του πετρελαίου κατά τις τελευταίες 10 μέρες. Οι αγορές βλέπουν ότι η παγκόσμια οικονομία θα... φρενάρει και αυτό αποτυπώνεται στην τιμή του "μαύρου χρυσού", ο οποίος βρίσκεται σε σταθερά πτωτική πορεία. Χθες, το αμερικανικό αργό υποχώρησε στα 65-66 δολάρια το βαρέλι, ενώ το Brent στα 72-73 δολάρια το βαρέλι. Βέβαια, η εξέλιξη αυτή είναι θετική για την τσέπη μας, καθώς οι τιμές των καυσίμων αναμένεται μέσα στα επόμενα 24ωρα να είναι αισθητά χαμηλότερες. Αναμφίβολα και η αγορά του πετρελαίου θα άγεται και θα φέρεται, ανάλογα με τις θετικές ή αρνητικές ειδήσεις που θα βλέπουν το φως, σε σχέση με την τραπεζική κρίση.
Από την άλλη πλευρά, η τιμή του φυσικού αερίου έχει υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 19-20 μηνών και πιο συγκεκριμένα στα 40 ευρώ ανά μεγαβατώρα. "Κερασάκι στην τούρτα" όλων των παραπάνω είναι η εντυπωσιακή αύξηση της τιμής του χρυσού, ο οποίος ξεπέρασε τα 2.000 δολάρια ανά ουγκιά, καθώς οι επενδυτές αναζητούν ασφαλή καταφύγια για να μην τους πάρει η... μπόρα. Μέσα σε όλα αυτά έχουμε και ενίσχυση του ευρώ, το οποίο έχει κερδίσει σημαντικό έδαφος έναντι του δολαρίου, μετά τις τραπεζικές χρεοκοπίες στις ΗΠΑ.