Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο γίνονται όλο και πιο πλούσιοι, κάτι που δεν ισχύει μόνο για αυτούς που έχουν ήδη πακτωλό περιουσιακών στοιχείων. Η κινητικότητα του πλούτου αναμένεται να γίνει πιο έντονη έως το 2030 ενώ σε μακροπρόθεσμο επίπεδο θα εμφανιστούν σημάδια οριζόντιας μεταφοράς πλούτου, όπως αναφέρουν οι αναλυτές της UBS στο πρόσφατο Wealth Report.
Το 2023 η αύξηση του πλούτου σε όλο τον κόσμο ανέκαμψε από τη συρρίκνωση κατά 3% που είχε σημειώσει το προηγούμενο έτος. Η συρρίκνωση το 2022 οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στις συναλλαγματικές επιδράσεις, δη στο ισχυρό δολάριο ΗΠΑ.
Παρά ταύτα, η ανάκαμψη της τάξης του 4,2% αντιστάθμισε την απώλεια από το 2022 και οφείλεται στην ανάπτυξη στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική (EMEA) κατά 4,8%, καθώς και στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού (APAC) με 4,4%.
Επιπλέον, καθώς ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε, η πραγματική ανάπτυξη ξεπέρασε την ονομαστική ανάπτυξη το 2023, με αποτέλεσμα ο προσαρμοσμένος στον πληθωρισμό παγκόσμιος πλούτος να αυξηθεί κατά σχεδόν 8,4%.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Τα στοιχεία από τη φετινή ανάλυση της UBS δείχνουν ότι οι Έλληνες πολίτες είδαν τον πλούτο τους να συρρικνώνεται κατά περίπου 11% από την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση του 2008, μία περίοδος η οποία στιγματίστηκε τόσο από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους όσο και από την πανδημία.
Αν και τα στοιχεία της UBS υποδεικνύουν ότι, κατά μέσο όρο, οι Έλληνες πολίτες κατέγραψαν αύξηση της τάξης του 103% όσον αφορά τον πλούτο τους κατά τη δεκαετία 2000-2010, απώλεσαν το 20% αυτού μεταξύ του 2010 και του 2023. Πρόκειται για τη χειρότερη επίδοση ανάμεσα σε όλες τις χώρες που εξέτασε η UBS, εκτός της Ιαπωνίας όπου η αντίστοιχη μείωση του πλούτου κυμάνθηκε στο 23%.
Η έρευνα υποδεικνύει, επίσης, ότι η Ελλάδα ακολούθησε διαφορετική πορεία από άλλες χώρες οι οποίες περιδινίστηκαν στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Συγκεκριμένα, ο πλούτος στην Πορτογαλία εμφανίζει αύξηση άνω του 80% από το 2008, ενώ στην Ισπανία κινείται κατά 12% υψηλότερα. Σε ό,τι αφορά την οικονομική ανισότητα, η UBS υπολογίζει ότι και οι τρεις χώρες βρίσκονται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η γενικότερη εικόνα
Το 2023, οι κάτοικοι στην περιοχή ΕΜΕΑ ήταν οι πλουσιότεροι κατά μέσο όρο (166.000 δολάρια ΗΠΑ), ακολουθούμενοι από την APAC (156.000 δολάρια ΗΠΑ) και την Αμερική (146.000 δολάρια ΗΠΑ), αλλά ο μέσος πλούτος τους αυξήθηκε με τον πιο αργό ρυθμό από το 2008, περίπου 41%, σε σύγκριση με 122% στην ΑPAC και 110% στην Αμερική στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Παρόλο που η Αμερική υστέρησε στην ανάκαμψη του παγκόσμιου πλούτου το 2023, οι Ηνωμένες Πολιτείες ειδικότερα αντιστάθηκαν στην τάση επιβράδυνσης της ανάπτυξης με την πάροδο του χρόνου, αυξάνοντας τον σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξής τους από 4% μεταξύ 2000-2010, σε 6% μεταξύ 2010-2023.
Σε επίπεδο μεμονωμένων αγορών, η Ελβετία εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας για τον μέσο πλούτο ανά ενήλικα, ακολουθούμενη από το Λουξεμβούργο, το Χονγκ Κονγκ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις πλούτου το 2023 σημειώθηκαν στην Τουρκία, το Κατάρ και τη Ρωσία.
Επί του παρόντος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ακολουθούμενες από την ηπειρωτική Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν τον υψηλότερο αριθμό εκατομμυριούχων σε δολάρια ΗΠΑ, με τις ΗΠΑ να αντιπροσωπεύουν το 38%. Μέχρι το 2028, σύμφωνα με τις προβλέψεις της έκθεσης, ο αριθμός των ενηλίκων με πλούτο άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ θα έχει αυξηθεί σε 52 από τις 56 αγορές που αναλύθηκαν και εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 50% στην Ταϊβάν. Στην Ελλάδα, παρ’ όλα αυτά ο αριθμός των εκατομμυριούχων αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές στάσιμος, καταγράφοντας μικρή πτώση.
Ανισότητα και κινητικότητα του πλούτου
Αν και η ανισότητα τείνει να αυξάνεται με την πάροδο των ετών στις ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές, έχει μειωθεί σε αρκετές ανεπτυγμένες ώριμες οικονομίες και σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα, ο αριθμός των ενηλίκων στη χαμηλότερη κλίμακα πλούτου μειώνεται συνεχώς, ενώ όλοι οι υπόλοιποι αυξάνονται σταθερά.
Σύμφωνα με την έκθεση, σε όλες τις κλίμακες πλούτου και σε οποιοδήποτε χρονικό ορίζοντα, είναι πιθανότερο για τους πολίτες να «σκαρφαλώσουν» στην κλίμακα αυτή παρά να υποβαθμιστούν.
Στην πραγματικότητα, η ανάλυση δείχνει ότι περίπου ένα στα τρία άτομα μετακινείται σε μία υψηλότερη πλουτοπαραγωγική κλίμακα μέσα σε μια δεκαετία και σε μια τριακονταετή χρονική περίοδο η πιθανότητα να ξεφύγει κανείς από τη χαμηλότερη πλουτοπαραγωγική κλίμακα αυξάνεται σε πάνω από 60%.
Τέλος, περίπου 83 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ αναμένεται να αλλάξουν χέρια μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. Αυτό είναι περίπου το ισοδύναμο της αξίας όλης της οικονομικής δραστηριότητας της παγκόσμιας οικονομίας σε ένα μόνο έτος.
Μια ανεξερεύνητη πτυχή αυτής της μεταφοράς είναι ότι ένα αξιοσημείωτο ποσό αυτού του πλούτου θα μετακινηθεί οριζόντια πρώτα μεταξύ συζύγων, πριν μεταφερθεί στην επόμενη γενιά. Στην πράξη, αυτό σημαίνει σημαντική μεταφορά πλούτου στις γυναίκες, λαμβάνοντας υπόψη το συγκριτικά υψηλότερο προσδόκιμο ζωής τους.