Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς ενημερώνει τις επιχειρήσεις-μέλη του για τη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027 του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ, που βρίσκονται στην τελική ευθεία πριν την ενεργοποίησή τους και μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό μοχλό για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στην ανάκαμψη. Σημαντικοί ευρωπαϊκοί πόροι συνολικά 40 δις ευρώ, χωρίς την εθνική συμμετοχή, πρόκειται να διατεθούν σε τομείς της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας της χώρας μας, σύμφωνα με το σχέδιο κατανομής των κονδυλίων που κλείδωσε η Ελληνική Κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αναλυτικά, το νέο ΕΣΠΑ προβλέπει για την Ελλάδα αύξηση πόρων 8% σε σύγκριση με το προηγούμενο ΠΔΠ, καθώς και νέα κατανομή στους ακόλουθους τομείς με βάση τους στόχους της κυβερνητικής πολιτικής:
1. Ανταγωνιστική οικονομία και ψηφιακή μετάβαση (20,3%). Αφορά στη διασύνδεση της έρευνας με τον παραγωγικό ιστό της χώρας, την προσαρμογή της ελληνικής βιομηχανίας στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον με τη δημιουργία αξίας σε όλα τα πεδία του επιχειρείν, την ενδυνάμωση της καινοτομικής ικανότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής δημόσιας διοίκησης και της οικονομίας. Ο στόχος της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, με το τωρινό πρόγραμμα ΕΠΑνΕΚ, ενισχύεται κατά περίπου 50%, με μεγάλο μέρος των κοινοτικών πόρων να κατευθύνεται στο νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, ο οποίος αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης.
2. Περιβάλλον, ενέργεια και πολιτική προστασία (26,1%). Θα χρηματοδοτηθούν επενδύσεις με χαμηλές εκπομπές άνθρακα μέσω της προώθησης μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, των πράσινων επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
3. Μεταφορές και ευρυζωνικά δίκτυα (15,3%). Ο στόχος εστιάζει στην ανάπτυξη ενός ασφαλούς, συνεκτικού και διαλειτουργικού συστήματος σιδηροδρομικών
μεταφορών υψηλής ποιότητας, στην εξασφάλιση προσβασιμότητας και στη βέλτιστη χρήση των αυτοκινητοδρόμων, των θαλάσσιων λιμένων και των αεροδρομίων της Ελλάδας με την κατασκευή τμημάτων και συνδέσεων που λείπουν από το δίκτυο και στην προώθηση μιας σειράς μεσοπρόθεσμων πρωτοβουλιών και δράσεων οι οποίες στοχεύουν στη δημιουργία ενός σύγχρονου και καλύτερου ψηφιακού περιβάλλοντος, τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις της χώρας, με την υλοποίηση επενδύσεων σε ταχέα και υπερταχέα ευρυζωνικά δίκτυα, σε ανοιχτά ασύρματα δίκτυα για την πρόσβαση όλων στο Διαδίκτυο, καθώς και με την ανάπτυξη σύγχρονων δικτυακών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων οπτικών ινών και των δικτύων 5G.
4. Απασχόληση, εκπαίδευση, κοινωνική προστασία, υποδομές παιδείας και υγείας (31,9%). Προτεραιότητα θα δοθεί στις ίσες ευκαιρίες και στην ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, ιδίως γυναικών, νέων και μακροχρόνιων ανέργων, καθώς και στην κοινωνική σύγκλιση, στην ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση, στην κατάρτιση και στη διά βίου μάθηση, στην κοινωνική προστασία και στην ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, στην αντιμετώπιση της υλικής στέρησης και στον συστημικό εκσυγχρονισμό των αντίστοιχων θεσμών. Επιπρόσθετα, πόροι θα κατανεμηθούν και στην εφαρμογή ολοκληρωμένων μέτρων που αφορούν, μεταξύ άλλων, στη στέγαση και τις κοινωνικές υπηρεσίες και την εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης και της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης.
5. Χωρικές παρεμβάσεις και αστική ανάπτυξη (5,4%). Δίδεται προτεραιότητα στην ενίσχυση της ολοκληρωμένης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης, με έμφαση στη βιώσιμη αστική ανάπτυξη, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του τουρισμού, της αναζωογόνησης δημόσιων χώρων και της ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών και των παράκτιων περιοχών με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων.
Όλοι οι παραπάνω στόχοι αποτυπώνονται σε έξι επιχειρησιακά προγράμματα: Ανταγωνιστικότητα-Επιχειρηματικότητα, Ανθρώπινο δυναμικό-Καταρτίσεις-Εκπαίδευση, Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, Ψηφιακός μετασχηματισμός (το σύνολο των ψηφιακών και ευρυζωνικών, πλην της επιχειρηματικότητας), Ενιαίο σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης,
Περιβάλλον-Ενέργεια-Κλιματική αλλαγή (συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής προστασίας) και Μεταφορές-έργα υποδομών-δημόσια έργα, όπως οδοποιία, σιδηροδρομικές, αεροπορικές μεταφορές και λιμάνια.
Τα τομεακά προγράμματα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την απασχόληση, την εκπαίδευση, όπως και εκείνο του περιβάλλοντος, παρουσιάζουν σημαντική αύξηση. Το 30% των κοινοτικών πόρων 21 δις ευρώ κατανέμονται στα 13 περιφερειακά προγράμματα της χώρας, καθώς και στα προγράμματα διασυνοριακής εδαφικής συνεργασίας (Interreg) με τις 13 Περιφέρειες να διαχειρίζονται έως το 2027 σχεδόν 7 δις ευρώ. Συγκεκριμένα, το περιφερειακό πρόγραμμα για την Αττική αναμένεται να διαμορφωθεί σε περίπου 2,3 δις ευρώ, με αύξηση που υπερβαίνει το 100% συγκριτικά με το προηγούμενο πρόγραμμα, το οποίο ανήλθε σε 1,1 δις ευρώ.
Η Αγροτική Ανάπτυξη στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ 2021-2027), αποτελεί ξεχωριστό κομμάτι με διαφορετικές διαδικασίες υλοποίησης και συνολικούς πόρους 19 δις ευρώ, μειωμένους κατά 0,5%. Από τα κονδύλια της ΚΑΠ, περίπου 14,8 δις ευρώ αφορούν στις επιδοτήσεις που εισπράττουν γεωργοί και κτηνοτρόφοι για την παραγωγή των προϊόντων τους και είναι ελαφρώς μειωμένα κατά 2% σε σχέση με τα χρήματα της τρέχουσας περιόδου. Σημαντικά αυξημένο, κατά 4,72%, είναι το κονδύλι των 4,5 δις ευρώ του δεύτερου πυλώνα της Αγροτικής Ανάπτυξης, που θα διεκδικήσουν αγρότες και επιχειρήσεις για τον εκσυγχρονισμό των μεθόδων της παραγωγής ή της καλλιέργειάς τους.
Ως εκ τούτου, το συνολικό επενδυτικό ποσό των περίπου 40 δις ευρώ από τώρα και για τα επόμενα επτά χρόνια προέρχεται κυρίως από δύο πηγές κοινοτικού χρήματος. Αρχικά, από το νέο ΕΣΠΑ, με τα 21 δις ευρώ χωρίς την εθνική συμμετοχή, καθώς και τα 19 δις ευρώ του συνολικού πακέτου των άμεσων ενισχύσεων και επιχορηγήσεων για την αγροτική ανάπτυξη την περίοδο 2021-2027 στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Υπάρχει όμως και μια τρίτη πηγή που συνδέεται με την μεταφορά των κερδών ομολόγων 4,5 δις ευρώ, τα οποία διακρατούνται σε κεντρικές τράπεζες (ANFA και SNP) από το λογαριασμό απομείωσης του χρέους για συγκεκριμένες «συμφωνημένες επενδύσεις».
Ο πρόεδρος του Ε.Β.Ε.Π. και Π.Ε.Σ. Αττικής, Βασίλης Κορκίδης, δήλωσε
ότι το γεγονός πως η Ελλάδας ξεπέρασε την “ενόχληση” της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας για την ιδιαίτερη έμφαση που δίνει και στο νέο ΕΣΠΑ με προτάσεις για δράσεις ΜμΕ, αντί για μεγάλα έργα με ιδιωτική χρηματοδότηση και εύκολη διαχείριση, αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης της Ε.Ε. στην κυβέρνηση για τη χρηστή διαχείριση των οικονομικών, αλλά και την εφαρμογή “έξυπνων” μέτρων στήριξης σε πρωτόγνωρες συνθήκες. Σε μια χρονική περίοδο κατά την οποία οι επιπτώσεις της πανδημίας θα έχουν επιδράσει στην ελληνική επιχειρηματικότητα, οι πόροι του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ θα είναι μείζονος σημασίας. Το ιδανικό βεβαίως θα ήταν η δομή του ΠΔΠ να βελτιωθεί, να εκσυγχρονιστεί και να απλοποιηθεί. Μέχρι όμως αυτό να συμβεί, απαιτείται βέλτιστη εγχώρια αξιοποίηση, μικρότερος κατακερματισμός, μεγαλύτερη απορροφητικότητα, λιγότερες καθυστερήσεις και καθόλου λάθη.
Λουκάς Γεωργιάδης