Αύριο το μεσημέρι ώρα Ελλάδος ή σε μερικά εικοσιτετράωρα, θα γνωρίζουμε το νέο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, οι αποφάσεις του οποίου από τις 20 Ιανουαρίου 2025 και μετά, όταν θα αναλάβει τα καθήκοντα του, αναμένεται να καθορίσουν τις γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Γράφει ο Λουκάς Γεωργιάδης
Την τελευταία περίοδο έχουν γραφτεί χιλιάδες άρθρα για την επόμενη μέρα σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Μέση Ανατολή και ολόκληρο τον πλανήτη, σχετικά με το τι θα συμβεί αν εκλεγεί η Κάμαλα Χάρις ή ο Ντόναλντ Τραμπ. Θα περιμένουμε το αποτέλεσμα, θα δούμε αν υπάρξουν... παρατράγουδα, θα εκτιμήσουμε την αντίδραση των αγορών και στη συνέχεια θα μπορούμε να κάνουμε αναλύσεις για να δούμε πού βρισκόμαστε, πού πάμε και πώς θα πάμε. Πρόκειται ίσως για τις πλέον σημαντικές εκλογές των τελευταίων πέντε δεκαετιών, καθώς διεξάγονται εν μέσω δύο πολέμων σε κρίσιμες περιοχές του πλανήτη, όπου υπάρχουν αμερικανικά και αμερικανατοϊκά συμφέροντα.
Το γεγονός ότι ο Λευκός Οίκος προστατεύεται πλέον από φράχτες, ελεύθερους σκοπευτές και drones, παραπέμπει επί της ουσίας σε μια κατάσταση... εμφυλίου πολέμου. Βέβαια, υπάρχει το προηγούμενο των οπαδών του Τραμπ τον Ιανουάριο του 2021, οπότε, λογικό είναι να έχει δώσει τις... δέουσες εντολές ο Μπάιντεν. Επιπλέον, όλο αυτό το σκηνικό παίζει πολύ δυνατά σε επίπεδο εικόνας και εντυπώσεων λίγες ώρες πριν την ψηφοφορία. Όμως, όπως και να το κάνουμε, όταν βλέπεις την Υπερδύναμη να βυθίζεται στην τοξικότητα και στη χυδαιότητα, αυτό, δεν αποτελεί τιμή. Τολμούμε δε να πούμε, ότι η Ελλάδα είναι υπόδειγμα δημοκρατικής λειτουργίας και οργάνωσης της πολιτικής ζωής, μπροστά σε αυτά που συμβαίνουν στα... καλύτερα σπίτια της Δύσης!
Ταυτόχρονα, βρισκόμαστε σε μια περίοδο, όπου στη Μέση Ανατολή εντείνονται οι προετοιμασίες για χτύπημα του Ιράν προς το Ισραήλ, το οποίο κάθε μέρα απονευρώνει τη Χεσμπολάχ και ουσιαστικά πιέζει το Ιράν να αντιδράσει. Η εξουδετέρωση της Χαμάς και πολύ σύντομα της Χεσμπολάχ δημιουργεί νέα δεδομένα στην περιοχή και οι Ιρανοί ετοιμάζονται να απαντήσουν "με εντυπωσιακό τρόπο", μέσα στις επόμενες ημέρες, αν όχι ώρες, θέλοντας να πάρουν εκδίκηση για την επίθεση του Ισραήλ στο έδαφος τους στις 26 Φεβρουαρίου, σε απάντηση των ιρανικών πυραυλικών επιθέσεων κάτι εβδομάδες πριν. Μία σου και μία μου, πάει το πράγμα! Έχουμε εισέλθει σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη διελκυστίνδα, όπου αυτός που επιτίθεται ως αμυνόμενος, προκαλεί την απάντηση του αντιπάλου, ο οποίος αμύνεται δια της... επιθέσεως!
Το "πιγκ-πονγκ" μεταξύ Ισραήλ-Ιράν σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα για το νικητή των αμερικανικών εκλογών έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα αναμονής στις διεθνείς αγορές. Οι επενδυτές περιμένουν με το... δάκτυλο στη σκανδάλη σε ομόλογα και χρηματιστήρια, ενώ την ίδια στιγμή και στον χρυσό παρατηρείται ήπια διόρθωση, πριν ενδεχομένως δοκιμαστούν νέα ιστορικά υψηλά. Αυτό θα εξαρτηθεί φυσικά από τις δύο προαναφερόμενες γεωπολιτικές εξελίξεις, ενώ με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στην... εξίσωση μπαίνει και ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας, ο οποίος αφορά άμεσα την Ευρώπη. Αναμφίβολα, βαρόμετρο των εξελίξεων αποτελεί το πετρέλαιο, το οποίο, πριν από 2-3 εβδομάδες βρέθηκε από τα 71 δολάρια το βαρέλι στα 80 δολ., για να υποχωρήσει εκ νέου στα 70 και τώρα να διαμορφώνεται στα 75 δολάρια. Αυτό το "γιο-γιο" είναι ενδεικτικό της νευρικότητας που προκαλεί στις αγορές η τεταμένη κατάσταση στη Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, εν αναμονή της... απάντησης των Μουλάδων στα πρόσφατα χτυπήματα του Νετανιάχου.
Τα πάντα είναι ρευστά και βαδίζουμε επί ξυρού ακμής, ενώ μετά το οριστικό αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών θα γίνει η απαραίτητη "ιχνηλάτηση" των προθέσεων της νέας αμερικανικής ηγεσίας σε σχέση με τα ανοικτά μέτωπα. Ας κρατήσουμε ότι όλα τα προαναφερόμενα έχουν ενσωματωθεί σε επίπεδο προσδοκιών, βεβαιοτήτων και αβεβαιοτήτων στην τιμή του χρυσού, ο οποίος "τρέχει" χωρίς ανάσα τις τελευταίες εβδομάδες, έχοντας ξεκινήσει την ξέφρενη πορεία του αρκετούς μήνες πριν από την εκδήλωση του πρώτου γεγονότος της χρονοσειράς, δηλαδή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι αγορές θα μας... δείξουν τον δρόμο για τις εξελίξεις εντός του 2025, οι οποίες ίσως γράψουν μοναδικές στιγμές στην παγκόσμια ιστορία...
Οι διεθνείς εξελίξεις οδηγός για τις αποφάσεις Μητσοτάκη
Η αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον αποτελεί στοιχείο έντονου προβληματισμού για την Ελλάδα, καθώς η κυβέρνηση θέλει να διαφυλάξει τα κεκτημένα στην οικονομία, στην εξωτερική πολιτική και στις διεθνείς σχέσεις της χώρας.
Η έκβαση των αμερικανικών εκλογών αποτελεί τη νέα αφετηρία για τη διαμόρφωση της στρατηγικής και της τακτικής που θα ακολουθήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η εκλογή της Κάμαλα Χάρις μπορεί να αποτελεί προτιμητέα επιλογή για την κυβέρνηση, ωστόσο, δεν θα έρθει και η... συντέλεια του κόσμου, αν εκλεγεί ο Τραμπ. Δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη η επίσκεψη-αστραπή του πρώην υπουργού Εξωτερικών του Τραμπ, Μάικ Πομπέο, στην Αθήνα. Όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών και λίγο πριν αποχωρήσει ο Τραμπ, ο Πομπέο είχε επισκεφθεί τον Μητσοτάκη και τα είχαν,,, πει στην πατρική οικία στα Χανιά. Σε περίπτωση εκλογής του Τραμπ, μπορεί να αναλάβει το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης των ΗΠΑ και όπως καταλαβαίνουμε όλοι, μια τέτοια επίσκεψη στη χώρα μας μόνο τυχαία δεν είναι λίγα 24ωρα πριν τις αμερικανικές εκλογές. Φυσικά, ελπίζουμε ότι είναι για καλό. Ο Πομπέο είναι ο άνθρωπος που ξέρει να κρατάει τα... γκέμια του Τραμπ και έχει καταθέσει ολοκληρωμένο σχέδιο σχετικά με τις αποφάσεις της επόμενης μέρας, εάν ο τελευταίος κερδίσει τις εκλογές.
Οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο, λόγω και του εξαιρετικού ρόλου που διαδραμάτισε ο ελληνικής καταγωγής πρέσβης των ΗΠΑ, Τζορτζ Τσούνης. Άρα, η επίσκεψη Πομπέο και η κρυφή συνάντηση του με τον Μητσοτάκη, την οποία αποκάλυψε ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ στις ΗΠΑ, Μιχάλης Ιγνατίου, λέει πάρα πολλά. Τόσο για την επόμενη μέρα, αν εκλεγεί ο Τραμπ, όσο και για τις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ, αν και κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας του, ο... Ντόναλντ δεν είχε εκφράσει και τις καλύτερες σκέψεις για την Ελλάδα. Ίσως γιατί μέχρι το καλοκαίρι του 2019 είχαμε τον... Τσίπρα και μας είχαν πάρει... χαμπάρι οι πάντες! Συν τοις άλλοις, ο Τραμπ... έπαιξε περισσότερη "μπάλα" με τον Ερντογάν, ενώ οι γαμπροί τους έκαναν γερές... μπίζνες!
Όπως και να ΄χει, από το νέο έτος θα ξέρουμε προς ποια κατεύθυνση θα "τρέξουν" οι εξελίξεις που αφορούν άμεσα τη χώρα μας. Σε μερικά εικοσιτετράωρα θα ξέρουμε αν θα βγει η Χάρις ή ο Τραμπ, θα δούμε πότε και πώς θα εκδηλώσουν την επίθεση τους οι Ιρανοί κατά του Ισραήλ, ποια θα είναι η απάντηση του Νετανιάχου και φυσικά θα δούμε τι μέλλει γενέσθαι με την ανοικτή "πληγή" της Ουκρανίας. Η Ελλάδα επί Μητσοτάκη έχει κερδίσει πάρα πολλούς πόντους και παίζει... μπάλα, επιπέδου... Τσάμπιονς Λιγκ! Ο ισχυρός ρόλος που διαδραματίζει ο Μητσοτάκης στα ευρωπαϊκά δρώμενα, η ενίσχυση της άμυνας της χώρας, οι εξαιρετικές σχέσεις με τους εταίρους μας, η θέση-"κλειδί" στο νέο ενεργειακό παίγνιο και πολλά ακόμη, καθιστούν τον Μητσοτάκη αδιαμφισβήτητο κυρίαρχο του εγχώριου πολιτικού παιχνιδιού. Αποτελεί έναν από τους μεγάλους "παίκτες" στην πολιτική σκακιέρα με ανεβασμένες τις "μετοχές" του στο "πολιτικό χρηματιστήριο", κάτι που λειτουργεί υποστηρικτικά και ενισχυτικά για την Ελλάδα. Αποτελεί τον εγγυητή της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας σε μια χώρα που πριν από μερικά χρόνια όλοι μιλούσαν με τα χειρότερα λόγια, αλλά τώρα την υμνούν ως success story.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν κεκτημένα, ωστόσο, ο αντίκτυπος μιας μεγάλης διεθνούς αναταραχής, δεν θα αποτελέσει καλό σημάδι για την ευρωπαϊκή οικονομία, ενώ θα ανακόψει την πορεία ανάκαμψης της χώρας μας. Αυτός είναι και ο μεγάλος πονοκέφαλος του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος, τρέμει στην ιδέα των ανατροπών στην οικονομία, ως αποτέλεσμα αρνητικών γεωπολιτικών ανατροπών. Μια δυσάρεστη αλλαγή των διεθνών συσχετισμών εν μέσω δύο σοβαρότατων πολέμων, ο κίνδυνος ανατροπών στην οικονομία με φόντο την ακρίβεια, αλλά και ο φόβος για αναζωπύρωση της έντασης με την Τουρκία, λόγω... ξεθαρρέματος του Ερντογάν, μπορούν να μας βάλουν σε περιπέτειες. Σε κάθε περίπτωση, είτε με τον έναν, είτε με τον άλλον τρόπο, ο Μητσοτάκης μπορεί να χρειαστεί να λάβει σημαντικές πολιτικές αποφάσεις μέσα στην επόμενη διετία, λαμβάνοντας υπόψιν τους συσχετισμούς στο εσωτερικό πολιτικό παίγνιο.
Σε περιόδους κρίσεων, η σχετική πλειοψηφία των πολιτών εμπιστεύεται αυτόν που κυβερνά. Η κρισιμότητα των περιστάσεων σε διεθνές επίπεδο θα διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων το 2025 και μετά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα υπάρχουν περιθώρια για ακυβερνησία, αλλά ούτε και για "παιχνίδια" από την πλευρά της εγχώριας αντιπολίτευσης. Ίσως εισερχόμαστε σε έναν πολύ επικίνδυνο διεθνή γεωπολιτικό και οικονομικό κύκλο και θα πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί. Ιδίως, το ΠΑΣΟΚ από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, μιας και αυτό αποτελεί τον μοναδικό δυνητικό κυβερνητικό εταίρο της Νέας Δημοκρατίας. Γκρίνιες, αρνήσεις, μαγκιές και... φιοριτούρες είναι πολύ πιθανό να μην έχουν θέση σε ένα περιβάλλον, το οποίο είναι ναρκοθετημένο και απαιτεί τη λήψη αποφάσεων με καθαρό και κυρίως... ανοικτό μυαλό!