Ο χυμός πορτοκαλιού είναι για πολλούς αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας, αλλά οι τιμές του χυμού έχουν εκτοξευθεί σε ύψη ρεκόρ, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών και των ασθενειών στη Βραζιλία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο, ωθώντας τους κατασκευαστές να διερευνήσουν εάν μπορούν να χρησιμοποιήσουν μανταρίνια για την παρασκευή πορτοκαλάδας.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για χυμό πορτοκαλιού έχουν κλονιστεί από τα τέλη του 2022, όταν ένας τυφώνας, και στη συνέχεια, ένας παγετός, κατέστρεψε χιλιάδες στρέμματα πορτοκαλεώνων στη Φλόριντα, την κύρια περιοχή παραγωγής εσπεριδοειδών στις ΗΠΑ, τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό στον κόσμο. Όμως το ράλι επιταχύνθηκε απότομα αυτόν τον μήνα καθώς η προοπτική μιας θλιβερής συγκομιδής στη Βραζιλία έχει πανικοβάλει την αγορά.
Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης χυμού πορτοκαλιού, που διαπραγματεύονται στο Intercontinental Exchange της Νέας Υόρκης, έφτασαν τα 4,92 δολάρια τη λίβρα την Τρίτη, σχεδόν διπλάσια τιμή πριν από πριν ένα χρόνο.
«Πρόκειται για κρίση», δήλωσε στους Financial Times ο Κις Κουλ, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Χυμών Φρούτων και Λαχανικών (IFU). «Δεν έχουμε δει ποτέ κάτι παρόμοιο, ακόμη και κατά τη διάρκεια των μεγάλων παγετών και των μεγάλων τυφώνων».
Οι τεράστιες ελλείψεις έχουν εγείρει φόβους για αύξηση τιμών που θα πλήξει τους καταναλωτές και θα αναδιαμορφώσει θεμελιωδώς την παγκόσμια βιομηχανία χυμού πορτοκαλιού, σύμφωνα με την IFU.
Κανονικά οι κατασκευαστές μπορούν να ξεπεράσουν τις διαφορές στις γεύσεις από τη μια εποχή στην άλλη αναμειγνύοντας αποθέματα κατεψυγμένου χυμού πορτοκαλιού (καθώς έχει διάρκεια ζωής δύο ετών) από την τελευταία σεζόν με τη νεότερη συγκομιδή. Ωστόσο, τρία συνεχόμενα χρόνια φθίνουσας προσφοράς έχουν εξαντλήσει τα αποθέματα.
Η μακροπρόθεσμη λύση για την έλλειψη πορτοκαλιών, σύμφωνα με τον Κουλς, μπορεί να είναι η παρασκευή χυμού πορτοκαλιού από μανταρίνια, των οποίων τα δέντρα είναι πιο ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή.
Χρήση άλλων φρούτων
Η μόνη πιο μακροπρόθεσμη επιλογή «χωρίς να αγγίξουμε τη φυσικότητα και την εικόνα του προϊόντος» μπορεί να είναι «η χρήση διαφορετικών ειδών φρούτων», είπε ο Κουλς.
Η βιομηχανία πειραματίζεται ήδη. Στην Ιαπωνία, η οποία συνήθως εισάγει το 90% του χυμού πορτοκαλιού που καταναλώνει, κυρίως από την Βραζιλία, η στενότητα της προσφοράς έχει επιδεινωθεί από το αδύναμο γιεν, αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος εισαγωγής. Η Seven & i Holdings, ιδιοκτήτρια της αλυσίδας σούπερ μάρκετ 7-Eleven, στράφηκε στην εγχώρια προμήθεια μανταρινιών της χώρας, λανσάροντας ένα μεικτό χυμό μανταρινιού και πορτοκαλιού.
Η IFU εξέταζε το ενδεχόμενο να ξεκινήσει τη ρυθμιστική διαδικασία για να επιτρέψει στο χυμό να περιέχει εσπεριδοειδή εκτός από πορτοκάλια, είπε ο Κουλς. Αυτό θα απαιτούσε μια νομοθετική αλλαγή, πρώτα στον κώδικα προτύπων τροφίμων Codex Alimentarius που θεσπίστηκε από φορείς του ΟΗΕ, και στη συνέχεια σε εθνικό επίπεδο, όπως από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ.
Ασθένειες μαραζώνουν τα δέντρα
Η σημερινή συμπίεση προσφοράς ανάγεται σε πριν από εικοσαετία όταν ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το «πρασίνισμα των εσπεριδοειδών», μια ανίατη ασθένεια που μεταδίδεται από έντομα που ρουφούν τους χυμούς του δέντρου καθιστώντας τον καρπό πικρό πριν σκοτώσει εντελώς το δέντρος.
Μέχρι το 2008, είχε εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη Φλόριντα, η οποία ιστορικά αντιπροσώπευε περισσότερο από το 80% των προμηθειών των ΗΠΑ. Πριν από δύο δεκαετίες η Φλόριντα έβγαζε περίπου 240 εκατομμύρια κιβώτια χυμού πορτοκαλιού το χρόνο, σύμφωνα με τον Κουλς. Σήμερα, με επιδείνωση και από την κλιματική αλλαγή, έχει μειωθεί σε μόλις 17 εκατομμύρια.
Η Βραζιλία παρενέβη για να καλύψει το έλλειμμα, αλλά τώρα οι καλλιέργειες της Νότιας Αμερικής αρχίζουν επίσης να υποφέρουν. Η παραγωγή φέτος μειώθηκε κατά ένα τέταρτο στα 232 εκατομμύρια κιβώτια πορτοκαλιών, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Fundecitrus, της οργάνωσης καλλιεργητών εσπεριδοειδών.
Οι πορτοκαλεώνες της Βραζιλίας είχαν πληγεί από υψηλότερες από τις μέσες θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις κάτω του μέσου όρου, δήλωσε στους FT ο Αντρές Παντίγια, αναλυτής της Rabobank. Λιγότερο από το ένα τρίτο των αγροκτημάτων ήταν αρδευόμενα και ακόμη και αυτά είχαν «παλέψει να τα βγάλουν πέρα», είπε.
Η Rabobank εκτιμά ότι σχεδόν το 40% των πορτοκαλεώνων στην κύρια περιοχή καλλιέργειας στα νοτιοανατολικά της χώρας έχουν μολυνθεί από πρασίνισμα εσπεριδοειδών.
Ξερίζωμα η μόνη λύση
Η ασθένεια κάνει επίσης τα πορτοκάλια να πέφτουν νωρίτερα, πράγμα που σημαίνει ότι οι αγρότες τείνουν να πραγματοποιούν πρώιμη συγκομιδή, επηρεάζοντας και πάλι τη γεύση, είπε ο Παντίγια, προσθέτοντας ότι αυτό «δημιουργεί προκλήσεις για τη βιομηχανία χυμού πορτοκαλιού».
Ο μόνος τρόπος για να θεραπευθεί η ασθένεια είναι το ξερίζωμα του δέντρου, «πράγμα που δεν αρέσει στον αγρότη γιατί υπάρχουν ακόμα πορτοκάλια», είπε ο Κουλς. «Αλλά οι αποδόσεις και η ποιότητα του καρπού είναι κακή».
Στελέχη του κλάδου λένε ότι οι καταναλωτές είναι πιθανό να αισθάνονται τον αντίκτυπο για χρόνια. Πολλοί κατασκευαστές μετακυλίουν ήδη το αυξανόμενο κόστος στους πελάτες τους.
Εν τω μεταξύ, η καταναλωτική ζήτηση δεν δείχνει σημάδια χαλάρωσης. Πριν από την πανδημία, ορισμένοι Αμερικανοί είχαν εγκαταλείψει τον χυμό πορτοκαλιού, αλλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας πολλοί άνθρωποι ανακάλυψαν ξανά τον χυμό.