Σε αναζήτηση νέας… στέγης βρίσκονται τροπικά θαλάσσια είδη εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας των θαλασσών.
Αυτό προκύπτει από μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Trends in Ecology and Evolution και συμπίπτει με την έναρξη της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή του 2023 COP28 στο Ντουμπάι, όπου οι φορείς χάραξης παγκόσμιας πολιτικής αναμένεται να σχεδιάσουν τρόπους αντιμετώπισης των επιπτώσεων της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Σύμφωνα με τους ειδικούς η αύξηση της θερμοκρασίας των υδάτων οδηγεί πολλά από τα τροπικά είδη να αναζητούν πιο ψυχρό περιβάλλον με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν τον Ισημερινό και να κατευθύνονται προς τους πόλους.
Αυτή η μαζική μετακίνηση της θαλάσσιας ζωής, η λεγόμενη «τροπικοποίηση», αλλάζει το τοπίο των ωκεανών και προκαλεί «σειρά οικολογικών και εξελικτικών συνεπειών για τα είδη, για ολόκληρα οικοσυστήματα, μεταβάλλει τα παγκόσμια μοντέλα βιοποικιλότητας» και ενδεχομένως την παγκόσμια οικονομία, ανέφερε η Καρολίνα Ζαρζίνσκι, ερευνήτρια του πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στη Μεγάλη Βρετανία.
Οι επιστήμονες εξηγούν πως η κλιματική αλλαγή έχει αλλάξει τους φυσικούς παράγοντες που επηρεάζουν τα είδη, όπως τα ωκεάνια ρεύματα στα σημεία που χωρίζουν τις τροπικές/υποτροπικές και τις εύκρατες περιοχές. Η θερμοκρασία σε αυτά τα ρεύματα θερμού νερού αυξάνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ενισχύοντας τη μετακίνηση προς τους πόλους.
«Παρότι η αφθονία, η κατανομή και η παρουσία ειδών σε τροπικές, υποτροπικές και εύκρατες ζώνες έχει καταγραφεί πολλές φορές, υπάρχει θεμελιώδης έλλειψη κατανόησης των μακροπρόθεσμων εξελικτικών συνεπειών όταν νέα είδη ζουν μαζί», δήλωσε η Σουζάν Γουίλιαμς, επιστημονική συνεργάτιδα στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηνωμένου Βασιλείου και μία εκ των συντακτών της έκθεσης.
Το φαινόμενο αυτό μπορεί να επηρεάσει έναν μεμονωμένο πληθυσμό, ένα ολόκληρο είδος ή ακόμη και ολόκληρα οικοσυστήματα. Για παράδειγμα, καθώς τα φυτοφάγα ψάρια απομακρύνονται από τον ισημερινό, καταναλώνουν πολλά φύκια που βρίσκουν στη νέα τους «πατρίδα». Αυτό δημιουργεί επιπλέον χώρο για να εγκατασταθούν στην περιοχή κοράλλια, συμβάλλοντας στην εξάπλωση του φαινόμενου. Παράλληλα, καθώς οι τροπικές θαλάσσιες χελώνες και το θαλασσινό μεγαλόσωμο θηλαστικό ντιγκόνγκ κατευθύνονται προς τα νότια κατά μήκος της δυτικής ακτής της Αυστραλίας, απειλούν τα είδη ευάλωτα θαλάσσια λιβάδια αφού αποτελούν πηγή τροφής τους.
Παράλληλα, έχει καταγραφεί ότι είδη ψαριών αλλάζουν τη διατροφική και κοινωνική συμπεριφορά τους για να καταφέρουν να συνυπάρξουν με άλλα είδη. Ανάμεσα σε αυτά οι πομακεντρίδες που σχηματίζουν κοπάδια με τοπικά είδη και όχι με τους όμοιούς τους. Εκτιμάται ότι αυτή η αλλαγή συμπεριφοράς συνδέεται με την προοπτική μεγαλύτερης διάρκειας ζωής.
Η μελέτη του πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον καταδεικνύει ότι είδος αχιβάδας έχει αρχίσει να «λυγίζει» ώστε να αποφύγει αρπακτικά είδη που το απειλούν και έχουν εκτοπιστεί στις θάλασσες της Μπάχα Καλιφόρνια στο Μεξικό.
Όλα αυτά, ενώ η εκτεταμένη μετακίνηση της θαλάσσιας ζωής έχει ήδη αντίκτυπο στην παγκόσμια αλιεία, καθώς σε περιοχές όπως δυτικά του Ειρηνικού Ωκεανού εντοπίζονται αυξημένα ποσοστά παρουσίας τροπικών ειδών.
