Σύντομα θα είναι δυνατή η αναβίωση της συμφωνίας για τα σιτηρά, δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά τις συνομιλίες που είχε στο ρωσικό θέρετρο Σότσι, με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν τη Δευτέρα.
Υπενθυμίζεται ότι η Μόσχα αποχώρησε από τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας, η οποία επέτρεπε την κυκλοφορία ουκρανικών σιτηρών, τον περασμένο Ιούλιο, διαμαρτυρόμενη ότι οι δικές της εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων αντιμετώπιζαν σοβαρά εμπόδια.
Ο Ερντογάν, ο οποίος προηγουμένως έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να πείσει τον Πούτιν να τηρήσει τη συμφωνία, όπως επίσης και τα Ηνωμένα Έθνη προσπαθούν αμφότεροι να πείσουν τον Πούτιν να επιστρέψει στη συμφωνία.
«Ως Τουρκία, πιστεύουμε ότι θα καταλήξουμε σε μια λύση που θα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες σε σύντομο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Ερντογάν. Υπογράμμισε επίσης ότι, οι προσδοκίες της Ρωσίας είναι γνωστές σε όλους και ότι οι ελλείψεις πρέπει να εξαλειφθούν, προσθέτοντας ότι η Τουρκία και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν εργαστεί σε ένα νέο πακέτο προτάσεων για να αμβλύνουν τις ρωσικές ανησυχίες. 
Ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να αμβλύνει τη διαπραγματευτική της θέση έναντι της Ρωσίας στις συνομιλίες για την αναβίωση της συμφωνίας και να εξάγει περισσότερα σιτηρά στην Αφρική και όχι στην Ευρώπη.
«Η Ουκρανία πρέπει να αμβλύνει ιδιαίτερα τις προσεγγίσεις της προκειμένου να είναι δυνατό να γίνουν κοινά βήματα με τη Ρωσία», είπε στους δημοσιογράφους.
Η αντίδραση της Ουκρανίας
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα, μιλώντας αργότερα στην ουκρανική τηλεόραση, είπε ότι το Κίεβο δεν θα αλλάξει τη στάση του, αλλά θα λάβει υπόψη τον απολογισμό της Τουρκίας για τις συνομιλίες στο Σότσι.
«Δεν πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε όμηροι του ρωσικού εκβιασμού, όπου η Ρωσία δημιουργεί προβλήματα και στη συνέχεια καλεί τους πάντες να τα λύσουν», είπε ο Κουλέμπα.
«Είναι σαφές ότι θα υπερασπιστούμε όλες τις θέσεις αρχών, ειδικά όσον αφορά την πίεση των κυρώσεων στη Ρωσική Ομοσπονδία».
Στεκόμενος στο πλευρό του Ερντογάν, ο Πούτιν επανέλαβε τη θέση της Ρωσίας ότι θα μπορούσε να επιστρέψει στη συμφωνία, αλλά μόνο εάν η Δύση σταματήσει να περιορίζει τις ρωσικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων.
«Θα είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε το ενδεχόμενο αναβίωσης της συμφωνίας για τα σιτηρά και το είπα ξανά σήμερα στον κ. Πρόεδρο – θα το κάνουμε μόλις εφαρμοστούν πλήρως όλες οι συμφωνίες για την άρση των περιορισμών στις εξαγωγές ρωσικών γεωργικών προϊόντων», τόνισε χαρακτηριστικά ο Πούτιν. Επεσήμανε μάλιστα, ότι οι ισχυρισμοί της Δύσης ότι η Ρωσία πυροδότησε μια επισιτιστική κρίση με την αναστολή της συμμετοχής στη συμφωνία για τα σιτηρά είναι εσφαλμένοι καθώς οι τιμές έκτοτε δεν έχουν αυξηθεί.
«Δεν υπάρχει φυσική έλλειψη τροφίμων», υποστήριξε ο Πούτιν.
Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, ενώ οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων δεν υπόκεινται στις κυρώσεις της Δύσης που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η Ρωσία εξήγαγε ποσότητες ρεκόρ σιταριού πέρυσι, η Μόσχα και οι εξαγωγείς αγροτικών προϊόντων λένε ότι οι περιορισμοί στις πληρωμές, τα logistics και την ασφάλιση έχουν εμποδίσει τις αποστολές.
«Η Δύση συνεχίζει να εμποδίζει την προμήθεια σιτηρών και λιπασμάτων από τη Ρωσική Ομοσπονδία στις παγκόσμιες αγορές», είπε ο Πούτιν, προσθέτοντας ότι η Δύση «εξαπάτησε» τη Ρωσία σχετικά με τη συμφωνία, επειδή οι πλούσιες χώρες έπαιρναν περισσότερο από το 70% των σιτηρών που εξάγονταν στο πλαίσιο του Πρωτοκόλλου της Μαύρης Θάλασσας.
Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι δύο από τους βασικούς παραγωγούς γεωργικών προϊόντων στον κόσμο και σημαντικοί παίκτες στις αγορές σιταριού, κριθαριού, καλαμποκιού, ελαιοκράμβης, κραμβέλαιου, ηλιόσπορου και ηλιελαίου.
Ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία αναμένει συγκομιδή σιτηρών 130 εκατομμυρίων τόνων φέτος, εκ των οποίων 60 εκατομμύρια τόνοι θα μπορούσαν να εξαχθούν.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε την Πέμπτη ότι έστειλε στον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ «μια σειρά από συγκεκριμένες προτάσεις» με στόχο την αναβίωση της συμφωνίας.
Τα επόμενα βήματα
Ένα από τα βασικά αιτήματα της Μόσχας είναι η επανασύνδεση της Ρωσικής Αγροτικής Τράπεζας με το σύστημα διεθνών πληρωμών SWIFT. Η ΕΕ το διέκοψε τον Ιούνιο του 2022 ως μέρος των σαρωτικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν ως απάντηση στην εισβολή.
Ο Πούτιν είπε ότι ένα σχέδιο για την προμήθεια έως και 1 εκατομμυρίου τόνων ρωσικών σιτηρών στην Τουρκία σε μειωμένες τιμές για μεταγενέστερη επεξεργασία σε τουρκικά εργοστάσια και αποστολή σε χώρες που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη δεν αποτελεί εναλλακτική λύση στη συμφωνία σιτηρών.
Τόνισε επίσης ότι η Ρωσία ήταν κοντά σε μια συμφωνία με έξι αφρικανικές χώρες σχετικά με ένα σχέδιο να προμηθεύσει δωρεάν τη Μπουρκίνα Φάσο, τη Ζιμπάμπουε, το Μάλι, τη Σομαλία, την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και την Ερυθραία έως και 50.000 τόνους σιτηρών η καθεμία.